مسأله 1658- اگر در روزه رمضان عمداً قي كند يا در شب جنب شود و به تفصيلي كه در مسأله 1630 گفته شد سه مرتبه بيدار شود و بخوابد و تا اذان صبح بيدار نشود فقط بايد قضاي آن روز را بگيرد و چنانچه عمداً اماله كند يا سر زير آب ببرد بنابر احتياط واجب بايد كفّاره هم بدهد1 ولي اگر كاري ديگري كه روزه را باطل مي كند عمداً انجام دهد در صورتي كه مي دانسته آن كار روزه را باطل مي كند قضا و كفّاره بر او واجب مي شود.
این مسأله در رساله آیت الله سبحانی نیست.
1- نوري: و اگر كار ديگري كه روزه را باطل مي كند عمداً انجام دهد، قضا و كفّاره بر او واجب مي شود.
*****
اراكي: مسأله- اگر در روزه رمضان عمداً قي كند يا به خدا يا پيامبر نسبت دروغ دهد و يا غبار به حلق برساند يا سر زير آب ببرد بنابراحتياط واجب بايد كفّاره هم بدهد و اگر كار ديگري كه روزه را باطل مي كند عمداً انجام دهد قضاو كفّاره بر او واجب مي شود.
خوئي، تبريزي: مسأله- اگر در روزه ماه رمضان در شب جنب شود و به تفصيلي كه در مسأله [1630]. گفته شد بيدار شود و دوباره بخوابد و تا اذان صبح بيدار نشود. فقط بايد قضاي آن روز را بگيرد*، ولي اگر كار ديگري كه روزه را باطل مي كند عمداً انجام دهد، در صورتي كه مي دانسته آن كار روز را باطل مي كند، قضا و كفّاره بر او واجب مي شود*.
.وحید:در مساله[1628]...
. گلپايگاني، صافي: و يا بيدار بشود و براي مرتبه سوم بخوابد و بيدار نشود...
* صافي: و بنابراحتياط مستحب براي مرتبه سوم كفّاره نيز بدهد...
* گلپايگاني، صافي: و اين حكم در ارتماس بنابراحتياط واجب است.
*وحید:وهمچنین در صوتی که می دانسته آن کار در حرام است، اگرچه نمی دانسته که روزه را باطل می کند ،مانند دروغ نسبت دادن به خدا به پیغمبر صلی الله علیه وآله و ائمّه معصومین علیه السلام .
بهجت: مسأله- كسي كه روزه ماه مبارك رمضان بر او واجب است اگر به عمد يا شبه عمد روزه خود را باطل كند بايد علاوه بر قضاي آن كفّاره بدهد مگر در مواردي كه بعداً گفته خواهد شد.
فاضل: مسأله- اگر در روزه رمضان عمداً قي كند فقط قضاي آن روز را بايد بگيرد و چنانچه درشب جنب شود و به تفصيلي كه در مسأله [1630] گفته شد سه مرتبه بيدار شود و بخوابد و تا اذان صبح بيدار نشود يا عمداً اماله كند يا سر زير آب ببرد يا دروغي را به خدا و پيغمبر صلي الله عليه و آله و سلم نسبت بدهد، بنابراحتياط واجب كفّاره هم بايد بدهد، ولي اگر غير از اينها كار ديگري كه روزه را باطل مي كند عمداً انجام دهد، در صورتي كه مي دانسته آن كارروزه را باطل مي كند قضا و كفّاره بر او واجب است.
زنجاني: مسأله- اگر روزه دار در روزه ماه رمضان عمداً و بدون اضطرار و اكراه يا رعايت واجب مهمتر يا مساوي كاري كه روزه را باطل مي كند، انجام دهد در صورتي كه مي دانسته آن کار بر روزه دار حرام است یا در حرام بودن یا حلال بودن آن ترديد داشته قضا و کفاره بر او واجب می شود ولي در پاره اي موارد كه در مسأله [1688] گفته خواهد شد تنها قضا واجب مي شود.
سيستاني: مسأله- اگر كسي روزه ماه رمضان را به خوردن و يا آشاميدن يا جماع يا استمناء يا باقي ماندن بر جنابت باطل كند در صورتي كه از روي عمد و اختيار باشد و از روي ناچاري و جبر نباشد، اضافه بر قضا كفّاره هم بر او واجب مي شود، و احتياط مستحب آن است كه كسي كه روزه را به غير آنچه گفته شد باطل كند اضافه بر قضا كفّاره هم بدهد.
