ایجاد منطقه آزاد تجاری «ارس» طبق مصوبه مجلس شورای اسلامی در تاریخ دوم شهریور ماه ۱۳۸۲ برای شتاب بخشیدن به توسعه اقتصادی منطقه تصویب شد.
منظور تسریع در انجام امور زیر بنایی، عمران و آبادان، رشد و توسعه اقتصادی ،سرمایه گذاری و افزایش درآمد عموم ، ایجاد اشتغال سالم و مولد ، تنظیم بازار کار و کالا حضور فعال در بازارهای جهانی و منطقه‌ای، تولید و صادرات کالاهای صنعتی و تبدیلی و ارائه خدمات ایجاد ثبت و در اواخر شهریور ماه ۱۳۸۳ در شمال غرب ایران، استان آذربایجان شرقی (شهرستان‌های جلفا، کلیبر و خداآفرین) با مرکزیت جلفا و در نقطه مرزی استراتژیک ایران در مرز کشورهای ارمنستان، آذربایجان و منطقه خودمختار نخجوان آغاز به کار کرد.
بنا بر ارزیابی‌های صورت گرفته از سوی دبیرخانه شورای عالی مناطق آزاد ایران، منطقه آزاد ارس، پس از منطقه آزاد کیش، دومین منطقه آزاد توسعه یافته و در حال رشد کشور است. این منطقه آزاد به لطف موقعیت ژئواستراتژیک منحصربه فردش، دسترسی به بازارهای بین المللی سرمایه گذاری و تاسیسات صدور مجدد ترانزیتی، زمینه را برای مرتبط کردن اقتصاد ایران به اقتصاد بین المللی و بویژه بازارهای آسیای میانه فراهم می‌کند.
درعین حال، منطقه آزاد تجاری ارس به علت ذخایر طبیعی محافظت شده‌اش، آب و هوای مساعد ، چشمه‌های آب معدنی ، و جذابیت‌های تاریخی و فرهنگی‌اش، به یک جاذبه گردشگری بین المللی تبدیل شده است که از آن به عنوان الگویی از نسل دوم مناطق آزاد تجاری ایران یاد می‌شود.
