قانونگذاران در مجلس شورای سیاسی، ساختار مدیریتی صداوسیما را از ریاستی به هیأت مدیرهای تغییر دادند و همزمان، تعریف دقیق «صوت و تصویر فراگیر» به عنوان بخشی از انتشار ویدیوها که باید با مجوز صداوسیما صورت پذیرد را تنظیم و در کمیسیون فرهنگی تصویب کردند؛ طرحی که در صورت تصویب آن، هرگونه پخش زنده ویدیو و یا پخش ویدیو در چهارچوب یک برنامه زمانبندی مشخص در قالب شبکه تلویزیونی تعریف شده و مشمول حوزه اختیارات صداوسیما میشود.
به گزارش «تابناک»؛ رقابتی سنگین میان غولهای اینترنت بر سر محتوای ویدیویی وجود دارد و اکنون چنین به نظر میرسد که صاحبان بزرگترین هابهای محتوا در بستر اینترنت معتقدند: «ویدیو پادشاه است». در داخل ایران، رقابت اصلی میان دستگاهها بر سر در کنترلِ حدود اختیارات صدور مجوز و نظارت بر بخشهای مختلف این بستر گسترده اینترنت است که دامنه آن از محتواهای کاربرمحور(UGC) گرفته تا برنامههای ویدئویی درخواستی ضبط شده (VOD) و تلویزیون اینترنتی (IPTV) گسترانیده شده است.
هرچند قانون گذاری و تعریف دقیق حدود اختیارات صداوسیما در فضای اینترنت در کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی در جریان است، سازمان تنظیم مقررات صوت و تصویر فراگیرِ سازمان صداوسیما در فضای مجازی نه تنها در این حوزه فعال شده، بلکه صداوسیما مدتی است نظارت خود بر تلویزیون های اینترنتی را آغاز کرده و به شماری از وبسایت داده و بر آنها نظارت میکند که در یک مورد نیز این نظارت منتهی به حواشی شد.
در این شرایط اکنون بندهای این طرح یک به یک در کمیسیون فرهنگی مجلس نهایی میشود و ابعاد این طرح چیزی فراتر از صوت و تصویر و درباره کیفیت مدیریت صداوسیماست. بر اساس ماده 5 این طرح، ارکان سازمان صدا و سیما مشخص شدند که عبارتند از هیأت امنا، رئیس سازمان و شورای نظارت. آن گونه که یکی از اعضای کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی خبر داده، بر اساس ماده 6 طرح مذکور نیز پنج تن از افراد حقیقی و حقوقی هیأت امنای سازمان صدا و سیما را تشکیل میدهند که توسط مقام معظم رهبری برای پنج سال منصوب میشوند.
با توجه به آنکه معمولاً این ساختار، صداوسیما را از یک نهاد ریاستی به یک نهاد مدیریتی تغییر میدهد و طبیعتاً هیأت امنا در جریان امور هستند، مشخص نیست کارویژه در نظر گرفته شده برای شورای نظارت بر رسانه ملی چیست و با توجه به آنکه اطلاعات محدودی در این زمینه در اختیار رسانهها قرار گرفته، ابهامات جدی در این زمینه وجود دارد و باید پرسید در ساختار جدید امور چگونه پیش خواهد رفت و افراد حقوقی که در لیست 5 نفر مدیریت صداوسیما در نظر گرفته شدهاند، دقیقاً چه افرادی هستند؟
در کنار این مسأله، موضوع مهمتر برای افکار عمومی، تعیین تکلیف وضعیت ویدیو و صوت در اینترنت است؛ موضوعی که طیف قابل توجهی در آن سرمایه گذاری کردهاند و طیف بسیار وسیعی مخاطب آن هستند. بر اساس ماده 2 این طرح، صوت و تصویر فراگیر عبارت است از محتوای صوتی و تصویری که به صورت گسترده و یک سویه و بدون الزام به شناسایی مخاطب از طریق فرستندههای امواج رادیویی یا شبکههای کابلی ماهوارهای و اینترنتی توزیع میشود و یا قابلیت توزیع دارد و همچنین محتوای مربوطه زنده بوده و یا دارای جدول پخش زمانی است.
آنچه از محتوای این بند برمیآید، تنها انتشار ویدیو و صوت در بستر مجازی است و به عنوان صوت و تصویر فراگیر شناخته میشود که در درجه نخست به صورت زنده پخش و در درجه بعد در چارچوب یک جدول زمانی یا کنداکتور از قبل به مخاطب اعلام و به صورت پیاپی پخش شود؛ بنابراین، انتشار صوت و ویدیو در خبرگزاریها و وبسایتها در صورتی که به صورت زنده و یا در قالب کنداکتور نباشد، نیاز به اخذ مجوز تازهای ندارد و مشمول صوت و تصویر فراگیر نمیشود.
انتظاری که از قانونگذار میرود این است که به این موضوع با صراحت بیشتری در متن این قانون مورد تأکید قرار گیرد و مشخص شود، رسانههای آنلاین به مجوز مرسوم برای انتشار ویدیو و صوت در بسترشان نیاز ندارند و بدین ترتیب در جریان این قانون گذاری چنین خطایی صورت نپذیرد که هر رسانه برای فعالیت هر بخش نیاز به مجوز تازهای باشد و طبیعتاً رسانهای که نیاز به چندین مجوز از چندین نهاد داشته باشد، در قبال نقد همه این نهادها محافظه کار عمل میکند و این به مصلحت آینده ایران نیست.