بحران سوریه در حال ورود به آخرین فاز جنگی خود و همچنین زمینه سازی برای حل و فصل سیاسی از سوی بازیگران ذینفع در بحران از جمله روسیه، ترکیه و ایران است.
به گزارش تابناک، با این حال، به نظر می رسد روس ها در حال تعیین دستور کار جدیدی در بحران سوریه با حضور بازیگرانی همچون فرانسه و آلمان به میزبانی ترکیه و بدون حضور ایران است.
در همین زمینه، وزارت خارجه روسیه از برگزاری نشست چهارجانبه بین روسیه، ترکیه، آلمان و فرانسه درباره سوریه خبر داد.
وزارت خارجه روسیه در آستانه سفر سرگئی لاوروف به ترکیه اعلام کرد آمادهسازی برای نشست چهارجانبه سران روسیه، ترکیه، آلمان و فرانسه از مهمترین محورهای گفتگو بین لاوروف و مولود چاووشاوغلو، همتای تُرکیهای وی است.
سرگئی لاوروف، وزیر خارجه روسیه، قرار است برای دیدار با مقامات ترکیه روز دوشنبه(امروز) به این کشور سفر کند.
بنا بر بیانیه وزارت خارجه روسیه، این نشست چهارجانبه بهزودی در استانبول برگزارمیشود و سران چهار کشور به منظور دستیابی به راهحلهای آغاز فرآیند سیاسی در سوریه از طریق گفتگوی ملی و مطابق با قوانین بینالمللی با هم دیدار و گفتگو خواهند کرد.
به نظر می رسد این نشست سرآغاز دستورکار جدیدی از سوی روس ها برای پایان دادن به جنگ در سوریه باشد. دستورکاری که منجر به ورود بازیگران غربی و از جمله فرانسه و آلمان به این بحران خواهد شد.
طبق دستور کار جدید روس ها قرار است فرانسه و برلین علاوه بر مشارکت در حل و فصل بحران، در فرایند بازسازی سوریه نیز نقش آفرینی کنند.
از سوی دیگر، مسکو قصد دارد با درگیر و متعهد کردن این کشورها در مذاکرات صلح و مسئله بازسازی، واشنگتن را نیز ترغیب کند که به این مذاکرات بپیوندد. در واقع، با این اقدام روسیه، آمریکا نیز چاره ای جز پذیرش واقعیت های موجود و پیوستن به مذاکرات نخواهد داشت.
این نشست چهارجانبه در حالی قرار است برگزار شود که در عرصه میدانی، یکی از تحول سازترین نبردها در جنگ سوریه در ادلب در پیش است. نبردی که به عقیده بسیاری از ناظران و کارشناسان تعیین کننده آینده بحران سوریه است.
در همین زمینه، چند روز پیش، رابرت فیسک، تحلیلگر ایندیپندنت درباره اینکه آیا نبرد ادلب آخرین نبرد جنگ داخلی سوریه است، نوشت:
ژنرال سهیل الحسن معروف به «ببر» افسانهای ارتش سوریه (تایگر فورس (Tiger Force) یگانی در ارتش سوریه) مطمئناً «نیروهای ببر» خود را برای آخرین رویارویی حکومت دمشق با افراط گران سلفی و مسلح شده از سوی غرب به میدان خواهد برد؛ شورشیانی که برای از بین بردن حکومت بشار اسد جسارت و تلاش کردند اما به شکلی کاملا قطعی شکست خوردند.
به لطف دونالد ترامپ، رئیسجمهوری آمریکا همه چیز برای شورشیان در سوریه تمام شده چون آنها از سوی آمریکاییها و همچنین از سوی کشورهای عرب حوزه خلیج فارس مورد خیانت قرار گرفتند – مطمئنا و نهایتا از سوی خود ترامپ در مذاکرات محرمانهاش با ولادیمیر پوتین در هلسینکی. شاید مهمترین بخش از "ناشناختههای" این گفتوگو که تنها مترجمان در آن بودند، همین مورد باشد.
سه هفته پیش آمریکاییها به شورشیهای جنوب غرب سوریه در مرزهای بلندیهای جولان اشغالی گفته بودند که دیگر تنها هستند و نمیتوانند انتظار کمکهای نظامی بیشتر را داشته باشند. حتی کلاه سفیدها به عنوان پاسخگوهای اول قهرمانبازیها یا تبلیغاتچیهای جنگ شورشیان، توسط اسرائیلیها و همراه با خانوادههایشان از خطوط مقدم شورشیها نجات یافته و به مکانهای امن در اردن منتقل شدهاند.
