از مقابله با کلاهبرداری‌های آنلاین تا ندید گرفتن اشکال ایرانی!

به گزارش «تابناک»؛ این اتفاقی است که امروز در قالب ابلاغیه بانک مرکزی به شبکه بانکی، در دستور کار قرار گرفته و از ابتدای ماه بعد، خرداد ماه ۹۸ اجرایی خواهد شد. دستور کاری ویژه که بر اساس آن، هیچ رمز دومی معتبر نخواهد بود و برای تراکنش‌هایی که نیازمند استفاده از این رمز‌ها هستند، تنها باید از رمز‌های یک بار مصرف (One Time Password یا OTP) بهره گرفت.

رویدادی که طرح ریزی آن به سال گذشته بازمی‌گردد و حتی موعد اجرای آن نیز در آن زمان مشخص شده است؛ طرحی برای پایان دادن به روند روزافزون کلاهبرداری از مردم که به گزارش پلیس فتا تنها در بازه شش ماهه ابتدای سال ۹۷، منجر به شکل گیری ۲۵ پرونده برداشت غیرمجاز شده بود. آمار و ارقامی بزرگ که حکایت از وسعت کلاهبرداری از مردم با استفاده از اطلاعات کارت‌های بانکی دارد.

درباره کلاهبرداری‌هایی سخن می‌گوییم که اغلب به شیوه فیشینگ رقم می‌خورند؛ شیوه‌ای که به تأکید پلیس فتا، یک سوم جرایم سایبری در کشورمان را شکل می‌دهد و به زبان ساده به این صورت است که کاربران برای انجام تراکنش‌های بانکی و مالی، به جای هدایت به صفحات سامانه پرداخت، به صفحات جعلی هدایت می‌شوند که کلاهبرداران برای دریافت و ضبط اطلاعات بانکی ایشان، از جمله ثبت رمز دوم مردم طراحی کرده اند.

نوعی مشهور از کلاهبرداری آنلاین می‌شود با رمز‌های یکبار مصرف تا حدود زیادی جلوی آن را گرفت و بنابراین، بانک مرکزی بانک‌ها را موظف کرد تا زیرساخت‌های لازم را برای ارائه آن به مشتریان خود تا پایان آذرماه سال ۱۳۹۷ ایجاد کنند. مسئولیتی که برخی بانک‌ها از عهده انجامش در موعد مقرر برنیامدند تا در نتیجه اجرای این طرح به ابتدای خرداد امسال موکول شود.

مسأله‌ای که نشان می‌دهد پایان دادن به اعتبار رمز‌های دوم و جایگزینی آن با رمز‌های یک بار مصرف ممکن است به سادگی و بی اشکال هم نباشد. نکته‌ای مهم و کلیدی که اگر جدی گرفته نشده و تدابیری برای اجرای صحیح و بی نقص این طرح اندیشیده نشده باشد، می‌تواند کلیت این طرح را زیر سؤال برده و به نوعی حکم پاشنه آشیل این طرح را داشته باشد.

این در حالی است که افزون بر این مسأله، الزام به استفاده از رمز‌های یک بار مصرف، نکات مهم دیگری هم دارد که باید مد نظر مسئولان قرار گرفته باشد؛ از جمله این مهم که مشتریان بانک‌ها باید برای بهره بردن از رمز‌های یک بار مصرف، به شعبه بانک عامل خود مراجعه کرده و نسبت به فعال‌سازی نرم افزار یا پیامک رمز یک بار مصرف اقدام کنند.

این موضوع به خودی خود اشکالی ندارد، مگر آنکه ملاحظاتی ویژه را مدنظر قرار داده و از یک سو به فقدان گوشی‌های هوشمند در دست عموم ایرانیان توجه کرده و معایب سامانه‌های پیامکی را هم مد نظر قرار دهیم و از آن مهم تر، فراموش نکنیم اغلب هموطنانمان برای امر بانکی از چندین کارت بانکی بهره می‌گیرند و از این روی، برای استفاده از رمز‌های یک بار مصرف، مجبور به نصب چندین نرم افزار هستند.

اشکالاتی که فراتر از این موارد هستند و می‌شود به مشکلات نرم افزاری یا اعتبار کوتاه رمز‌های ساخته شده یا حتی موارد فنی مانند خارج شدن رمزساز‌ها از سینک یا امثال تحریم اپل و ... را افزود که نیمه تاریک جایگزین رمز‌های یک بار مصرف با رمز‌های فعلی را شکل می‌دهند. نیمه تاریک طرحی که اگر بتواند به کلاهبرداری‌های فراوان آنلاین پایان دهد، یکی از مهم‌ترین اتفاقات مثبت را برای ایرانیان به همراه خواهد آورد و می‌توان چشم بر اشکالات ریز آن بست.