چند روزی است، خبرهایی مبنی بر حضور یک خودروساز روسی در ایران مطرح شده و گمانه زنیهای متفاوتی در مورد نحوه حضور، شرکت ایرانی طرف مذاکره خودروساز روسی، قیمت خودروهای روسی و ... شده است. همچنین پرسش مطرح و مهم در این زمینه این است که با همه چالشهایی که بر سر راه ورود خودروساز روسی به بازار خودرو ایران وجود دارد، آیا باز هم این خودروساز حاضر به ورود به بازار ایران خواهد بود؟!
به گزارش «
تابناک اقتصادی»؛ پیش از انقلاب خودروهای انگلیسی، فرانسوی و آمریکایی به وفور در بازار خودروهای ایران به چشم میخوردند و پس از آن بازار خودروی ایران تقریبا در اختیار کره ایها و فرانسویها قرار گرفت. با اعمال تحریمهایی علیه خودروسازی ایران، کره ایها و فرانسویها کم کم از بازار خودروی ایران رخت بربستند و چینیها رفته رفته جای آنها را گرفتند. در ابتدا، فروش خودروهای چینی در ایران تنها به چند صد دستگاه میرسید، اما هم اکنون به چند صد هزار دستگاه رسیده است. با اعمال دوباره تحریمهای ظالمانه آمریکا علیه ایران دوباره برندهای مشهور دنیا که با اجرایی شدن برجام به ایران آمده بودند از ترس تحریم ها، از بازار ایران رفتند و تقریباً خودروهای چینی در بازار خودروی ایران بی رقیب ماندند. چینیها نیز شاید به دلیل همین بی رقیب بودن در بازار خودروی ایران، گاهی ایران را تهدید به ترک بازار خودرو میکنند.
حالا خبرها حکایت از آن دارد که رقیب دیگری برای خودروهای چینی پیدا شده تا بلکه رقابت در بازار خودروی ایران بیشتر شود. هر چند این خبر رسما تأیید یا تکذیب نشده است، شنیدهها حکایت از آن دارد که قرار است یکی از خودروسازان روسی پا در بازار خودروی ایران بگذارد.
خبر حضور روسها در بازار خودروی ایران، بعد از مصاحبه روز سوم اسفند ۱۳۹۷ ویکتور کلادوف، مدیر سیاستگذاری منطقهای و بین المللی سازمان فناوریهای پیشرفته روسیه قوت گرفت. وی در حاشیه نمایشگاه ایرو ایندیای ۲۰۱۹ طی مصاحبهای اعلام کرد که این شرکت برای تولید و مونتاژ خودروهای خود در بازار برخی از کشورها نظیر ایران آماده بوده و بدین منظور مذاکراتی را نیز با مقامات ایرانی مربوطه داشته است.
کدام خودروساز روسی قرار است به ایران بیاید؟
خبرهای منتشره نشان میدهد که قرار است شرکت آوتوواز که یک شرکت تولیدکننده خودروی روسی است به بازار خودروی ایران وارد شود. این شرکت در اواخر دهه ۱۹۶۰ میلادی با همکاری شرکت فیات راه اندازی و ویکتور پولیکوف وزیر صنایع خودروسازی سابق روسیه به عنوان مدیر آن برگزیده شد. هدف از این کار، تولید خودروهایی اقتصادی برای عامه مردم بود تا بتواند نیاز روزافزون به وسایل نقلیه شخصی را برآورده کند. "ژیگولی" اولین خودرویی بود که به عنوان خودرویی اقتصادی در این کارخانه تولید شد.
شروع رکود بزرگ اقتصادی در سال ۲۰۰۸-۲۰۰۷ باعث شد تا آوتوواز در آوریل ۲۰۰۹ در آستانه ورشکستگی قرار بگیرد که کمک ۶۰۰ میلیون دلاری دولت روسیه این شرکت را از ورشکستگی نجات داد. همچنین دولت روسیه در نیمه اول سال ۲۰۱۰ برای مقابله با بحران، طرح اسقاط خودروهای فرسوده را پیاده سازی کرد. در نتیجه این اقدام فروش آوتوواز در سه ماهه دوم سال ۲۰۱۰ دو برابر شد و شرکت دوباره به سود دهی رسید.
کارخانه این شرکت خودروساز روسی با دارا بودن بیش از ۱۴۰ کیلومتر خط تولید بزرگترین کارخانه خودروسازی در روسیه میباشد و یکی از بزرگترین شرکتهای خودروسازی در سراسر جهان است.
