چرا خوزستان آب ندارد؟

در پاسخ به فیلم منتشر شده توسط خبرگزاری تابناک در رابطه با مشکلات آبی استان خوزستان به دلایل:

 1- برداشت بی رویه ی حجم زیادی از منابع آب توسط صنایع کشت نیشکر  

2- سدسازی بی ملاحظه و اینکه سد گتوند دلیل اصلی شوری رودخانه کارون می باشد.

3- انتقال آب از حوضه ی کارون برای مصارف شرب و صنایع اصفهان در حوضه ی زاینده رود

 موارد ذیل جهت استحضار ایفاد می گردد.

رودخانه کارون بزرگ که در اهواز جریان دارد از زرد کوه بختیاری سرچشمه گرفته و از به هم پیوستن دو رودخانه بزرگ کارون و دز تشکیل شده است. این دو رودخانه در 60 کیلومتری شمال اهواز در محلی به نام بند قیر به هم می پیوندند و رودخانه کارون بزرگ را تشکیل می دهند.

در حال حاضر سدها و نیروگاههای کارون 4، کارون 3، کارون 1، مسجد سلیمان و گتوند روی رودخانه کارون احداث و به بهره برداری رسیدند. سد گتوند پایین دست ترین سد بر روی رودخانه کارون است و آب خروجی از سد بلافاصله در 10 کیلومتری پایین دست آن در محل سد تنظیمی گتوند وارد دشت خوزستان می شود. EC  آب رودخانه کارون تا سد مسجد سلیمان در دامنه ی 700-500 میکروموس بر سانتیمتر قرار دارد.

رودخانه دز نیز از دو شاخه ی اصلی سزار و بختیاری تشکیل شده که پس از عبور از شهرهای دزفول و شوش و تأمین بخشی از آب مورد نیاز کشت و صنعت های نیشکر پنجگانه ی شمال اهواز در محل بند قیر به رودخانه کارون متصل می شود. EC رودخانه دز در شهرستان دزفول بین 500-400 میکروموس بر سانتیمتر بوده و در انتها قبل از پیوستن به رودخانه کارون EC  آن به  بالای 2000 میکروموس بر سانتیمتر می رسد (علت افزایش EC روذخانه دز چیست؟ روی رودخانه دز که سد گتوند احداث نشده است.)

آب خروجی از سد گتوند که هم اکنون حدود 200 متر مکعب بر ثانیه می باشد در سه مسیر جریان می یابد. بخشی از آن در رودخانه کارون، بخشی از طریق کانال احداث شده اراضی کشت و صنعت نیشکر پنجگانه شمال اهواز در شرق رودخانه کارون (مقرر شده بود که برداشت آب توسط صنایع نیشکر از طرف استانداری خوزستان و سازمان آب و برق خوزستان کنترل و جلوگیری گردد) و بخشی نیز از طریق کانال عقیلی اراضی کشاورزی غرب رودخانه کارون را آبیاری می کند.

صنایع نیشکر پنجگانه شمال اهواز شامل هفت تپه، میان آب، دهخدا، کارون، امام خمینی (ره) و صنایع جانبی آنها که حدود 3 میلیارد متر مکعب آب در سال از رودخانه کارون بزرگ مصرف دارند: بنابراین دلایل شوری و همچنین بالا بودن EC رودخانه کارون به ویژه در محل شهرهای آبادان و خرمشهر عدم مطالعه اثرات زیست محیطی صنایع نیشکر احداث شده در شمال و جنوب اهواز و آب برگشتی آنها که بدون هیچگونه تصفیه ای وارد رودخانه کارون بزرگ می شود. همچنین پساب های صنعتی و فاضلاب های شهرهای گتوند، شوشتر، دزفول، شوش، ملاثانی و اهواز و همچنین آب های برگشتی از مزارع پرورش ماهی به داخل رودخانه های کارون و دز  باعث آلایندگی رودخانه کارون بزرگ شده است.

مزید استحضار از آنجایی که میزان بارش در سطح کشور و همچنین در استان خوزستان نسبت به سال گذشته و میانگین دراز مدت به شدت کاهش یافته و این موضوع باعث کاهش منابع آبی در پشت سدها و همچنین کاهش دبی رودخانه کارون بزرگ به ویژه در فصل تابستان (که پیک مصرف می باشد گردیده است) و این موضوع باعث پس زدگی بیش از حد آب دریا در زمان مد و بالا رفتن شوری آب رودخانه کارون می شود.

در خصوص انتقال آب از حوضه ی کارون به زاینده رود با کاهش حدود 50 درصدی بارندگی در حوضه ی آبریز گاوخونی و زاینده رود نسبت به متوسط بارش در دوره ی آماری بلند مدت موجب شده است که آبرسانی برای شرب حدود 5 میلیون نفر از هموطنان در استانهای اصفهان، یزد و چهارمحال بختیاری با اعمال صرفه جویی 20 درصدی انجام شود و تأمین آب صنایع مادر در منطقه نیز با لحاظ محدودیت های بسیار شدید باشد.

در حوضه ِ زاینده رود کمبود شدید آب به حدی است که امکان رها سازی آب از سد زاینده رود برای اراضی شرق و غرب اصفهان تا تالاب گاوخونی در بیش از یکسال گذشته وجود نداشته و آخرین آبی که برای باغات قدیمی غرب اصفهان در سطح پنج شهرستان از سد زاینده رود تأمین شده شهریور سال گذشته بوده است. در سال آبی گذشته حجم آب ورودی به سد زاینده رود حدود یک سوم شرایط آبی نرمال بوده است و انتقال حدود 800 میلیون متر مکعب آب در سال آبی جاری از سرشاخه ی رودخانه های منتهی به استان خوزستان به حوضه ی زاینده رود اساسا ناصحیح می باشد.