این در حالی است که اسرائیلیها کمی از بابت اینکه سازمان دفاع مدنی "کلاه سفیدها" از آنها به خاطر کمکهای انسان دوستانهشان تشکر نکردند، رنجیده شدهاند – اما آنها چه انتظاری میتوانند داشته باشند وقتی که زمانشان را صرف حمله به قوای ایرانی، حزب الله و سوری در طول جنگ میکنند، به شبهنظامیان النصرهای که به خطوط آنها میآیند، کمکهای پزشکی میرسانند و هرگز داعش را بمباران نمیکنند؟ آیا کلاه سفیدها میخواهند هم اکنون با اسرائیل شریک باشند؟
این تحلیلگر خاطرنشان میکند: ارتش سوریه در این میان در حالیکه در حومه درعا با آخرین باقیماندههای گروههای افراط گر تسلیم نشده میجنگند همچنین به لبه منطقه حائل تعیین شده در جولان، جایی که پیش از آغاز جنگ داخلی در ۲۰۱۱ در آنجا مستقر بود، بازخواهد گشت. به عبارت دیگر "جبهه جنوبی" مسالهاش حل خواهد شد و پس از آن تنها سنگر ادلب و شهر رقه که همچنان در دستان شبهنظامیان وفادار به آمریکا (نیروهای دموکراتیک سوریه) است، باقی میمانند. (اگر که آنها همچنان انتظار ادامه وفاداری خود را با توجه به این حقیقت که ترامپ به آنها پشت کرده، داشته باشند). ولادیمیر پوتین (رئیسجمهوری روسیه) میتواند احتمالا این مشکل را حل کند اگرکه او تاکنون در گفتوگویش با ترامپ آن را حل نکرده باشد.
با این حال ادلب یک معامله بزرگتر است. بیتردید ما شاهد مذاکرات "آشتی" بیشتر با پشتیبانی روسها میان مقامهای سوریه و گروههای شورشی در داخل این استان خواهیم بود. در همین راستا توافقهایی خصوصی و علنی وجود خواهد داشت که به موجب آنها کسانی که میخواهند به مناطق تحت کنترل دولت برگردند، میتوانند این کار را انجام دهند.
با این حال این حقیقت نیز مطرح است که شهر ادلب در کنترل افراط گران و خانوادههایشان است که سابق بر این پیشنهادهای مشابهی در شهرهای دیگر را رد کردند – بسیاری از آنها با اتوبوس از غوطه و الیرموک در دمشق و از حمص و شهرهای دیگری که در آنجا تسلیم شدند، مستقیما به استان ادلب منتقل شدهاند – آینده آنها کاملا تیره و تار به نظر میرسد.
رابرت فیسک با اشاره به اینکه همه ما دوست داریم جنگها یک "پایانی" داشته باشند، عنوان میکند: اما ما باید یک چیز را به یاد داشته باشیم ارتش سوریه جنگهای پیچیده عادت دارد. همین مورد درباره نیروی هوایی روسیه صادق است. مطمئنا شکسته شدن محاصره بیمارستان نظامی جسر الشغور ادلب در سه سال پیش از سوی ارتش سوریه به هنگام آغاز آخرین نبرد جنگ سوریه فراموش نخواهد شد. در عین حال مسکو قرار نیست از بازگشت افراط گران چچنیاش به "خانه" استقبال کند. آنکارا نیز نخواهد خواست که شبهنظامیان کهنهکار ادلب در دشتهای آناتولی سرگردان شوند به ویژه هنگامی که رجب طیب اردوغان، رئیسجمهوری ترکیه هنوز دلمشغولی کودتای نافرجام مرتبط با "اسلام گرایان" علیه خود در دو سال پیش را دارد.
رابرت فیسک در عین حال خاطرنشان میکند: ما باید همچنین به یاد داشته باشیم آن کشورهایی که مدت زیادی است به دنبال سرنگونی بشار اسد بودهاند اکنون تلاش خواهند کرد که حتی به تدریج نوعی روابط را با حکومت دمشق برقرار کنند. لازم به گفتن نیست که دیپلماتهای فرانسوی برای حدود یکسال است که سفرهایی توریستی از لبنان به سوریه داشتهاند. همین کار را نیز فرستادههای مجزایی مربوط به دیگر کشورهای اروپایی انجام دادهاند. آمریکاییها نیز به دنبال آن خواهند بود که نقش کوچک خود را به شیوه ترامپ و به شکلی عجیب در این لحظه سرنوشتساز ایفا کنند و پوتین برای این منظور در دسترس خواهد بود.
البته اروپاییها و دیگر کشورهای میزبان آوارگان سوری شامل ترکیه، لبنان، اردن، عراق، کویت و مصر شدیدا تمایل دارند که این آوارگان سوری به خانه برگردند.
روسها نیز اعلام آمادگی کردهاند برای بازگشت این آوارگان به خانه به منظور عبور ایمن آنها تضمین بدهند.