فتاوای آیت الله العظمی امام خمینی (قدس سره)
اذن شوهر در خروج زن از خانه
سؤال12:آيا زن با ادعاء تنفر از شوهر مي تواند خانه را ترك گويد يا خير؟
جواب:بدون اذن يا رضاي شوهر نمي تواند خانه را ترك گويد.
سؤال13:از جناب عالي نقل شده است كه فرموده ايد:پسر مي تواند با دختر برادر خود و دختر با پسر برادر خود عروسي كند و همچنين نقل شده كه فرموده ايد:اگر پسري دختر عمهٔ خود را عقد كرد و با عمهٔ خود زنا نمود هيچ اشكالي در عروسي او با دختر عمه اش نيست. و باز فرموده ايد كه زن به هيچ وجه بدون اجازهٔ شوهر حق ندارد از خانه خارج شود،خواهشمند است بفرمائيدكه اين مطلب صحت دارد يا نه ؟و در صورت كمي بيشتر توضيح دهيد؟
جواب:ازدواج پسر با دختر برادر و دختر با پسر برادر باطل است. و زناي با مادر دختر اگر قبل از عقد با دختر است موجب حرمت أبديّه و بطلان عقد است،ولي اگر زنا بعد از عقد باشد عقد را باطل نمي كند و چنين نسبتي كه مرققوم داشته ايد صحت ندارد. و زن بدون اذن شووهر نبايد از خانه خارج شود مگر در واجبات.
سؤال14:دختري با پسري ازدواج كرده در هنگام ازدواج دختر در آموزش و پرورش معلم بوده،ولي پيش از عقد پسر با وي شرط كرده كه از كارش استعفاء دهد و اين شرط نوشته شده و عده اي از جمله خود دختر و پدرش امضاء كرده اند و شوهر توانايي دارد كه به طور معمول و معروف نفقه و خرجي او را تامين كند و اكنون نيز با ادامهٔ كار او رضايت ندارد.آيا خانم مذكور شرعاًمي تواند بدون توافق شوهر به شغل معلمي خويش در آموزش و پرورش ادامه دهد؟
جواب:شرط مذكور اگر در ضمن عقد بوده نافذ است[1] و زن بدون اجازهٔ شوهر نبايد از خانه خارج شود هر چند شرط نشده باشد.
سؤال15:عيال اينجانب مدعي است كه مراد در سن كهولت و با حال مريضي بدون اجازه ترك نموده است .آيا شرعاً او مي تواند بدون اجازه و رضايت من خانه را ترك نمايد؟يا آن كه بدون اجازه به زيارت اماكن متبركه برود؟
جواب:خروج زن از منزل و لو براي زيارات مستحبه بايد با اذن شوهر باشد و در واجبات اذن شوهر معتبر نيست.
سؤال16:آيا زن بدون اجازهٔ شوهر مي تواند در مجالس روضه و مسجد يا مجالس مذهبي ديگر شركت نمايد يا خير؟
جواب:زن بدون اذن شوهر نبايد از منزل خارج شود مگر در واجبات.
سؤال17:شوهرم در حادثه اي مرد،بعد متوجه شدم حامله هستم و خدا پسري به من داد سپس با مردي كه اولاد دار نمي شد ازدواج كردم و تنها سرگرمي من اين بچه بود. تا اينكه وقتي به سن هجده سال رسيد به جبهه رفت و شهيد شد. اكنون دلم مي خواهد يا بچه دار شوم يا در خارج خانه مثل سپاه يا بسيج خود را سرگرم كنم،ولي شوهرم قبول نمي كند و خيلي ناراحت هستم تكليف من چيست؟
جواب: تا شوهر با رضايت شما را طلاق نداده بايد به لوازم زن و شوهري عمل كنيد و بدون اذن شوهر نبايد از منزل خارج شويد.
