46 روز پس از اجرای سیاست تک نرخی کردن دلار توسط دولت، بازار آزاد ارز پایتخت یعنی حدفاصل میدان فردوسی تا چهارراه استانبول تغییر زیادی کرده است. از روز 22 اردیبهشت ماه امسال که تصمیم جدید دولت برای اعلام نرخ واحد 4200 تومانی برای دلار اجرایی شد، بازار غیررسمی ارز نیز دستخوش تغییرات شکلی شده و درواقع معاملات غیررسمی زیرزمینی شده است.
به گزارش روزنامه ایران، از یک سو صرافانی که بخش عمده معاملات ارزی را در دست داشتند، دیگر نقشی دراین بازار ندارند و تنها به باز بودن مغازه‌های خود اکتفا کرده‌اند و از سوی دیگر دلالانی که تا پیش از قاچاق اعلام شدن دلار با نرخ بالاتر از 4200 تومان، بخشی از خیابان فردوسی را دراختیار داشتند و با صدای بلند تغییر لحظه‌ای نرخ انواع ارز را فریاد می‌زدند، اکنون خبری از تجمع آنها نیست و در سراسر خیابان پراکنده‌اند.
اما این به معنای توقف فعالیت آنها نیست و تنها از نظر شکلی این تغییر ایجاد شده است. آنها همچون گذشته و البته با مراقبت بیشتر مشتریان خود را پیدا می‌کنند و با نرخ‌هایی که هر روز تغییر می‌کند ارز می‌خرند و می‌فروشند.
وقتی در این راسته قدم می‌زنی، پشت شیشه صرافی‌هایی که هنوز باز مانده‌اند، یک جمله می‌بینی «طبق دستور بانک مرکزی تا اطلاع ثانونی خرید و فروش ارز نداریم». درحالی که درصرافی‌های خیابان فردوسی خبری نیست، درکنار خیابان دلالان همچنان به خرید و فروش ارز مشغولند.
دلالان با فاصله بیشتری نسبت به قبل زیر لب به عابران دلار و یورو پیشنهاد می‌دهند. ولی مراقب هستند تا مأمورانی که در این راسته حضور دارند متوجه فعالیت آنها نشوند.
دلال جوانی که در سایه دیوار ایستاده است، می‌گوید: امروز(دوشنبه) نسبت به روز یکشنبه قیمت‌ها اندکی پایین آمده است. دلار 8500 و یورو 9200 تومان فروخته می‌شود، اما همه خریدارند تا فروشنده.
مرد دیگری که در نزدیکی چهارراه استانبول ایستاده است، می‌گوید: این روزها ارز در بازار کم شده ولی محدودیتی در فروش نداریم و حتی تقاضای بالاتر از 10 هزار دلار را هم تأمین می‌کنیم.
طی روزهای اخیر خبری درباره ورود دلار تقلبی در شبکه‌های مجازی دست به دست شد که تاحدودی برخی از خریداران را نگران کرده است. یکی از خریداران از نحوه تشخیص دلار تقلبی و اصل سؤال می‌کند و می‌گوید: برای سفر خارج قصد خرید دو هزار دلار دارم ولی نگرانم که دلار تقلبی باشد. در همین زمینه یکی از دلالان مسن خیابان فردوسی که به گفته خودش سابقه 30 ساله دراین حرفه دارد درخصوص دلارهای تقلبی می‌گوید: تاکنون به ارز تقلبی در بازار فردوسی برنخورده‌ام. من ارز خریداران را در مغازه تحویل می‌دهم و اصل بودن آن را تضمین می‌کنم.
پرداخت پول فقط از طریق شماره حساب
قبل از اتهامات بازار ارز، پرداخت پول به دلالان از طریق دستگاه‌های خودپرداز بانک‌ها انجام می‌شد و به محض دریافت رسید ارز خریداری شده تحویل داده می‌شد، اما اکنون دلالان تنها به انتقال پول از طریق شماره حساب آنهم در شعبه بانک اطمینان دارند و تسویه خودپردازی را قبول نمی‌کنند.
درحالی که در روزهای اخیر گزارش‌هایی درباره ارسال ارز با پیک موتوری و تحویل در منزل خریدار در رسانه‌ها منتشر شده است، ولی تمام دلالان در پاسخ به این تقاضا اعلام می‌کنند که ما از بازار خارج نمی‌شویم. به گفته یکی از دلال‌ها هیچ ضمانت امنیتی برای اینکه پیک موتوری به سلامت به مقصد برسد و اتفاقی برای او نیفتد وجود ندارد. علاوه‌بر این موضوع پرداخت و تسویه پول هم مطرح است که ما ترجیح می‌دهیم این کار در شعبه بانک انجام شود.
صراف‌ها: صبر می‌کنیم
همانگونه که در ابتدا اشاره شد درکنار فعالیت دلالان، بیکاری صراف‌ها مهم‌ترین موضوعی است که عابران را متوجه خود می‌کند. درحالی که زمانی صف‌های طولانی برای خرید ارز تعادلی در مقابل صرافی‌های خیابان فردوسی تشکیل می‌شد، در اواخر اردیبهشت ماه صراف‌ها دیگر کاری برای انجام دادن ندارند. تعدادی از آنها مغازه خود را بازنمی کنند و برخی نیز مغازه خود را باز نگه داشته‌اند و با وجود نصب تابلوی «خرید و فروش ارز نداریم لطفاً سؤال نکنید» به سؤالات موردی مردم پاسخ می‌دهند.