سهامدار عمده شرکت آوتوواز روسی کیست؟
از دسامبر ۲۰۱۸، مالکیت آوتوواز متعلق به آلیانس روستک اوتو میباشد. رنو مالکیت ۶۷.۶۱ درصد از سهام آلیانس روستک اوتو را در اختیار دارد و شرکت روستک مالک ۳۲.۳۸ درصد از سهام آن است؛ بنابراین میتوان گفت: مالک اصلی شرکت آوتوواز، شرکت رنوی فرانسه است. به نظر میرسد، رنوی فرانسه در صدد آن است تا بعد از تحریمها حتی اگر شده مستقیم، سهم خود از بازار خودرو ایران را حفظ کند.
کدام محصول شرکت آوتوواز قرار است به بازار ایران وارد شود؟
آوتوواز خودروهای گوناگونی را تولید میکند و این شرکت توانسته است در سال ۲۰۱۶ حدود ۴۰۸ هزار دستگاه خودرو شامل لادا، رنو، نیسان و داستر را تولید کند، اما آنچه برای ورود به بازار ایران در نظر گرفته شده محصولات برند لادا است.
آمارها نشان میدهند شرکت آوتوواز در سال ۲۰۱۸ موفق شد تا مجموع صادرات برند لادا را به رقم ۳۸ هزار و ۵۸ دستگاه برساند. این عدد سبب شد تا رشدی ۵۷ درصدی در صادرات نصیب خودروساز روسی شود. طبق گفته جان پتاکک، معاون فروش و بازاریابی شرکت آوتوواز، این خودروها به ۳۴ کشور از جمله ترکیه، تونس، شیلی و کوبا صادر شده اند. بیشترین فروش خودروی لادا در کشورهای مستقل مشترک المنافع بوده است، به گونهای که در سال ۲۰۱۸، ۲۶ هزار و ۳۰۵ خودرو در قزاقستان، بلاروس و ازبکستان به فروش رفته است.
قیمت محصولات برند لادا حدوداً چقدر است؟
مهدی دادفر دبیر انجمن واردکنندگان خودرو درباره قیمت این خودروها در بازار ایران به خبرنگار تابناک اقتصادی گفت: قیمت این خودروها حدودا هم تراز با قیمت خودروهای تراز A. چینی و تولید داخلی میباشد که یک چیزی حدود ۱۰۰ تا ۲۰۰ میلیون تومان میشود.
همچنین فربدزاوه، کارشناس خودرو طی مصاحبهای پیرامون قیمت محصولات برند لادا گفت: گمان نمیکنم قیمت محصولات برند «لادا» با توجه به کیفیت احتمالا معقولشان، کمتر از ۸ هزار دلار باشد، بنابراین حداقل قیمت تمام شده تولید آنها در ایران (با فرض دسترسی به دلار «نیما» یعنی حدود ۹ هزار تومان)، ۷۲ میلیون تومان خواهد بود. این البته در شرایطی است که اولا خودروسازان و قطعه سازان نیاز ارزی خود را از بازار آزاد تامین میکنند، ثانیا هزینههای جانبی نیز در قیمت موردنظر (۷۲ میلیون تومان) لحاظ نشده است؛ بنابراین بسیار بعید به نظر میرسد قیمت لادا در ایران زیر ۱۰۰ میلیون تومان باشد؛ بنابراین قیمت محصولات لادا در ایران حداقل ۱۰۰ میلیون تومان میباشد. هم اکنون برخی از خودروهای تولید داخل که بالای ۱۰۰ میلیون تومان قیمت دارند عبارتند از: پژو ۲۰۷ اتوماتیک مدل ۱۳۹۷ (۱۳۰ میلیون تومان)، پارس اتوماتیک مدل ۱۳۹۷ (۱۱۶ میلیون تومان)، ۲۰۷ صندوقدار مدل ۱۳۹۷ (۱۳۶ میلیون تومان)، دنا معمولی مدل ۱۳۹۷ (۱۱۰ میلیون تومان)، دنا پلاس ساده مدل ۱۳۹۷ (۱۳۰ میلیون تومان)، دنا پلاس توربو مدل ۱۳۹۷ (۱۴۸ میلیون تومان).
کدام خودروساز ایرانی در حال مذاکره با شرکت آوتوواز میباشد؟
همان گونه که عنوان شد رنو فرانسه سهامدار اصلی این شرکت میباشد. رنو فرانسه، شرکتی است که به دلیل تحریمها از ایران رفت و کلی تعهدات عقب افتاده روی دست خودروسازان داخلی گذاشت؛ به نحوی که آنها قادر نیستند تعهدات خود را انجام دهند. از همین رو گفته میشود پارس خودرو به عنوان شرکتی که نزدیک به ۳۶ هزار تعهد معوق در محصولات رنو دارد، به دنبال جایگزین کردن آنها با خودروهای روسی است. البته مهدی دادفر در این باره به خبرنگار تابناک اقتصادی گفت: شاید این شرکت روسی مذاکراتی با پارس خودرو داشته، اما بنده اطلاع دارم، شرکتی که در حال انجام کارهاست، شرکت کاملا خصوصی است که بنا به شرایط خاصی که وجود دارد از بردن نام آن شرکت در حال حاضر معذورم.