سؤال18:ما زن و شوهري هستيم كه داراي چهار فرزند پسر بوديم يكي از آنان در جبهه شهيد شد شوهرم اجازه داده بود براي جنگ زدگان و جبهه و دو ختن لباس براي ايشان كمك كنم و من هم اين كارها را انجام مي دادم و گاهي هم در مراسم شهداء شركت مي كردم ،اما اخيراً شوهرم مي گويد كه ديگر راضي نيستم خانه داري را رها كني،آيا اطاعت از شوهر واجب است؟اگر واجب است چنانچه در خانه بمانم فكر شهادت فرزندم مرا رنج مي دهد و ممك است براي سلامتي من مضر باشد ،آيا در اين صورت باز اطلاعت از او لازم است يا خير؟
جواب:در غير واجبات خروج زن از منزل منوط به اجازهٔ شوهر است. و با اميد بستن به الطاف خداوند متعال نسبت به شهيد و بازماندگان او خاطر خود را تسلي دهيد. انشاءالله موفق باشيد.
سؤال19:عيال اينجانب كارمند بوده و كليهٔ اموال و اثاثيه ام را در غياب من به سرقت برده و نيز فرزند خرد سالم را رها كرده و مهريهٔ 250 هزار توماني خود را مطالبه مي مايد و من قادر به
پرداخت آن نقداً نيستم ( البته من از اول راضي به چنين مهري نبودم ليكن با توجه به سخنان فريبندهٔ خانوادهٔ همسرم كه مي گفتند ما مهريه را نخواهيم گرفت به چنين مهريه اي تن دادم) حال با عنايت به مطالب فوق استدعا دارم پاسخ موارد زير را اعلام فرمائيد:
1-پرداخت مهريه وي از نظر شرعي چه صورتي دارد؟
2-در صورت عدم مراجعه به محل انتخابي مسكوني نفقه به او متعلق مي گيرد يا خير؟
3-با توجه به اين كه فرزند خرد سالم احتياج به سرپرستي دارد و من نيز راضي به رفتن همسرم نيستم وظيفهٔ او از نظر شرعي چيست؟
جواب:1-مهريه اي كه قرار داده اند را ضامن هستيد و بايد به او بپردازيد و اگر قدرت نداريد بايد به شما مهلت دهند.
2-اگر شرط مسكن براي زن نشده بايد به مسكني كه شوهر اختيار كرده برود و اگر تخلف كند استحقاق نفقه ندارد.
3-اگر در ضمن شرط نشده كه زن به كار خود مشغول باشد يا عقد مبني بر اين شرط واقع نشده براي خارج شدن از منزل بايد از شوهر اجازه بگيرد و اگر بدون اجازه برود ناشزه است.
سؤال20:چندي قبل (به دنبال دعوت ستاد جذب نيرو براي اعزام به كردستان از كليهٔ داوطلبين)در يك سمينار يك روزه شركت كرده و تا حدي به موقعيت حساس و نياز مبرم استان كردستان به نيروهاي فرهنگي(كه تا حدودي بتوانند انقلاب فرهنگي را به مدم غم ديده و ماتم زده و اسير دست گروههاي دمكرات ،كومله،فدائي و منافقين انتقال دهند)پي بردم و در پايان كار موافقت خود را جهت همكاري اعلام داشتم به اين اميد كه حتما موافقت شوهرم را مي توانم جلب كنم؛و حتي در امتحاني كه مدتي بعد از داوطلبين كردند شركت كردم و ليكن بعد از آن نه رئيس ادارهٔ آموزش و پرورش ناحيه حاضر شد با من مصاحبه كند(به بهانهٔ اين كه فعلاً در اصفهان به شما نياز بيشتري هست) و نه همسرم با رفتن من موافقت نمود،و من ماندم بر سر دو راهي كه چه كنم ؟ تكليف من چيست؟
جواب:اگر شوهر شما موافقت نكند و مسوول امور آموزش و پرورش دستوري در اين باره صادر نكرده باشد شما تكليفي در رفتن به كردستان نداريد بلكه مخالفت با شوهر جائز نيست.
سؤال21:اطاعت امر و نهي زني از بيگانه كه شوهرش راضي نيست چه صورت دارد؟ مثلاً به زن دستور مي دهد فلان چيز را برايم بخر يا فلان چيز را بياور.
جواب:رضايت شوهر در اين جهت معتبر نيست ولي زن براي خارج شدن از منزل بايد از شوهر اجازه بگيرد.
