ممنوع‌الخروجی مجدد پرویز تناولی پس از محکومیت به استرداد شش مجسمه میلیون دلاری

شکایت یک مجموعه‌دار خصوصی از پرویز تناولی که منجر به ممنوع‌الخروجی این مجسمه‌ساز از ایران شد، در نهایت منتهی به صدور حکم قطعی محکومیت تناولی در دادگاه برای بازگرداندن شش مجسمه میلیون دلاری شد و همزمان با صدور دوباره حکم ممنوع الخروجی این مجسمه ساز در مسیر اجرای حکم دادگاه، وکیل تناولی از نابودی این آثار سخن به میان آورده است!

به گزارش «تابناک»؛ همه چیز از برگزاری یک نمایشگاه در سال 1394 آغاز شد؛ جایی که پرویز تناولی، مجسمه‌ساز برجسته ایرانی، خواستار خرید تعدادی از نخستین مجسمه‌هایش که در مالکیت یکی از مجموعه‌داران بود، شد. اصرار تناولی برای خرید این مجموعه آثار اولیه‌اش به گفته خودش برای قرار دادن در بخشی از «خانه موزه»‌اش بود.

بنا بر اطلاعات دریافتی «تابناک»، مجموعه‌دارِ بخش خصوصی نیز در مقابل درخواست تناولی برای خرید آثار، تأکید کرد که قصد فروش ندارد، ولی حاضر به معاوضه این مجموعه با شش اثر از پرویز تناولی است. تناولی این توافق را پذیرفت و مجموعه‌دار نیز با حسن نیت، آثار اولیه تناولی را به این هنرمند تحویل داد و منتظر دریافت پنج اثر شد که قرار بود هم ارزش با شش اثر اولیه باشد اما در نهایت آثاری تحویل داده شد که ارزش معادل آن آثار را نداشت. مجموعه دار معترض شد و خواستار بازپس گیری آثارش شد که با مقاومت تناولی در بازپس دادن آثار ارزشمند اولیه روبرو شد.

در ‌‌نهایت این مجموعه‌دارِ خانم برای احقاق حقوقش، ناچار به پیگیری حقوقی شد و شکایتی در این زمینه مطرح کرد اما تناولی برای پیگیری این شکایت به مراجع قضایی مراجعه نکرد. در همین راستا با دستور قضایی، او به عنوان یک بدهکار تا زمان تعیین تکلیف این پرونده که ارزشی مالی بسیار بالایی دارد، ممنوع الخروج شد. درگیری قضایی تناولی با مریم گودرزی مجموعه‌داری که تناولی این شش اثر را از او گرفت، منجر به طی یک روند قضایی طولانی شد و اکنون دادگاه تجدیدنظر استان تهران حکم قطعی محکومیت تناولی را صادر کرده است.

در بخشی از متن حکم با اشاره به روند طی شده، ادعاهای طرفین دعوا و مواد قانونی، مستشاران شعبه 12 دادگاه تجدیدنظر استان تهران به استناد به مواد متعدد قانونی حکم داده‌اند: «...وقوع تدلیس و حصول غبن از این ماجرا را وارد و ثابت تشخیص و ضمن نقض حکم صادره با تأیید فسخ قرارداد تحت عنوان توافق نامه معاوضه آثار هنری بین نامبردگان، حکم به استرداد شش مجسمه ساخته شده در سال 1972 تحت عنوان (سه پسر و سه دختر) از مجموعه متعلق به خانم مریم گودرزی با ابعاد و مشخصات قید شده در عقد به انضمام شناسنامه آنها و پرداخت... هزینه دادرسی و حق الوکاله وکیل... از ناحیه آقای پرویز تناولی در حق بانوی مذکور... صادر و اعلام می‌دارد... رای دادگاه حضوری و قطعی است...»

بر اساس توافقی که صورت پذیرفته، قرار بوده تناولی پنج مجسمه هم ارزش با شش مجسمه‌ای که در معاوضه دریافت کرده بود را به این مجموعه دار تحویل دهد اما در نهایت پنج اثری که تناولی به این مجموعه دار تحویل داده بود، ارزشی به مراتب کمتر از شش اثری داشت که از این مجموعه دار تحویل گرفته بود. همین مسئله منجر به این پیگیری قضایی و محکومیت قطعی تناولی  به بازگرداندن آن شش اثر ارزشمند شد.

بدین ترتیب تناولی باید مجموعه مجسمه‌هایی که پس از معاوضه دریافت کرده را به این مجموعه دار مسترد کند. این شش مجسمه که قدمتی نزدیک به مجموعه پرسپولیس تناولی دارد، با طول 139 تا 150 سانتیمتر، جزو گرانبهاترین آثار این هنرمند محسوب می‌شود و با توجه به ارزش 2.8 میلیون دلاری مجسمه پرسپولیس، این شش مجسمه ارزشی چندین میلیون دلاری است.

اتفاق جالب تر اینکه، پس از صدور این حکم رخ داده و وکیل این مجسمه ساز در لایحه‌ای به دادگاه تجدیدنظر اعلام کرده این آثار که ارزشی چند میلیون دلاری دیگر وجود ندارد و در حکم تلف می‌باشند و به تعبیر ساده‌تر، وکیل تناولی با قطعیت حکم محکومیت استرداد شش مجسمه، مدعی از بین رفتن شش مجسمه شده است! بدین ترتیب با توجه به آنکه حکم قطعی دادگاه ذیل ماده 46 تلقی شده و برای اجرای احکام ابلاغ می‌شود، تناولی باید خسارت مورد نظر شاکی را بدهد و یا در روند کارشناسی، برای این آثار میلیون دلاری ارزش گذاری شود و معادل آن پرداخت شود.

در صورتی که تناولی همان گونه که در دادگاه حاضر نشده، از رأی دادگاه برای پرداخت خسارت نیز تمکین نکند، روند مرسوم مبتنی بر توقیف اموال این هنرمند به میزان تأمین ارزش ریالی شش مجسمه‌ای است که ادعا شده، نابود شده است. البته ظاهراً شاکی پرونده هنوز نابودی شش مجسمه را نپذیرفته و روند قضایی برای بازپس گیری مجسمه‌ها به جای تعیین خسارت ادامه دارد. در همین راستا پرویز تناولی مجدداً ممنوع الخروج شده است.