مدتی است، زمین لرزه های پیاپی در نقاط مختلف جغرافیایی کشور، نگرانی های فراوانی برای شهروندان ایرانی ایجاد و آنها را نسبت به وقوع زمین لرزه های شدیدتر حساس کرده است. در این بین، دلیل وقوع زلزله های فراوان و نیز توان پژوهشگران ایرانی برای پیش بینی لحظه ای این زمین لرزها موضوع مهمی است که بی توجهی به آن عایدی جز افزایش نگرانی و خسارت های آینده ندارد.
به گزارش «تابناک»؛ با اینکه رخ دادن زلزله با شدت نزدیک به 5 ریشتر در بسیاری از نقاط جغرافیایی کشور آن هم در ماه و سال های اخیر مسبوق به سابقه بود، وقوع یک زلزله با شدت 5.2 ریشتر در مجاورت کلانشهر تهران کافی بود تا حجم نگرانی ها در مورد این رخداد طبیعی به میزان چشمگیری افزایش یابد و واکنش های احساسی و منطقی فراوانی نسبت به آن دیده شود.
در میان همه واکنش هایی که به زمین لرزه های اخیر دیده شد، اظهارنظرهای کارشناسی و نقل قول همراه با تحریف و تغییر آنها در فضای مجازی قابل تأمل است. مثل اظهارنظر یکی از اساتید زلزله شناسی کشور که احتمال وقوع زمین لرزه های شدید را دور از انتظار ندانست، اما همراه با تغییراتی عجیب و کلیدی در برخی رسانه ها و فضای مجازی منعکس شد و بازتاب وسیعی داشت.
جدا از این مهم بحث چرایی وقوع زمین لرزه های فراوان و نیز امکان پیش بینی لحظه ای آنها با هدف افزایش ایمنی نیز موضوعات مهم دیگری است که افکار عمومی در پی یافتن پاسخ مناسب برای آنها است.
دکتر مهدی زارع، پژوهشگر حوزه زلزله و استاد دانشگاه در مورد چرایی رخ دادن زلزله های متعدد در کشور گفت: این تعداد از زلزله اصلاً غیر طبیعی نیست و علت آن آزاد شدن انرژی داخل لایه های زیرین زمین است. ایران در یک دوره زمانی شاهد زلزله های فراوان و شدید نبود و در این حوزه کمبود وجود داشت که اکنون این کمبودها در حال جبران شدن است.
زارع در مورد نقاط مختلف جغرافیایی کشور که در این زمینه امکان وقوع زلزله دارند، گفت: این زلزله ها امکان دارد در نقاط مختلف کشور رخ بدهد؛ اما با این حال، مناطقی مثل جنوب رشته کوه البرز، شرق زاگرس، جنوب زاگرس، استان کرمان، خراسان جنوبی، استان زنجان، شهر بندرعباس و منطقه مکران دارای پتانسیل بیشتری هستند.
وی در بخش دیگری از سخنان خود در وقوع زلزله در تهران و مناطقی که با ضریب احتمال بیشتری رو به رو هستند، گفت: نمی توانم من در تهران جای مشخصی که بتوان در آنجا گفت احتمال وقوع زلزله بیشتر است،به شما معرفی کنم. این موضوع نیاز به آن دارد که ما مطالعات دقیقی روی گسل و سابقه تکانه های گذشته را داشته باشیم. مناطقی که سابقه لرزه تا کنون نداشته اند با احتمال خطر بیشتری رو به هستند، ولی هنوز چنین مطالعاتی انجام نشده است.
این متخصص مسائل زلزله با تأکید لزوم استفاده از همه توانمندی های علمی کشور برای مطالعه در این حوزه ادامه داد: برای انجام مطالعات دقیق تر در رابطه با زلزله و احتمال وقوع آن نیاز به کمک های محققان خارجی داریم که شاید بتواند در مدیریت بهتر مسأله مؤثر باشد.
وی در مورد چرایی این سخن خود، اضافه کرد: در برخی کشورها مطالعه بر روی موضوعاتی مثل میزان انتشار گاز رادون، ارسال فرکانس به اعماق زمین و نیز گرمایش سطح زمین به عنوان پیش نشانگر در پیش بینی بهتر به محققان کم می کند که ما در ایران چون چنین امکانی نداریم در این حوزه نیاز به کمک خارجی داریم.
زارع اضافه کرد: سنجش میزان گاز رادون موجود در اعماق زمین و به ویژه آب های سطحی نیاز به سنجنده و مانیتورینگ پیوسته دارد که در ایران این توان وجود ندارد.
این استاد دانشگاه در پایان با اشاره به حاشیه ای که در مورد سخنان او در برخی رسانه پیش آمده است، گفت: من در یکی از رسانه ها گفتم، احتمال وقوع زمین لرزه های شدید در کشور وجود دارد که برخی با شیطنت به آن میزان و تاریخ دقیق هم داده اند و با صحبت های من همخوانی ندارد. حرف من این است که با توجه تجربه های پیشین احتمال وقوع زلزله با شدت بیشتر وجود دارد و همچنان روی حرفم هستم. حالا هر کس می خواهد از این حرف من ناراحت شود و هر کس می خواهد نسبت به این موضوع حساس و هشیار شود.