پیش فروش نوزادان مبتلا به اعتیاد از سوی مادران معتاد روز گذشته با اظهار نظر استاندار تهران بار دیگر در صدر اخبار خبرگزاری‌ها قرار گرفت. خرید و فروش نوزادان مادران معتاد هر چند موضوع جدیدی نیست و فعالان حقوق کودکان به‌طور جسته و گریخته آمارهایی را درباره نوزادان معتاد و البته فروش آنها اعلام می‌کنند اما حالا یک اظهار نظر رسمی در این باره آن هم از زبان محمد مقیمی استاندار تهران اعلام شده است.
به گزارش روزنامه ایران، او گفته اخباری مبنی بر پیش فروش نوزاد را شنیده‌ایم اما شورای اجتماعی گزارش و تحقیقی در این خصوص انجام نداده است. مقیمی هر چند به اظهار نظر کلی در این باره بسنده کرده و هیچگونه آماری در این خصوص ارائه نداده اما بار دیگر معضل فروش نوزادان مادران معتاد در قبال دریافت مبلغ اندکی پول را بر سر زبان‌ها انداخت؛ موضوعی که البته مدیران سازمان بهزیستی آن را یک اظهار نظر غیر حرفه‌ای و نسنجیده می‌دانند.
معاون امور اجتماعی بهزیستی می‌گوید که در یک سال گذشته بیش از هزار و 300 نوزاد از مادر معتاد شناسایی شده‌اند، نوزادانی که خودشان درگیر اعتیاد و مواد مخدر هستند و حالا طبق سند واگذاری نوزادان معتاد به بهزیستی قرار است تا زمانی که مادر و خانواده آمادگی پذیرش آنها را داشته باشند، در بهزیستی و مراکز خیریه نگهداری شوند. به‌گفته این مسئول در سازمان بهزیستی، قرار است پس از تصویب لایحه حمایت از حقوق کودکان، مجلس شورای اسلامی با صراحت و جدیت بیشتری به این موضوع ورود پیدا کند. افزون بر این، حالا بر اساس آنچه معاون اجتماعی سازمان بهزیستی کشور اعلام کرده، تفاهمنامه واگذاری نوزادان معتاد به بهزیستی نیز در کمتر از یک سال پس از ابلاغ آن به این سازمان مورد بازنگری جدی قرار می‌گیرد. بدین ترتیب که پیرو بازنگری خدمات نظام سلامت و تشکیل مددکاری اجتماعی در حوزه سلامت، بیمارستان‌ها نیز می‌توانند در عرصه حوزه مددکاری اجتماعی و کودکان ورود کنند و مواردی از قبیل کودک آزاری و فروش نوزادان معتاد را به مددکاران بهزیستی گزارش دهند، این در حالی است که پیش از این شناسایی این نوزادان در بیمارستان‌های مهم زنان و زایمان مانند مهدیه، اکبرآبادی، نجمیه و بیمارستان‌های مرجع دیگر در جنوب پایتخت از سوی کادر بیمارستان انجام می‌گرفت.
طبق آمارهای رسمی ستاد مبارزه با مواد مخدر، در حال حاضر یک میلیون و 325 هزار معتاد در کشور داریم که از این تعداد 10 درصد از کل جمعیت زنان را معتادان زن تشکیل می‌دهند به عبارتی آمار اعتیاد زنان در آخرین شیوع شناسی مصرف مواد مخدر حکایت از آن دارد که به‌طور تقریبی 196 هزار نفر معتاد زن در کشور داریم که البته عمده مواد مصرفی‌شان هم آمفتامین‌ها هستند. مواد محرکی که منجربه نارسایی قلبی و رشد ناقص ذهنی و جسمی جنین شده و بیشترین آسیب را به دستگاه ریوی نوزاد وارد می‌کند. با این حال هر چه مربوط به زنان معتاد باردار، نوزادان معتاد، نوزادان بدسرپرست و نوزادان درگیر والدین آسیب دیده و کارتن خواب هست همه آمارهای غیر رسمی است که هیچ مسئولی عدد رسمی در این باره اعلام نمی‌کند. هرچه هست آمارهای غیر رسمی است که از زبان مسئولان سازمان‌های مردم نهاد بیان می‌شود. در همین زمینه اما معاون امور اجتماعی بهزیستی خبر پیش فروش نوزادان معتاد در تهران را نه رد و نه آن را تأیید می‌کند اما می‌گوید: سال گذشته بیش از هزار و 300 نوزاد مبتلا به اعتیاد از مادران معتاد متولد شده‌اند که نیمی از آنها به اقوام نسبی و سببی‌شان تحویل داده شده و نیمی‌دیگر هم در مراکز شبانه روزی بهزیستی نگهداری می‌شوند.
