بررسی واکنش گرافیک‌خبری رسانه‌ها به حادثه اهواز

دکتر مریم سلیمی، مدرس اینفوگرافیک و نیوزگرافیک در مطلبی به بررسی واکنش گرافیک خبری رسانه های آنلاین ایران به حادثه تروریستی اهواز پرداخت.

کد خبر: ۸۳۶۲۶۱

تاریخ انتشار: ۰۱ مهر ۱۳۹۷ - ۱۰:۱۹ 23 September 2018

کد خبر: ۸۳۶۲۶۱

۰۱ مهر ۱۳۹۷ - ۱۰:۱۹ 23 September 2018

12402 بازدید

به گزارش تابناک، وی در این مطلب تحلیلی نوشت: در واکنش به حمله تروریستی که در مراسم رژه نیروهای مسلح در اهواز در حوالی 9 صبح روز شنبه 31 شهریور 1397 رخ داد، رسانه ها به پوشش خبری و گرافیکی این حادثه پرداختند که همچنان واکنش گرافیک خبری به آن در رسانه های آنلاین، با کندی همراه بود.

• باز هم خلط نادرست اینفوگرافیک و نیوزگرافیک
• باز هم انتشار دیرهنگام آثار نیوزگرافیک یا گرافیک خبری

آثار تولیدی در قالب گرافیک خبری به حادثه تروریستی اهواز، مبتنی بر خلط نادرست اینفوگرافیک و نیوزگرافیک، با عنوان «اینفوگرافیک» و دیرهنگام منتشر شدند.

در حالی که حادثه مذکور در حوالی 9 صبح شنبه رخ داد ، اولین آثار تولیدی در قالب گرافیک خبری، از ساعت 18 بعد آن روز و بیش از 9 ساعت تأخیر منتشر شدند. این درحالی است که آثار گرافیک خبری، باید بلافاصله بعد از حادثه منتشر شوند.

این زمان در خصوص روزنامه ها، تا قبل از ارسال روزنامه برای چاپ در همان روز بوده و برای خبرگزاری ها و رسانه های آنلاین، بلافاصله بعد از وقوع حادثه است. این آثار می توانند با تکمیل خبر، به روزرسانی شده و به تدریج کامل شوند. در حالی که عملاً شاهد هستیم که این آثار در ایران با تأخیر در انتشار و با عنوان اینفوگرافیک به جای نیوزگرافیک یا گرافیک خبری منتشر می شوند.

• مرز بین اینفوگرافیک و نیوزگرافیک، مرز بین اطلاع و خبر

هنوز در ایران مرزی بین اینفوگرافیک و نیوگرافیک وجود ندارد و همه آثار فوری و غیرفوری و یا به عبارتی خبری و غیرخبری در این قالب، تحت یک عنوان اینفوگرافیک منتشر می شود که بعضاً با اصطلاحاتی همچون اینفوگرافی، داده نما، اطلاع نگاشت، گرافیک اطلاع رسان، گرافیک اطلاعاتی و... نیز از آن یاد می شود.

خبر با اطلاع تفاوت داشته و مرز بین اطلاع و خبر ، مرز بین گرافیک خبری و اطلاع رسان یا نیوزگرافیک و اینفوگرافیک است.

خبر را گزارشی واقعی و عینی از یک رویداد می دانند که حداقل باید دارای یک یا چند ارزش خبری باشد. برخی از ارزشهای خبری متعارف عبارتند از : برخورد و اختلاف و درگیری، فراوانی تعداد و مقدار، شهرت، تازگی، مجاورت ، دربرگیری، استثنا و شگفتی.

• لزوم پاسخ به 6 عنصر خبری و سوالات مهم و اولویت دار مخاطب در نیوزگرافیک

در خبر تلاش می شود تا به 6 عنصر خبری چه کسی یا چه چیزی، چه، کی، کجا، چرا و چگونه پاسخ داده شود.

براین اساس، گرافیک خبری یا نیوزگرافیک نیز سعی می کند تا به روایت و گزارش رویدادی بپردازد که دارای حداقل یک یا چند ارزش خبری باشد. پاسخگویی به سوالات مهم و قابل توجه مخاطب نیز از جمله مواردی است که گرافیک خبری باید بکوشد تا به آنها پاسخ دهد.

به عنوان مثال در حادثه تروریستی اخیر اهواز که مبتنی بر ارزش خبری برخورد و درگیری رخ داد، طراح گرافیک خبری موظف بود علاوه بر پاسخ به 6 عنصر خبری مذکور (مانند اینکه حادثه چه بود، کی و کجا رخ داد، چرا و چگونه به وقوع پیوست و...) ، به سوالاتی همچون تعداد احتمالی حاضران، تعداد شهدا و مجروحان اعم از نظامی و غیرنظامی، ترکیب سنی و جنسیتی حادثه دیدگان، عاملان ترور، شیوه و ابزار ترور، فرجام عاملان، نحوه و چگونگی امداد رسانی ، میزان خسارت احتمالی جانی و مالی و... از حادثه و... پاسخ دهد. بعضاً این آثار می تواند با سیرزمانی بررسی حوادث مشابه در کشور یا در همان استان و... نیز همراه باشد تا به اطلاع رسانی بیشتر به مخاطب کمک کند.

• تولید اینفوگرافیکهای آگاهی بخش و اطلاع رسان در کنار تولید نیوزگرافیک مرتبط با یک حادثه

در کنار تولید گرافیک خبری، رسانه ها می توانند به تولید آثار اینفوگرافیک مرتبط با حادثه بپردازند که می توانند اطلاعات بیشتری به مخاطب دهد مانند ارائه اطلاعاتی در قالب توصیه، هشدار و... در هنگام مواجهه با حادثه های مشابه و... .

• نحوه پوشش گرافیک خبری حادثه تروریستی اهواز

در حالی که برخی رسانه ها مانند العالم ، ایسنا ، اعتماد آنلاین و فارس آثاری را تحت عنوان اینفوگرافیک منتشر کرده اند، رسانه های مانند ایرنا ، تسنیم، شبستان، نسیم و...، آثاری در این حوزه تولید و منتشر نکرده اند. آخرین اثر تولیدی توسط ایرنا در 31 شهریور 97 مربوط به عملیاتهای دوران دفاع مقدس، سه اثر تولیدی خبرگزاری شبستان مربوط به عناوینی چون اینترنت ماهواره ای، واردات هندی و مسیر کربلا و... هستند.

در این بین اینفوگرافیک تولیدی توسط خبرگزاری مهر به نحوه کمکهای اولیه به مجروحان تیراندازی اختصاص دارد.

در ادامه ضمن ارائه تایم لاینی از نحوه واکنش گرافیک خبری رسانه های ایران ایران به حادثه تروریستی اهواز، به ارائه آثار تولید شده در همین روز اقدام می شود. در این بررسی به واکنش رسانه های چاپی اشاره نشده است.