کاوه مدنی که بود و چه شد؟

چندی پیش بود که رسانه‌های خاص تصاویری را منتشر کردند و در آن مدعی شدند که معاون سازمان محیط زیست با پول بیت‌المال به کشور‌های آسیای جنوب‌شرقی رفته و در آنجا به عیش‌ونوش پرداخته است.

روزنامه قانون نوشت؛ این معاون سازمان محیط زیست، کاوه مدنی بود که در مهر ۹۶ توسط عیسی کلانتری، معاون رییس جمهور و رییس سازمان حفاظت محیط زیست به عنوان معاون آموزش و پژوهش سازمان حفاظت محیط زیست برگزیده شد. او در این مسیر به فعالیت‌های خود ادامه داد تا اینکه بعد از حواشی ایجاد شده از ایران خارج شد و به کشور بازنگشت.

کاوه مدنی که بود؟

این نیروی نخبه متولد ۱۳۶۰ در تهران است که بعد از فارغ‌التحصیلی در رشته مهندسی عمران از دانشگاه تبریز به منظور ادامه تحصیل عازم سوئد شد و در رشته منابع آب از دانشگاه لوند در مقطع کارشناسی ارشد فارغ‌التحصیل شد. سپس مدرک دکترا را در رشته مهندسی عمران و محیط زیست از دانشگاه کالیفرنیا دریافت کرد و پس از آن دوره پسا دکتری را در رشته اقتصاد و سیاست محیط زیست در همان دانشگاه به پایان رساند. او بعد از مشغول شدن در سمت خود فعالیت‌هایی را انجام داد و اندکی نگذشت که خبر بازداشت وی منتشر شد. شائبه‌ها در این زمینه فراگیر شده بود تا اینکه سرانجام وی در واکنش به دستگیری فعالان محطی‌زیستی توییتی را منتشر و به وضعیت موجود انتقاد کرد.

درس عبرت

بعد از مدتی روز گذشته محمود صادقی، نماینده مردم تهران در مجلس شورای اسلامی در توییتر نوشت: «‏امروز از یک منبع موثق شنیدم ‎کاوه مدنی معاون سازمان حفاظت محیط زیست، ایران را ترک کرده است. همسر او نیز که ممنوع الخروج شده بود با رفع ممنوع الخروجی کشور را ترک کرد؛ درس عبرتی برای نخبگان ایرانی مقیم خارج از کشور!»

فراری دادن نخبگان

سمیه محمودی، عضو کمیسیون اجتماعی مجلس نیز، با تاکید بر اینکه عدم استفاده از ظرفیت نخبگان عامل افزایش مهاجرت آن‌ها به سایر کشور‌ها بوده، بی‌توجهی به گردش نخبگان را مانعی در مسیر توسعه کشور دانست. محمودی، در واکنش به اظهارنظر برخی مبنی بر اینکه مهاجرت نخبگان در ایران با نوعی گریز اجتماعی و نارضایتی از برخی روند‌ها همراه است، گفت: وقتی به نخبگان اهمیت داده نمی‌شود و همچنان افرادی که در ۴۰ سال گذشته سکان دار بوده‌اند به میز‌ها چسبیده‌اند، بی‌شک نخبگان در کشور نمی‌مانند، زیرا فرصت‌ها توسط دیگران غنیمت شمرده شده است. نماینده مردم شهرضا در مجلس شورای اسلامی، ادامه داد: هم‌اکنون کشور‌های غربی به راحتی نخبگان ایرانی را جذب می‌کنند، چرا که ما برای جوانان‌مان ارزش قائل نیستیم و چنانچه این روند نیز تداوم پیدا کند شاهد این خواهیم بود افرادی که می‌توانیم از آن‌ها در حوزه‌های فناوری، اقتصادی و اجتماعی استفاده کنیم به بهانه تحصیل از کشور خارج شوند و به دلیل جایگاهی که سایر کشور‌ها برای آن‌ها قائل می‌شوند به وطن بازنگردند. وی اظهار کرد: البته می‌توان از همین الان این موضوع را نقطه عطفی برای تصمیم‌گیری صحیح دانسته و با اقدامات موثر در جهت بهره‌مندی از این نیرو‌ها با برنامه‌ریزی برای به‌کارگیری آن‌ها در سمت‌های مدیریتی مانع از مهاجرت‌شان شویم. محمودی یادآورشد: ما تا زمانی که گردش نخبگان نداشته باشیم نمی‌توانیم به وقوع اتفاقات مثبت در زمینه توسعه امیدوار باشیم، ضمن اینکه اداره کشور با روزمرگی همراه می‌شود که نتیجه آن مشکلات اقتصادی و اجتماعی کنونی خواهد بود.

بی‌توجهی به یک آسیب

در این سال‌ها گزارشی از مهاجرت نخبگان در دسترس نیست ولی سال ۹۲ گزارشی در سایت تبیان منتشر شد که قابل توجه است. این گزارش به نقل از حسن حسینی، معاون فرهنگی و امور نخبگان بنیاد ملی نخبگان وقت نوشته بود، ۳۰۸ نفر از دارندگان مدال المپیاد و ۳۵۰ نفر از برترین‌های آزمون سراسری از سال ۸۲ تا ۸۶ به خارج از کشور مهاجرت کرده اند. حسینی گفته بود که بر اساس آخرین آمار و اطلاعات از میان دارندگان مدال‌های المپیاد از سال ۸۲ تا ۸۶، تعداد ۷۱۲ نفر نیز در داخل کشور هستند و حدود ۱۴۰۰ نفر از کنکوری‌های برتر در این چهار سال نیز در داخل کشور مقیم هستند. یعنی بر اساس آمار‌های جدید بنیاد ملی نخبگان، می‌توان گفت که در فاصله بین سال‌های ۸۲ تا ۸۶، حدود ۳۳ درصد المپیادی‌ها و ۱۹ درصد کنکوری‌های برتر از کشور خارج شده اند. در آماری که بنیاد ملی نخبگان ارائه کرده است، برترین‌های آزمون سراسری چهار سال نامبرده و برندگان المپیاد‌های علمی، به عنوان نخبه مورد تحقیق قرار گرفته اند و درباره خروج نخبگان هنری و سایر نوابغی که در حوزه‌های دیگری فعالیت می‌کنند، سخنی به میان نیامده است. البته ناگفته نماند سورنا ستاری، معاون علمی و فناوری رییس جمهور چندی پیش گفت: برخی آمار‌ها که از سوی عده‌ای به عنوان مهاجرت یا فرار نخبگان به کشور‌هایی همچون آمریکا اعلام می‌شود همگی دروغ و پرداختن به حاشیه است.