صدای ایل و زندگی

بهمن علاءالدین معروف به مسعود بختیاری بیستم مهرماه ۱۳۱۹ در مسجد سلیمان به دنیا آمد و دوازدهم آبان‌ماه در شصت وشش سالگی به سال 1385 در کرج از دنیا رفت. او خواننده، ترانه‌سرا و آهنگساز مشهور موسیقی بختیاری بود. سال‌ها معلمی کرد و از سال‌های دهه پنجاه خوانندگی را در همکاری با رادیو اهواز پی گرفت.

بهمن علاءالدین یا همان مسعود بختیاری یکی از نوابغ موسیقی لری بختیاری است. صدای مسعود بختیاری برای مردم لر پیام اجتماعی داشت. او‌ زاده مسجدسلیمان بود. جایی که اصالت‌های بختیاری همچنان حفظ شده است. او در هوای لالی نفس کشید.

جایی که محل عبور ایلات لر از لرستان و چهارمحال‌وبختیاری به سمت دشت خوزستان بود. چهارراه فرهنگی این مردم، با تاریخی چندهزارساله. مردم بختیاری نخستین‌بار شاید صدای دنا و زردکوه را از حنجره مسعود بختیاری شنیدند. او همتراز رضا سقایی است. صدای او در سراسر لرستان فعلی و منطقه بختیاری تا یاسوج و ایلام و... شنیده می‌شد. همچنان که رضا سقایی چنین جایگاهی در میان این قوم دارد؛ مسعود بختیاری راوی واژگان اصیل لری بختیاری است. او ظرفیت موسیقی منطقه بختیاری را نشان داد و تلاش کرد آواهایی را به گوش برساند که به گوش مردم ناآشنا بود. آلبوم «مال کنون» یکی از ماندگارترین آلبوم‌های موسیقی مقامی در ایران است.

از ترکیب موسیقی محلی استفاده نمی‌کنم چون آنچه در میان لرها و دیگر اقوام نواخته و خوانده می‌شود موسیقی مقامی است. موسیقی مناطق بختیاری بزرگان بسیاری داشته است و همچنان دارد اما نه همه آنچه که مسعود بختیاری خواند موسیقی بختیاری است و نه همه آنچه علی‌اکبر شکارچی روایت کرده و نواخته است موسیقی بختیاری است.

موسیقی باستانی این سرزمین همچنان در پی حنجره‌ای تازه می‌گردد تا نواهای روایت نشده‌اش را روایت کند. مسعود بختیاری برای آنها که می‌خوانند سرود زاگرس را بار دیگر بخوانند یک چراغ پر نور است. سرزمین لرهای بختیاری از شرق و جنوب لرستان آغاز می‌شود. همانجا که دز و کرخه و کارون شکل می‌گیرد. این موسیقی در دل کوه‌های هلن و سبزکوه جاری می‌شود و به اندیکا می‌رسد و راه رامهرمز را در پیش می‌گیرد. این نواها به دنا می‌رسد و در میان ارتفاعات نورآباد ممسنی اوج می‌گیرد.

مسعود بختیاری به‌راستی کوگ تاراز (کوگ به معنای کبک و تاراز نام منطقه ای در مسجدسلیمان است) است. صدایش مثل زندگی مخلوطی از عشق، شادی، غم و اندوه بود. مثل ایل که گاه سُرنای شادی می‌زند و گاه کرنای غم. مثل طبیعت که فصل به فصل به رنگی است. مسعود بختیاری بعد از مرگ همچنان زنده است. مزار او محل وفاق مردم لر است. هر سال در بزرگداشت او مردم از سراسر استان‌های لرنشین به دیدارش می‌آیند و یادش را گرامی می‌دارند.

این مطلب نخستین بار در روزنامه ایران منتشر شده است.