ارتش ترکیه پس از ماه ها تلاش، از کاخ سفید چراغ سبز برای تهاجم گسترده به کردهای سوریه را دریافت کرد و با یورش هوایی و زمینی شهرها و روستاهای کردنشین در مرز ترکیه و سوریه را به منطقه جنگی تبدیل کرد.
به گزارش «تابناک»؛ عملیات نظامی ترکیه در شمال سوریه علیه آنچه تهدید کردها خوانده می‌شود، بار دیگر نقشه درگیری در این کشور را تغییر داده و به تشدید تنش‌ها دامن می‌زند. ترکیه از سال ۲۰۱۶ تاکنون دو عملیات علیه کردها در شمال سوریه انجام داده، ولی نتوانسته موفقیت چندانی کسب کند.
عملیات «سپر فرات و شاخه زیتون» و اکنون «چشمه صلح» تلاش‌های ترکیه برای دور کردن کردها از مرز‌های خود است. رجب طیب اردوغان، رئیس جمهور ترکیه با این عملیات که دورنمای مشخصی برای آن متصور نیست، وارد بازی خطرناکی در سوریه شده است.
بر اساس قوانین بین المللی، برای ایجاد منطقه امن در خاک یک کشور، نیاز به مصوبه شورای امنیت سازمان ملل است، ولی ترکیه هیچ‌گونه مجوزی از این نهاد بین المللی برای پیشبرد برنامه هایش ندارد و این اقدام نقض حاکمیت سوریه تلقی می‌شود که درنهایت به درگیری با نیروهای سوریه می‌انجامد.
هر چند مقامات ترکیه مدعی هستند این عملیات، امنیت در شمال سوریه را تضمین خواهد کرد، با توجه به حضور هزاران داعشی در زندان‌های یگان‌های کرد، عملیات ترکیه می‌تواند به قدرت‌گیری مجدد این گروه در سوریه کمک کرده و بحران در این کشور را تشدید کند. تروریست‌های داعش زمانی توسط ترکیه و رژیم‌های عربی روانه سوریه شدند و در صورت رهایی مجدد از بند کردها، باز هم ممکن است تحت لوای ترکیه قرار گیرند. ترکیه هزاران تروریست سوری را در عملیات علیه کردها همراه خود دارد و با پیوستن تکفیری‌های داعش به جمع این گروه‌ها، جای پای آنکارا در سوریه مستحکم خواهد شد.
ترکیه تا کجا پیش می‌رود؟
هر چند ترکیه با کمک هشت هزار نیروی مسلح سوری و صد‌ها نیروهای خود عملیات جدید خود را کلید زده و تصورشان این است که در مدت کوتاهی می‌توانند کردها را شکست داده و جای پای خود را مستحکم کنند، نیروهای کرد هم در این زمینه دست و پا بسته نیستند. این نیروها در سال‌های اخیر با تروریست‌های داعش در مناطق شمالی درگیر بودند و علاوه بر اینکه موفقیت‌هایی را در مقابل تکفیری‌ها کسب کرده اند، در این نبرد‌ها تجربه‌های زیادی کسب کرده و با آموزش‌هایی که توسط نیروهای امریکایی دیده اند، توان رزمی خود را تقویت کرده اند.
از طرفی، کردها که تحت حمایت کامل امریکا بودند، هزاران تن سلاح از این کشور دریافت کرده اند که با استفاده از این تسلیحات، می‌توانند پیشروی ارتش ترکیه و متحدانش را کند کنند، همچنان که رهبران کرد هشدار داده اند، هر گونه عملیات ترکیه را به جنگی تمام‌عیار تبدیل خواهند کرد؛ بنابراین، عملیات ترکیه در برابر کردها به سهولت انجام نخواهد شد و حتی می‌تواند ترکیه را به جنگ فرسایشی با کردها بکشاند. ترکیه شاید بتواند چند کیلومتر در داخل سوریه پیشروی کند، ولی تأمین امنیت این منطقه و پاکسازی آن مدت زیادی طول خواهد کشید.