مسئول یکی از صرافی‌ها می‌گوید: در سه ماه اخیر هیچ درآمدی نداشته‌ایم. این صرافی 15 کارمند دارد که طبق قرارداد در این مدت حقوق آنها را پرداخت کرده‌ام. به گفته وی صرافی‌ها 2 میلیارد تومان اندوخته مالی نزد بانک مرکزی سپرده‌گذاری کرده‌اند و دراین شرایط منتظریم تا مسئولان تصمیم‌گیری کنند. صراف دیگری که جلوی مغازه خود ایستاده است هم می‌گوید: فعلاً چاره‌ای جز صبر کردن نداریم.
تشکیل بازار ثانویه ارز تا هفته آینده
46 روز پس از اجرای سیاست یکسان‌سازی نرخ ارز و پس از گمانه زنی‌های فراوان، سرانجام رئیس‌کل بانک مرکزی از ایجاد بازار ثانویه ارز طی هفته آینده خبر داد.
ولی‌الله سیف در حاشیه جلسه مشترک کمیسیون صنایع و کمیسیون حمایت از تولید مجلس شورای اسلامی، گفت: جزئیات این بازار ثانویه تدوین شده و از محل 20 درصد صادرات غیرنفتی که عمدتاً از طریق بخش خصوصی انجام می‌شود برای واردات برخی کالاهای غیراساسی و به‌صورت نرخ توافقی خواهد بود. وی گفت: ایجاد این بازار از شکل‌گیری برخی نرخ‌های نامشخص که امروز در کوچه پس‌کوچه‌ها ازطریق دلالان انجام می‌شود، جلوگیری می‌کند. رئیس‌کل بانک مرکزی همچنین افزود: سامانه‌ای در حال ایجاد است تا در آن همه کالاهایی که برای واردات از ارز 4200تومانی استفاده کرده‌اند، مشخص شود. وی گفت: با اجرایی شدن این سامانه واردکنندگان این کالاها نمی‌توانند آنها را با قیمت‌های بالاتر بفروشند. سیف افزود: با مشخص شدن این کالاها این امکان وجود دارد که با هماهنگی دستگاه‌های نظارتی از جمله تعزیرات و بازرسی از گرانفروشی‌ها جلوگیری شود.
نوبخت: آن‌قدر ارز نداریم که مردم همه ریال‌شان را به دلار و سکه تبدیل کنند
سخنگوی دولت گفت: اکنون به‌هردلیلی از جمله وجود نقدینگی، خیلی‌ها تلاش می‌کنند ریال‌های خود را به دلار تبدیل کنند، قطعاً ما این مقدار دلار نداریم که افراد بتوانند ریال‌هایشان را به ارز و سکه تبدیل کنند. محمدباقر نوبخت در حاشیه حضور در جلسه کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس شورای اسلامی درباره تمهیدات دولت درخصوص بازار ارز ابراز کرد: از نظر تراز منابع و مصارف مشکلی نداریم، منابع از دو محل فروش نفت و صادرات غیرنفتی تأمین می‌شود.
وی گفت: منابع از فروش نفت حدود 53 - 52 میلیارد دلار و همچنین منابع از صادرات غیرنفتی که بخش عمده آن پتروشیمی و فولاد و بخش دیگر آن از خرده صادرات است، حدود 45 میلیارد دلار است.
سخنگوی دولت گفت: اکنون منابع ارزی از مصارف بیشتر است، اما مشکلی که وجود دارد و در 5 تا 6 هفته گذشته شدت گرفت، یک اشتیاق و گرایش برای تبدیل موجودی ریال به ارز بود. وی اضافه کرد: امسال بیش از 7 میلیون قطعه سکه فروختیم، آیا سال گذشته نیز همین‌گونه بود؟ تا حدی می‌توانیم سکه تأمین کنیم، اما اگر قرار باشد که همه ریال‌هایشان را به سکه تبدیل کنند، نمی‌شود. سخنگوی دولت گفت: برای آنکه بتوانیم به نیاز‌های اساسی و ضروری کشور پاسخ بدهیم، منابع داریم اما اگر همه بخواهند این‌همه بار روی طلا، سکه و ارز بگذارند نمی‌شود، هیچ کشوری قادر به چنین کاری نیست.
کاهش قیمت دلار و سکه با تصمیم تازه دولت
با تصمیم تازه دولت برای به رسمیت شناختن بازار ثانویه ارز، از صبح دیروز نرخ غیررسمی ارز با تمایل فروشندگان خرد به فروش ارز، با کاهش 500 تا 1000تومانی نرخ دلار رو به رو بوده است. همچنین در جریان معاملات دیروز بازار آزاد تهران، قیمت هر قطعه سکه تمام بهار آزادی ۲۰۰ هزار تومان ارزان شد که ناشی از تبعات مثبت تصمیم تازه دولت در مورد بازار ارز است. به گزارش مهر، بعد از تصمیم ارزی دولت مبنی بر انجام معاملات ارزی میان واردکنندگان و صادرکنندگان با نرخ توافقی، بازار آزاد سکه تهران به این موضوع واکنش نشان داد و در شروع معاملات قیمت سکه طرح جدید ۲۰۰هزار تومان کاهش یافت.بر این اساس قیمت هر قطعه سکه تمام بهار آزادی طرح جدید ۲ میلیون و ۷۸۱هزار تومان، طرح قدیم ۲ میلیون و ۷۵۵ هزار تومان، نیم سکه یک میلیون و ۴۷۳ هزار تومان، ربع سکه ۷۸۷ هزار تومان و سکه یک گرمی ۴۲۴ هزار تومان است.
