مهمترین علت عدم ذخیره سازی سلولهای بنیادی خون بندناف، عدم آگاهی پدران و مادرانی است که درآستانه تولد فرزند هستند و همین امر باعث شده بیش از ۹۷% خون بندناف به عنوان زباله بیولوژیک دور ریخته شود.
به گزارش بازتاب خون بند ناف مملو از سلولهای بنیادی است که از آن برای درمان بیماریهایی که عمدتا منشا خونی دارند مانند تالاسمی و انواع سرطانهای خون استفاده میشود. از آنجا که کاربرد سلولهای بنیادی روز به روز در حال افزایش است و چشم اندازی که برای آن ترسیم شده است، اگر نگوییم سلول درمانی جایگزین دارو درمانی شده است، اما قطعا مکمل دارو درمانی خواهد بود.
به منظور بهره گیری از این سلولها باید بلافاصله بعد از تولد در عرض ۳ تا ۵ دقیقه بعد از زایمان، پس از جدا شدن بند ناف، خون موجود در بند ناف جمع آوری شود. جمع آوری این کار بسیار ساده است و هیچ تداخلی در روند زایمان ایجاد نمیکند و کاملا هم به روش استریل انجام میشود.
حجم خون موجود در بند ناف بین ۵۰ – ۶۰ سی سی تا ۲۰۰ سی سی است. جداسازی سلولهای بنیادی از خون بند ناف باید ظرف مدت ۲۴ ساعت انجام شود. در خون بند ناف در حدود ۵۰۰ میلیون تا ۲ میلیارد سلول بنیادی وجود دارد که هر یک میلیارد سلول بنیادی داخل یک کیسه نگه داری میشود. سلولهای بنیادی پس از جدا شدن بلافاصله داخل نیتروژن مایع قرار گرفته و در دمای ۱۹۶ – درجه سانتیگراد نگه داری میشوند. با توجه به این شرایط تقریبا عمر نگه داری این سلولها نامحدود است، اما مدت زمان بهینه نگه داری را ۲۰ سال میدانند. پس از آن ممکن است که کیفیت این سلولها افت کند.
– بانک عمومی با بانک خصوصی خون بندناف چه تفاوتی دارد؟
۲ نوع بانک خون در دنیا فعالیت میکند. یک نوع بانک خون خصوصی یا اصطلاحا خانوادگی است که در ازای پرداخت هزینه در زمان زایمان مبادرت به جمع آوری خون بند ناف نوزاد کرده و پس از استخراج سلولهای بنیادی از آن، برای آن خانواده نگه داری میشود که در ایران بانک خون بندناف رویان در این زمینه فعالیت دارد و خانوادهها میتوانند برای ذخیره سازی خون بندناف نوزادشان (قبل از زایمان) به آنجا مراجعه کنند. نوع دیگر هم بانک خون عمومی است، در مورد افرادی که تمایل به اهدای خون بندناف دارند این کار بدون هزینه و فقط با پر کردن رضایتنامه اهدا توسط فرد انجام شده و پس از آن، فرد هیچ گونه مالکیتی روی خون بند ناف ندارد.
– در چه مواردی میتوان از سلولهای بند ناف استفاده کرد؟
به طور کلی در حال حاضر بیشترین استفاده از سلولهای خون بند ناف در بیماریهایی است که منشاء خونی دارند از قبیل: سرطانهای خون و تالاسمی.
– آیا تا کنون از نمونههای نگهداری شده در بانک خون بندناف رویان پیوندی انجام شده است؟
خوشبختانه در کشورما هم در چند سال گذشته در مراکز متعددی سلولهای بنیادی خون بندناف مورد استفاده قرار گرفته است.
از نمونههای ذخیره شده در بانک خون بندناف رویان تا کنون ۲۰ پیوند انجام شده است.