ترکیه می‌خواهد دست کم تا ۳۵ کیلومتری عمق خاک سوریه به پیشروی‌های خود ادامه دهد و کار دشواری برای رسیدن به این هدف پیش روی دارد. مناطق تحت کنترل کردها در شمال سوریه منطقه‌ای بالغ بر ۴۸۰ کیلومتر را شامل می‌شود که از رود فرات در غرب تا مرز‌های عراق امتداد دارد.
مقامات آنکارا هنوز منطقه عملیاتی خود را مشخص نکرده اند و گفته می‌شود، به تناسب پیشروی‌ها و برآورد هزینه‌ها در میدان نبرد، به مرور زمان تصمیم گیری خواهد شد. ترکیه فعلاً از توان نظامی و میزان تسلیحات کردها اطلاعات دقیقی ندارد و فعلاً در حال ارزیابی و سنجش توان نظامی یگان‌های کرد است و بر اساس آن تصمیمات جنگی را اتخاذ خواهد کرد، چون هر گونه اشتباه محاسباتی می‌تواند به ضرر نیروهای ترکیه و متحدانشان تمام شده و هزینه‌های این کشور را افزایش دهد.
همچنین چالش‌های دیگری پیش روی ترکیه وجود دارد که روند موفقیت این کشور را دشوار میکند. ترکیه در عملیات جدید همچون گذشته، بر چند هزار تروریستی اتکا کرده که به رغم حمایت‌های گسترده ترکیه در سال‌های اخیر نتوانسته اند، موفقیتی در برابر ارتش سوریه و حتی کردها کسب کنند. تکیه کردن به این نیروها، به نوعی شرط‌بندی روی اسب از پیش بازنده است که جز هزینه‌تراشی برای آنکارا دستاوردی ندارد.
ترکیه در حالی به دنبال ایجاد منطقه امن در شمال سوریه است که مقامات دمشق بار‌ها هشدار داده اند اقدامات و تحرکات ترکیه، اشغالگری و نقض حاکمیت این کشور است و نیروهای سوریه در مقابل آن سکوت نخواهند کرد. ارتش سوریه گفته پس از آزادسازی استان ادلب از دست تروریست‌ها، مناطق شمالی این کشور را از دست ترکیه و کردها پاکسازی خواهد کرد، زیرا مردم و ارتش سوریه که اجازه اشغالگری به تروریست‌ها را ندادند، به هیچ وجه حضور ترکیه در خاک خود را تحمل نخواهند کرد.
هرچند شاید ارتش ترکیه پیروزی‌های مقطعی به دست بیاورد، ولی واکنش‌ها و اعتراضات عشایر و عرب‌های سوریه می‌تواند خاک سوریه را به باتلاقی برای مقامات آنکارا تبدیل کند که بیرون آمدن از آن بدون دادن هزینه و تلفات ممکن نخواهد بود؛ بنابراین، ترکیه هم وارد مسیر خطرناکی شده که عربستان سعودی و متحدانش در یمن تجربه کردند. مسأله دیگری که ممکن است مسیر پیشروی‌های ترکیه را با مانع جدی مواجه کند، همکاری تاکتیکی کردها با ارتش سوریه است که با توجه به موضع‌گیری‌های رهبران نیروهای دموکراتیک سوریه، دور از دسترس نیست و این مسأله می‌تواند نیروهای ترکیه و متحدانش را زمینگیر کند.
ارتش سوریه عملیات ادلب را آغاز خواهد کرد؟
بسیاری از ناظران بر این باورند که عملیات ترکیه علیه کردهای سوریه، بهترین فرصت را برای ارتش سوریه فراهم می سازد تا عملیات آزادسازی ادلب را آغاز کند.
در واقع، با توجه به تغییر تمرکز عملیاتی ترکیه و نیروهای معارض وابسته به آن از ادلب به شرق فرات، ارتش سوریه می تواند از فرصت استفاده کند و عملیات ادلب برای آزادسازی آن را آغاز کند.