مكارم: مسأله- كارهايي كه روزه را باطل مي كند اگر عمداً و با علم و اطلاع انجام دهد علاوه بر اينكه روزه او باطل مي شود و قضا دارد، كفّاره نيز دارد، ولي اگر به خاطر ندانستن مسأله باشد كفّاره ندارد، ولی قضای آن واجب است.
مظاهری:مساله- کفّاره برای روزه ،منحصر است به این که انسان یکی از مبطلات سه گانه (خوردن وآشامیدن-جماع-باقی ماندن بر جنابت ،یا حیض یانفاس تا اذان صبح )را انجام دهد وهرعملی غیر از این سه مفطر بجا بیاورد ،قضا دارد،اما کفاره ندارد.
مسأله 1659- اگر بواسطه ندانستن مسأله كاري انجام دهد كه روزه را باطل مي كند1، چنانچه مي توانسته مسأله را ياد بگيرد، بنابراحتياط واجب كفّاره بر او ثابت مي شود2 و اگر نمي توانسته مسأله را ياد بگيرد يا اصلاً ملتفت مسأله نبوده3 يا يقين داشته كه فلان چيز روزه را باطل نمي كند، كفّاره بر او واجب نيست.
اين مسأله در رساله آيات عظام بهجت،سبحانی ومظاهری نيست
1- خوئي، تبريزي: ظاهر اين است كه كفّاره براي او واجب نيست (تبريزي: و بايد آن روز را امساك كرده و بعد قضا نمايد) ولي اگر عمداً به خدا و پيغمبر صلي الله عليه و آله و سلم به دروغ نسبتي بدهد و بداند كه حرام است كفّاره نيز واجب است اگر چه نداند اين عمل روزه را باطل مي كند.
2- نوري: بنابراحتياط كفّاره بر او واجب مي شود...
گلپايگاني، صافي: چنانچه در يادگرفتن مسأله تقصير كرده و در وقت بجا آوردن آن كار احتمال مفطر بودن آن را مي داده كفّاره بر او واجب مي شود . و اگر در وقت بجا آوردن آن غفلت داشته كفّاره بر او واجب نيست اگر چه أحوط است و همچنين اگر در يادگرفتن مسأله تقصير نكرده باشد كفّاره واجب نيست.
. صافي: و اگر در وقت بجا آوردن آن غفلت داشته ، بنابراحتياط كفّاره لازم است ولي اگر در يادگرفتن مسأله تقصير نكرده باشد كفّاره واجب نيست.
فاضل: چنانچه جاهل مقصّر بوده بنابراحتياط كفّاره بر او واجب مي شود و اگر جاهل قاصر بوده يعني در ندانستن خود معذور بوده است مانند اين كه يقين داشته كه فلان چيز روزه را باطل نمي كند كفّاره بر او واجب نيست.
3- اراكي: كفّاره بر او واجب نيست.
*****
سيستاني: مسأله- اگر كسي چيزي از آنچه را كه گذشت انجام دهد در حالي كه عقيده قطعي داشته كه روزه را باطل نمي كند كفّاره بر او واجب نيست و همچنين است كسي كه نمي دانسته روزه بر او واجب است مانند كودكان در اوائل بلوغ.
وحید: مسأله- اگر بواسطه ندانستن مساله کاری که روزه را باطل می کند وبه اعتقاد اینکه باطل نمی کند انجام دهد کفّاره بر او نیست.
مكارم: مسأله- هرگاه بواسطه بي اطّلاعي و ندانستن مسأله كاري را انجام دهد كه مي داند حرام است ولي نمي دانسته است كه روزه را باطل مي كند قضا دارد ولي كفّاره ندارد.
زنجاني: مسأله- اگر کاری که روزه را باطل می کند انجام دهد ولی به جهت غفلت یا به واسطه ندانستن مسأله خیال می کرده که این کار حلال است فقط قضا بر او واجب است هر چند می توانسته مسأله را یاد بگیرد و در یاد گرفتن ان کوتاهی کرده که در این صورت اگر چه گناهکار است ولی کفاره لازم نیست.