سؤال22:اگر دختري با پسري قبل از عقد شرط كند كه بعد از عقد(دائم) مدتي خانهٔ پدرش باشد،آيا در اين مدت براي خروج از منزل بايد از پدر اطاعت كند يا از شوهر؟چون در بعضي موارد اطاعت از شوهر ممكن است به نزاع با پدر كشيده شود.
جوواب:بايد بر طبق شرط شرعي عمل شود و با فرض شرط شوهر بايد مي تواند خروج زن را از منزل پدرش اجازه ندهد.
سؤال23:شوهر من اجازهٔ بيرون رفتن از خانه را به من نمي دهد و هيچ دستور خدا را عمل نمي كند مسلمان است ولي به دستورات اسلام عمل نمي كند ، با انقلاب هم خوب نيست به من مي گويد مسجد نرو راضي نيستم بهشت زهرا نرو نماز جمعه نرو،وضع خوب و حساب سال هم ندارد ،من با لباس خمس نداده نماز مي خوانم،آيا نمازم درست است يا نه؟من قاليبافي مي كنم دلم مي خواهد براي اسلام كار كنم،يك كلاس سواد دارم،دوست دارم كه سواد ياد بگيرم و قران بخوانم ،مي خواهم از اين كار خود به جبهه كمك كنم و هيچ گونه اجازه اي نمي دهد ،تكليف من چيست؟
جواب: بيرون رفتن زن از خانهٔ شوهر در غير واجبات بايد با اجازهٔ شوهر باشد و شما تا علم نداريد كه در آنچه از شوهر براي شما از لباس و غذا و غيره تهيه مي شود خمس هست براي شما حلال است و شما در اموال خود اختيار داريد و شوهر شما حق دخالت در آن را ندارد.
سؤال24:زني كه احتياج مبرم به شركت د رجلسات مذهبي دارد تا مسائل ضروري خود را ياد بگيرد ولي با عدم رضايت همسر مواجه گرديده،آيا مي تواند بدون كسب رضايت همسر خود در آنها شركت كند؟
جواب:زن براي خارج شدن از منزل بايد از شوهر اجازه بگيرد مگر در واجبات.
سؤال25:همسر من شاغل اتت ،بنده با كار كردن ايشان مخالف هستم ولي او نمي پذيرد ،آيا مي توانم شرعاً از كار كردن او جلوگيري نمايم؟
جواب:خارج شدن زن از منزل بايد با اجازهٔ شوهر باشد مگر اين كه در ضمن عقد شرط كرده باشند ككه زن بتواند خارج شود.
سؤال26:شركت كردن زن در مراسم نماز جمعه،دعاء كميل،راهپيمائي در مراسم اسلامي چه حكمي دارد؟
جواب:در غير واجبات خروج زن از منزل منوط به اجازهٔ شوهر است.
سؤال27:آيا زن مجاز است بدون اجازهٔ شوهر از منزل خارج شود.و به مهماني ،گردش و حتي براي خريد بيرون برود؟
جواب:جائز نيست مگر د رواجبات.
سؤال28:اگر زني بدون اذن شوهر به خانهٔ پدرش برود ،آيا بر شوهر واجب است كه نفقهٔ او را بدهد؟
جواب:ناشزه مي شود و تا وضع او اين طور است حق نفقه ندارد.
سؤال29:آيا زن بدون اجازهٔ شوهر مي تواند در نماز جمعه شركت كند؟
جواب:خروج زن از خانه در غير واجبات بايد با اذن شوهر باشد[2].
سؤال30:اگر همسر دائمي بدون رضايت شوهر و با تحريك پسرش(كه از شوهر اول است) از منزل شوهر برود چه صورت دارد؟
جواب:خروج زن از خانهٔ شوهر بدون اجازه جائز نيست و در مدتي كه از منزل بدون اجازه خارج شد استحقاق نفقه ندارد.
[1] -و اگر عقد مبنياًعليه واقع شده باشد مثل اين است كه در ضمن عقد شرط شده باشد.
[2] -نماز جمعه بر زنان واجب نيست،و بر مردان به فتواي امام واجب تخييري است.