او به این نکته هم اشاره می‌کند که خرید و فروش نوزاد از سوی زنانی که در خارج از بیمارستان وضع حمل می‌کنند جرم است و سازمان بهزیستی با موارد مبنی بر خرید و فروش نوزاد که از طریق آگهی در تلگرام و فضای مجازی انجام می‌شود، مداخله می‌کند و موارد آن به قوه قضائیه اطلاع داده می‌شود با وجود این در صورت تصویب لایحه حمایت از حقوق کودکان این موضوع با جدیت بیشتری دنبال می‌شود به‌طوری که خرید و فروش نوزاد از پدر و مادر حکم آدم ربایی پیدا می‌کند.به‌گفته دکتر حبیب‌الله مسعودی فرید، طبق تفاهمنامه‌ای که وزارت بهداشت با سازمان بهزیستی کشور امضا کرده در صورتی که بیمارستان‌ها متوجه شوند نوزاد از مادر معتاد متولد می‌شود باید آن را به اورژانس اجتماعی گزارش دهند در غیر این صورت مادر یا پدر معتاد اجازه ترخیص نوزاد از بیمارستان را ندارد. او این را هم اضافه می‌کند که چنانچه اقوام درجه یک نوزادی که از مادر و پدر معتاد به دنیا می‌آید، صلاحیت نگهداری از وی را داشته باشند به آنها تحویل داده می‌شود همچنین اگر مادر معتاد کارتن خواب نباشد و اعتیادش شدید نباشد در آن صورت نوزاد می‌تواند در کنار مادرش بماند اما قانون از مادران معتاد کارتن خواب هیچگونه حمایتی نمی‌کند و نوزادان این مادران به محض آنکه متولد شدند بعد از سم زدایی در بیمارستان و بررسی تیم مددکاری بهزیستی و با حکم قضایی به اورژانس اجتماعی و سپس بهزیستی تحویل داده می‌شوند تا مراحل تأیید صلاحیت والدین محرز شود. او با اشاره به به‌روزرسانی تفاهمنامه بهزیستی و وزارت بهداشت مبنی بر واگذاری نوزادان معتاد به بهزیستی می‌گوید: قرار است نقش مددکاران اجتماعی نظام سلامت را که در بیمارستان‌ها مستقر شده‌اند قوی‌تر کنیم تا گزارش‌های اولیه دقیق تری از سوی مددکاران بیمارستان به محاکم قضایی ارائه شود.
از سوی دیگر رئیس اورژانس اجتماعی با اعلام این خبر که روزانه به‌طور میانگین یک الی دو نوزاد از مادران معتاد متولد می‌شود درباره توزیع پراکندگی تولد نوزادان معتاد به «ایران» می‌گوید: بیشتر این نوزادان در استان‌های بزرگ همچون تهران متولد می‌شوند با این حال تعداد نوزادانی که به‌صورت غیر قانونی از سوی والدین معتادشان در مراکز درمانی خرید و فروش می‌شوند انگشت شمارند و هم اینک 95 درصد منابع آماری خرید و فروش نوزادان مادران معتاد را تأیید نمی‌کنند.
رضا جعفری این را هم به حرف‌هایش اضافه می‌کند که 75 درصد نوزادانی که تحویل بهزیستی داده می‌شوند زیر یک سال سن دارند و عموماً از دانشگاه‌های علوم پزشکی به بهزیستی ارجاع داده می‌شوند.
در همین زمینه اما داریوش بیات‌نژاد مدیر کل بهزیستی استان تهران واکنش استاندار تهران به موضوع پیش فروش نوزاد در تهران را اظهار نظر غیر حرفه‌ای و ناصواب عنوان می‌کند و می‌گوید: تاکنون مورد مصداقی و عینی در این باره به ما گزارش نشده است به محض اینکه اورژانس اجتماعی موارد فروش نوزاد از سوی مادر معتاد را به ما اعلام کند با دقت و حساسیت بیشتری به موضوع ورود کرده و از طریق مقام قضایی اقامه دعوا می‌کنیم.
قائم مقام وزیر بهداشت نیز درباره آمار تولد نوزادان مبتلا به اعتیاد در بیمارستان‌های تهران به «ایران» می‌گوید: آمارهایی که در این زمینه اعلام می‌شود بر اساس تخمین است. در عین حال ما همه نوزادان و مادران را از نظر ابتلا به اعتیاد تست نمی کنیم و این موضوع جزو پروتکل کشوری ما نیست، بلکه موارد مشکوک مورد بررسی قرار می گیرند.
دکتر ایرج حریرچی این را هم به حرف‌هایش اضافه می‌کند که براساس هماهنگی سازمان بهزیستی کشور با دانشگاه های علوم پزشکی، از تیر ماه سال گذشته همه بیمارستان ها ملزم شدند تا به محض بستری شدن زن معتاد برای زایمان موضوع اعتیاد مادر را به اورژانس اجتماعی برای استقرار در بیمارستان اطلاع دهند تا مددکاران این سازمان برای جلوگیری از خرید وفروش نوزادان مادران معتاد وارد عمل شوند.
