در حالی که مسکو اقدام به نکوهش و محکوم کردن اقدام دونالد ترامپ برای خروج از توافق هستهای 2015 و برجام کرده است، ظاهراً شرکتهای روسی کمترین آسیب را از تبعات اقتصادی تحریمهای آمریکا بر ایران در مقایسه با شرکتهای اروپایی خواهند داشت و حتی این شرکتهای روسی میتوانند بهرهمندی قابلتوجهی از این اقدام داشته باشند.
به گزارش «تابناک»؛ این موضوعی است که نشریه «دیلی تایمز» به آن اشاره کرده و به نقل از «ولادیمیر ساتنیکوف» پژوهشگر مسائل سیاسی بیان میکند: توافق هستهای و برداشته شدن تحریمها در سال 2015 بازگشت اروپاییها و کسبوکارهای اروپایی به ایران را پایهگذاری کرد. اما به نظر میرسد، در شرایط امروز، این کسبوکارهای اروپایی دشوار، قادر به کار در ایران بوده و فضا را در اختیار شرکتهای روسی قرار خواهند داد.
وی افزود: اکنون روسها میتوانند با سرعت تمام در ایران به پیش روند. در حالی که ایران و روسیه سابقاً روابط چندان خوبی با یکدیگر نداشتهاند؛ اما طی چند دهه اخیر، روابط این دو کشور به کلی دگرگون شده و بهبود یافته است. در دهه 90 که ایران از سوی جامعه بینالملل در انزوا قرار گرفته بود، روسها برای ساخت رآکتور هستهای بوشهر با ایران توافق کردند؛ رآکتوری که آلمانها از ساخت آن سر باز زده بودند.
حتی قبل از توافق هستهای سال 2015 نیز ایران و روسیه درهایی برای افزایش روابط بهویژه ابعاد تجاری و به رغم تحریمهای بینالمللی ایران باز کردند؛ اما بعد از بازگشت شرکتهای اروپایی به ایران بعد از برجام، فضا برای فعالیت شرکتهای روسی اندک شده بود؛ موضوعی که اکنون به نظر دوباره در حال تغییر است.
«ایگور دلانو» تحلیلگر گروه دیدبان فرانکو ـ راشن بیان میکند: شرکتهای اروپایی ارتباطات بسیار بیشتری با بازار ایالاتمتحده و سیستم مالی این کشور دارند و باید احتیاط بسیاری کنند تا در معرض آسیب تحریمها قرار نگیرند؛ اما شرکتهای روسی جای پای کمتری در بازار آمریکا داشته و چیز زیادی برای از دست دادن ندارند.
وی پیشبینی میکند، شرکتهای روسی حتی بعد از برگشتن همه تحریمهای ایران به فعالیت خود در بازار و اقتصاد ایران ادامه خواهند داد و این فعالیت هیچ اعتراض و آشوبی در پی نخواهد داشت.
به گفته دلانو، شرکتهای روسی به کار در میان محدودیتهای قانونی و اقتصادی عادت دارند. آمریکا سیستماتیک ایران را به سمت کار با روسیه و چین سوق داده است.
علیرغم ورود روسیه به بازار نفت و انرژی هستهای خاورمیانه طی سالهای گذشته، اما روابط ایران با روسیه در این ابعاد بسیار محدود بوده و این اقدام آمریکا میتواند در این شرایط تحول اساسی به وجود آورد. به گفته دلانو حجم مبادلات دوجانبه بین روسیه در سال 2017 برابر با 1.7 میلیارد دلار بوده که نسبت به سال گذشته آن 20 درصد تنزل داشته است و همچنین از میانگین دهه 2000 که برابر با 3 میلیارد دلار بوده، بسیار پایینتر است.
این شرایط به معنی آن است که بعد از اجرای توافق هستهای مبادلات ایران و روسیه تا حد قابلتوجهی و در حضور شرکتهای اروپایی کاهش یافته بود.
سرگئی ریباکوف، معاون وزیر امور خارجه روسیه در دیدار روز پنجشنبه از تهران، بیان کرد: دو کشور قصد دارند به همکاریهای اقتصادی خود در تمام حوزهها ادامه دهند. وی گفته: ما از تحریمها هراسی نداریم.
این دقیقاً مشابه بیاناتی است که مقامات چین عنوان و تأکید کردهاند که خواهان ادامه روابط نرمال اقتصادی خود با ایران هستند؛ جایی که تاکنون چندین میلیارد دلار در زیرساختها و پروژههای برق سرمایهگذاری کردهاند.
«چارلی رابرتسون»، تحلیلگر مؤسسه «رنسانس کپیتال» در این خصوص میگوید: روسها خواهان فروش فلزات، زیرساختهای حملونقل و کالاهای صنعتی خود به ایران هستند. رقابت کمتر در این حوزه از سوی اروپا و آمریکا برای آنها بسیار بهتر است.
یکی دیگر از نشانههای بسیار خوب برای روسیه در خروج آمریکا از برجام، موضوع افزایش قیمت نفت است که بعد از خروج دونالد ترامپ به بالاترین میزان خود از سال 2014 رسید. تحلیلگران بانک آلفا در روسیه بر این عقیدهاند که با توجه به تنشهای موجود، بهای نفت در همین حد میماند.
برای دولت روسیه که منابع مالی آن به شدت وابسته به منابع طبیعی است، خروج آمریکا از برجام فرصتی بسیار مناسب است، به ویژه در شرایطی که ولادیمیر پوتین در آغاز چهارمین دوره از ریاست جمهوری خود قرار دارد و وعده تحول و توسعه اقتصادی و کاهش فقر در روسیه را داده است.
پیش از این، دیمیتری مدودوف، نخستوزیر روسیه هزینه اهداف بلندمدت ولادیمیر پوتین را حدود 100 میلیارد یورو برآورد بود.