داعش قدرت می گیرد؟
حمله ارتش ترکیه به مناطق کردنشین شمال شرقی سوریه، موجی از نگرانی‌های منطقه‌ای و بین‌المللی را دامن زده است. یکی از این نگرانی‌ها، افزون بر احتمال کشته شدن غیرنظامیان و آوارگی مردم، خطر تقویت گروه تروریستی داعش در منطقه است.
عملیات ترکیه اندک‌زمانی پس از اعلام تصمیم رئیس جمهوری ایالات متحده مبنی بر خروج نیروهای آمریکایی از این منطقه آغاز شد. آمریکا اما تقویت داعش در سایه این حمله را از جمله خطوط قرمز خود اعلام کرده است؛ اما خطر جان گرفتن دوباره داعش در سوریه تا چه حد جدی است؟
تارنمای اینترنتی هفته‌نامه آلمانی "دی تسایت" برای یافتن پاسخی به این پرسش، به این موضوع پرداخت و در گزارش مفصلی از حمله داعش به نیروهای امنیتی سوریه در روزهای اخیر و احتمال فرار هزاران زندانی داعش از زندان‌های سوریه خبر داد.
طیق این گزارش، اندک‌زمانی پس از آنکه رجب طیب اردوغان، رئیس جمهوری ترکیه، در توییتر خبر حمله به سوریه را اعلام کرد، به‌یکباره ده‌ها تروریست در رقه، پایتخت پیشین داعش، ظاهر شدند و ساعت‌ها به روی پلیس‌های کرد آتش گشودند. قصد این افراد، تصرف مقر اصلی نیروهای امنیتی متشکل از کردها و سوری‌ها در مرکز رقه بوده است. یکی از شاهدان عینی از "هماهنگی و سازمان‌یافتگی" این حمله خبر داده است. تصرف این مقر البته، با وجود چندین مهاجم انتحاری، عملی نشد و حمله به شکست انجامید.
حمله‌ای با این ابعاد و با استفاده از مسلسل و خمپاره از سال ۲۰۱۷ میلادی بدین‌سو در رقه بی‌سابقه بود. در عین حال این احتمال منتفی نیست که جنگجویان داعش در حملات بعدی موفق شوند و بتوانند بخش‌هایی از این شهر را تحت کنترل خود درآورند. یکی از دلایل چنین احتمالی این است که کردها نیروهای خود را در حال حاضر برای جبهه ترکیه نیاز دارند و به همین دلیل نیز گشت‌های آنان و حضورشان در پایگاه‌های رقه کم‌رنگ‌تر خواهد شد.
چنین وضعیتی این خطر را افزایش می‌دهد که ۱۰ هزار زندانی تروریست بتوانند از زندان‌ها بگریزند و با استفاده از وضعیت کنونی به همراه ۷۰ هزار تن از اعضای خانواده‌‌هایشان خلافت خود را بازسازی کنند. یک احتمال دیگر نیز سرازیر شدن این افراد به اروپاست.
اغلب زنان و کودکان تروریست در اردوگاه الهول اسکان داده شده‌اند که همواره شاهد آشوب‌ها و درگیری‌های خشونت‌آمیز است. در این اردوگاه حتی یک پلیس مذهبی زنانه برای اجرای فرامین اخلاقی "خلافت اسلامی" نیز به وجود آمده است. در ویدئوی منتشره از این اردوگاه گروهی از زنان با پوشش کامل دیده می‌شوند که با شعار "ما بمب ساعتی هستیم. منتظر باشید تا ببینید"، پرچم داعش را بلند می‌کنند.
"پذیرش خاموش داعش" توسط ترکیه
حدود ۱۱ هزار تن از زنان و دو هزار تن از مردان داعشی زندانی از خارج می‌آیند که ۸۰۰ اروپایی هم در میان آنها دیده می‌شوند. اما اغلب کشورهای اروپایی و عربی از پذیرش این افراد خشونت‌طلب و قرار دادن آنها در برابر دادگاه سر باز می‌زنند و به همین دلیل نیز آنها باید در زندان‌های موقت محلی نگهداری شوند. برخی از این ساختمان‌های غیراستاندارد در منطقه تحت کنترل ترکیه قرار دارند. در روزهای گذشته نیز تنها شمار اندکی از این زندانیان خطرناک از سوریه به عراق منتقل شده‌اند. به گفته ترامپ، این افراد اکنون تحت نظر نیروهای آمریکایی مستقر در عراق هستند.
