دولت میزان درآمدهای نفتی در لایحه بودجه ۹۸ را ۱۴۲ هزار میلیارد تومان پیش بینی نمود که این رقم در مقایسه با قانون بودجه ۹۷، ۴۰ درصد رشد داشت. سپس در بررسیهای بودجه ۹۸ توسط مجلس درآمدهای نفتی به ۱۵۲ هزار میلیارد تومان افزایش یافت. این افزایش درآمدهای نفتی برای سال آینده در حالی رخ داده است که گفته میشود دولت آمریکا معافیتهای تحریمی خرید نفت از ایران را در اردیبهشت ماه به دو کشور کاهش خواهد داد.
به گزارش
تابناک اقتصادی، رئیس جمهور آمریکا در هجدهم اردیبهشت ماه سال جاری، خروج آمریکا از برجام را اعلام کرد. وی در سخنرانی خود بعد از خروج آمریکا از برجام وعده داد که تحریمهای ایران در مدت ۹۰ روزه و ۱۸۰ روزه باز خواهند گشت. تحریمهایی که به ترتیب از ۱۶ مرداد و ۱۴ آبان اجرایی شدند. تحریم نفتی ایران در مدت ۱۸۰ روزه گنجانده شده بود. یعنی از تاریخ ۱۴ آبان ۱۳۹۷ هر گونه معامله با شرکت نفت ایران، شرکت ملی نفت کش ایران، شرکت بازرگانی نفت ایران (نیکو) و خریداری نفت، محصولات نفتی و محصولات پتروشیمی از ایران ممنوع شد. دونالد ترامپ با وضع این تحریمهای نفتی به دنبال آن بود که فروش و صادرات نفت ایران را به منظور کاهش درآمدهای دولت ایران، به صفر برساند.
آمریکا علیرغم تمام تلاشهای خود هرگز نتوانست فروش نفت ایران را در مهلت ۱۸۰ روزه به صفر برساند و به همین دلیل در آبان ماه سال جاری اعلام کرد که هشت کشور چین، هند، کره جنوبی، ژاپن، ترکیه، اسپانیا، یونان و ایتالیا از تحریمهای نفتی ایران به مدت شش ماه معاف هستند. برایان هوک، نماینده مخصوص آمریکا در امور ایران طی مصاحبهای در مورخه ۱۹ آبان ماه سال جاری پیرامون این معافیتها گفت: ما در مورد اعمال حداکثر فشار اقتصادی بر ایران، بدون بالا رفتن قیمت نفت دقیق هستیم و این کار را با موفقیت انجام داده ایم. وی افزود: ما این راه را تا صفر کردن صادرات ایران ادامه میدهیم. ما مصمم هستیم به حداکثر فشار بدون صدمه زدن به دوستان و متحدانمان برسیم و نمیخواهیم قیمت نفت را بالا ببریم و به خوبی آن را سنجیده ایم.
هر چند که این هشت کشور از تحریمهای نفتی ایران معاف شدند، اما بیژن نامدار زنگنه وزیر نفت طی مصاحبهای در مورخه ۱۶ بهمن ماه ۱۳۹۷ اعلام کرد که بعد از تحریم فقط کشور ترکیه است که از جمع کشورهای اروپایی از ما نفت میخرد و اروپاییها به هیچ عنوان نفت از ایران برداشت نمیکنند با این که دو کشور اروپایی (یونان و ایتالیا) عملاً مجوز خرید نفت از ایران را دارند و ما بارها با آنها تماس گرفته ایم، اما جواب تماس ما را نمیدهند.
با این وضعیت، حالا پرسش اساسی این است که آیا بعد از پایان مهلت شش ماهه معافیت نفتی این هشت کشور از تحریم ها، باز هم این معافیتها برای هشت کشور تمدید خواهد شد؟
الیزابت روزنبرگ، مدیر برنامه انرژی در مرکز امنیت جدید آمریکا و مشاور ارشد پیشین امور تحریمها در وزارت خزانه داری امریکا در حاشیه کنفرانس سراویک هیستون به این پرسش پاسخ داد و اعلام کرد که آمریکا حداقل برای ۲ کشور چین و هند معافیت از تحریمهای نفتی را خواهد داد و این کشورها میتوانند به خرید نفت از ایران ادامه دهند. او این اقدام را فقط در راستای حفظ قیمت نفت در محدوده کنونی برشمرد و گفت: تشدید تحریمهای ایران بر قیمت نفت تأثیر دارد و زمانیکه دولت آمریکا باید تصمیم بگیرد، این تأثیر بیشتر نیز میشود. بازار انتظار خواهد داشت که قیمتها برای این دولت، مهم باشد.
با این اوضاع و احتمالاً عدم تمدید معافیتهای نفتی برای هشت کشور، دولت و مجلس درآمدهای نفتی برای سال ۱۳۹۸ را در مقایسه با سال ۱۳۹۷ بیشتر پیش بینی کرده اند. در ابتدا دولت این درآمدها را در لایحه تقدیمی به مجلس با رشدی ۴۰ درصدی در مقایسه با قانون بودجه سال ۹۷، ۱۴۲ هزار میلیارد تومان پیش بینی کرد و سپس مجلس در بررسیهای خود پیرامون لایحه بودجه سال ۹۸ این درآمدها را به ۱۵۲ هزار میلیارد تومان افزایش داد. شایان ذکر است که هر مقدار از این درآمدها تحقق نیابد سال آینده دولت با کسری بودجه مواجه خواهد شد و این موضوع میتواند عواقب اقتصادی، چون استقراض از بانکها و چاپ پول و متعاقب آن افزایش نرخ تورم را به همراه داشته باشد.