فتاوای آیت الله العظمی صافی گلپایگانی (مدظله)
ارث کسانی که در یک حادثه کشته شده اند و تقدم و تاخر فوت آنها معلوم نیست
سؤال: در مورد ارث بردن اشخاصيكه از يكديگر ارث ميبرند و بواسطه هدم و غرق و يا غير اينها فوت شوند، بصورتيكه تاريخ فوت (تقدم و تأخر و تقارن) مجهول باشد، آيا احكام مربوط به هدم و غرق در مورد غرق در غير از آب نيز اثرى دارد يا خير؟
جواب: بنظر اينجانب احكام مذكوره اختصاص به هدم و غرق در آب ندارد بلكه در هر حادثه اى كه مشابه آنها باشد مانند غرق در غير آب و يا سقوط هواپيما و تصادف ماشين جارى است. والله العالم.
سؤال: به عرض مى رساند كه زن وشوهرى كه فاقد اولاد مى باشند در اثر سانحه تصادف اتومبيل دار فانى را وداع گفته اند از آن مقام محترم تقاضامنديم حكم شرعى را بيان فرمائيد.
جواب: در مورد سؤال چنانچه تقدم و تأخر و تقارن فوت زوج و زوجه معلوم نيست و وارث طبقه اول نيز ندارند آنچه زوج هنگام فوت داشته بعد از اخراج ديون مالى و وصيت نافذه چهار يك تركه زوج بعنوان ارث بزوجه مى رسد و از زوجه هم به وارث زنده او مى رسد (البته زوجه از زمين خانه ارث نميبرد) و همچنين آنچه زوجه حين فوت داشته بعد از اداء ديون مالى و وصيت نافذه نصف آن بعنوان ارث به زوج مى رسد و از زوج هم به وارث زنده او مى رسد و بقيه تركه هر كدام به ساير ورثه خود آنها كما فرض الله مى رسد.
سؤال: در يك حادثه رانندگى تمام اعضاى يك خانواده اعم از مرد ـ زن ـ يك پسر و دو دختر همگى فوت مى كنند ولى به نقل قول از كسانى كه بعد از تصادف بالاى سر آنها ميرسند اظهار ميدارند كه يكى از فرزندان آنها كه دختر بوده يكى دو ساعت زنده بوده وبعداً فوت مى كند ولى هيچ كسى كه بگويد كه آن چهار نفر بقيه كدام اوّل فوت نموده و كدام بعد، وجود ندارد و كسى نمى داند جز خداوند تبارك وتعالى و با توجّه به اينكه همگى از دار دنيا رفته اند و با فرض اينكه آخرين فردى كه از آن خانواده فوت مى كند همان دختر باشد مستدعى است نحوه تقسيم ارث آنان را بيان فرمائيد.
الف : مرد متوفى داراى پدر و مادر و چهار برادر و پنج خواهر مى باشد و برادران و خواهران مرد متوفى همگى از يك پدر و مادر مى باشند.
ب : زن (متوفى فيه) داراى پدر و مادر و سه برادر و يك خواهر مى باشد كه برادران و خواهر (زن متوفى فيه) همگى از يك پدر و مادر مى باشد.
جواب: در فرض سؤال برادران و خواهران مرد متوفى از او ارث نميبرند بلكه ارث او به پدر و مادر زنده و فرزندان و زوجه او كه در تصادم فوت نموده اند مى رسد يعنى بعد از اداء دين و وصيت نافذ متوفى يك ششم از تركه به پدر و يك ششم به مادر ويك هشتم به زوجه او مى رسد و بقيه به فرزندان او مى رسد كه پسر دو برابر دختر ميبرد و آنچه به فرزندان رسيده دو ثلث آن به جد و جده پدرى و يك ثلث آن به جد و جده مادرى آنها مى رسد و يك هشتم زوجه به دخترى كه بعد فوت نموده و پدر و مادر زوجه مى رسد و سهم اين دختر نيز به اجداد چهارگانه او مى رسد كه كما فرض الله بين آنها تقسيم مى شود و اگر زوجه و فرزندان قبل از فوت مالى داشته اند تقسيم آن هم با بعض تفاوت بهمان تفصيل است كه راجع به اموال مرد متوفى ذكر شد كه بايد با راهنمائى شخص مسأله دان تقسيم شود. والله العالم.