در این میان در مورد مسئولیت‌پذیری ترکیه در قبال تروریست های زندانی، در مقایسه با حساسیت کردها در قبال این زندانیان، تردیدهای جدی وجود دارد. آنکارا در این خصوص پرونده خوبی ندارد. تروریست ها در زمان برقراری "خلافت اسلامی" به‌راحتی از خاک ترکیه برای رسیدن به مناطق تحت کنترل داعش استفاده می‌کردند.
به گفته نویسنده هفته‌نامه "دی تسایت"، اگر کنترل بازداشتگاه‌های داعشی‌ها که اکنون در اختیار کردهاست، به دست ترکیه بیفتد، ممکن است سرویس امنیتی این کشور که سال‌ها با داعشی‌ها مخفیانه همکاری کرده، اینک نیز آنها را آزاد کرده و از آنها برای مبارزه با کردهای سوریه استفاده کند.
گفته می‌شود هم اکنون نیز دست‌کم ۴۰ تروریست، از جمله چند فرمانده پیشین داعش، در کنار ارتش ترکیه می‌جنگند. رهبران کردهای سوریه نیز در این میان اعلام کرده‌اند که در شهر قامشلی، واقع در شمال شرقی سوریه، زندانی بر اثر یک بمباران تخریب شده که در آن تروریست‌هایی خارجی از ۶۰ ملیت نگهداری می‌شده‌اند.
حدود ۱۸ هزار داعشی فعال در سوریه و عراق
طبق برآورد وزارت دفاع آمریکا، هنوز هم حدود ۱۸ هزار تن از اعضای داعش در سوریه و عراق فعالند که سه هزار تن از آنان خارجی هستند. مسئولیت بیش از ۱۰۰ سوءقصد در عراق تنها در ماه سپتامبر گذشته به پای داعش نوشته شده است. این آمار بیش از شمار عملیات اواخر عمر "خلافت اسلامی" در سال ۲۰۱۶ میلادی است.
در چنین شرایطی بازسازی مناطق تخریب شده‌ای که پیش‌تر تحت کنترل داعش بوده پیشرفتی نشان نمی‌دهد. در عوض اما فساد مالی بیداد میکند. داعش هم به‌خصوص در استان‌های سنی‌نشین از جمله نینوا، دیاله و انبار بر تحرکات خود افزوده و آدم‌ربایی، مسدود کردن جاده‌ها و بمب‌گذاری افزایش یافته است. سیاستمداران محلی و نیروهای امنیتی در این مناطق برای ایجاد هرج و مرج و جلوگیری از بازسازی اقتصادی به قتل می‌رسند.
به تازگی در یکی از روستاهای نزدیک سامرا پنج اسلام‌گرای نقابدار شبانه سر یک مأمور محلی پلیس را در برابر خانه‌اش از تن جدا کردند. ساکنان این روستا گلایه کرده بودند "شاید نیروهای امنیتی روزها حضور داشته باشد، اما شب متعلق به داعش است".
نسل کش هستند این ها و از امریکا هم بدترن 
نسل کش با برنامه . هدف استقرار این گروهک ها ایدئولوژیکی در نهایت کردستان کل منطقه وبعد احتمالا رو به سوی آرزوی دیرینه اردوغان برای گرفتن سرزمین ها آذری نشینانه اول ارمنستان رو میگیره با گروه هاش بعد آذربایجان و بعد ایران اگه الان جلوشون رو نگیرین بعدا نمیشه جلوی این ترکیه که یکی از بهترین سلاح ها رو داره و با یکی از وحشی ترین گروه ها قاطیش میکنه و میاد یه روزی مارو به خاک و خون میکشه 