خودروساز روسی برای ورود به بازار ایران با چه چالشهایی رو به روست؟
اولین چالش مربوط به حضور خودروساز روسی برای ورود به بازار ایران به موضوع تحریمها بازمیگردد. آمریکا از ۱۶ مرداد ماه سال جاری تحریمهای ظالمانهای علیه خودروسازی ایران و به طور کلی اقتصاد ایران به اجرا درآورد. شاید همین موضوع تحریم ها، باعث شود تا آمریکاییها از طریق رنو که سهامدار عمده شرکت آوتوواز میباشد، مانع حضور این خودروساز روسی در ایران شوند. دومین چالش به زمان حضور این خودروساز روسی در ایران بازمیگردد.
اولین پرسش این است که بعد از حضور این شرکت در ایران و با توجه به تحریم ها، نقل و انتقال پول و تبادلات بانکی چگونه خواهد بود؟ پاسخ این پرسش از آن جهت مهم است که بروز اختلال در نقل و انتقال پول، خود را در پروسه تامین قطعات نشان خواهد داد. هم اکنون چینیها با همه دلبستگیهای خود به بازار ایران، زیر بار این ماجرا کمر خم کرده اند و به نظر میرسد مشکلات و چالشهای مربوط به نقل و انتقال پول و تأمین قطعات، گریبان چینیها را گرفته و در صدد ترک بازار ایران هستند؛ بنابراین این موضوع گریبان خودروساز روسی را نیز در صورت حضور در بازار ایران خواهد گرفت.
سومین چالش به نحوه حضور این شرکت در ایران باز میگردد. احمد نعمت بخش، دبیر انجمن خودروسازان ایران در این باره گفته است: با توجه به شرایط فعلی، دولت به هیچ وجه اجازه واردات خودروی خارجی را نخواهد داد و اگر قرار باشد فقط خودروی لادا به ایران وارد شود و اینجا تولید نداشته باشد، این احتمال وجود نخواهد داشت. با توجه به این صحبتها پس خودروساز روسی برای حضور در بازار ایران باید در اینجا تولید داشته باشد در غیر این صورت اجازه تنها واردات به این خودروساز داده نخواهد شد.
آیا با این چالشها خودروساز روسی باز هم به بازار ایران وارد خواهد شد؟
دبیر انجمن واردکنندگان خودرو در این باره گفت: در ابتدا اشاره به این نکته ضروری است که همه باید از این خبر خوشحال و راضی باشند چرا که یک شرکت در این موقعیت تحریمی کشور ما و در موقعیتی که آمریکا ایستاده است که هیچ شرکتی با ما کار نکند حاضر به همکاری با ما شده است. حالا این همکاری چه در صنعت و چه در تجارت باشد ما باید برای آن شرکت فرش قرمز هم پهن کنیم. وی افزود: من تا حدودی در جریان این حضور روسها در بازار خودرو هستم و نمایندگانی واقعی در این موضوع فعال شده اند و شرکت آوتوواز علیرغم همه تحریمهایی که وجود دارد به شدت به دنبال همکاری با ایران میباشد. دادفر در ادامه صحبتهای خود در مورد احتمال ورود روسها به بازار خودرو گفت: این احتمال بسیار است؛ چرا که مذاکرات با نماینده تام الاختیار این شرکت روسی صورت گرفته است و این شرکت به دنبال تولید در ایران میباشد و نه واردات.
در پایان اشاره به این نکته ضروری است که در سالهای اخیر و بعد از اجرایی شدن برجام برندهای مطرح خودروسازی جهان، چون پژو، رنو، بنز و ... در بازار ایران حضور پیدا کردند و علیرغم امضای قرارداد عملا در حوزه تولید آن گونه که باید فعال نبودند و نهایتاً با اجرایی شدن تحریمها بازار ایران را ترک کردند. حالا باید منتظر ماند و دید آیا این شرکت خودروسازی روسی هم علیرغم تمام مذاکرات انجام شده به ایران ورود پیدا خواهد کرد یا مانند سایر خودروسازان دنیا به دلیل تحریمهای خودروسازی ایران، عطای بازار خودرو ایران را به لقایش خواهد بخشید و به این بازار وارد نخواهد شد؟!