یک تیم متشکل از پانزده تکنیسین فرانسوی با شش کامیون و یک تریلر یک مأموریت چندماهه در فرانسه دارند: اینکه دوباره توجه جوانان را به صنعت تولید در فرانسه جلب کنند. این گروه دارند در مناطق مختلف فرانسه میگردند و برای بچههای مدرسهاي کارگاه برگزار میکنند، فرصت تجربه واقعیت مجازی در کارخانهها را در اختیار آنها میگذارند و حتی مصاحبه شغلی ترتیب میدهند.
امانوئل ماکرون رئيس جمهور فرانسه که مدتها با خشم اجتماعی ناشی از نابرابری و فقر مواجه بوده، امیدوار است با این کار، جوانان را پیش از رسیدن به مرحله خشم، جذب خودش کند. واقعیت این است که یکی از بزرگترین مشکلات امروز اتحادیه اروپا که جلوی رشد اقتصادی آن را گرفته، کمبود نیروی کار مناسب است و این مسئله بانک مرکزی اروپا را هم وادار کرده که به فکر چارهجویی بیفتد.
این بانک بعد از کمکردن نرخ بهره و اقدامات دیگر، اعلام کرده که دیگر نوبت دولتهای اروپایی است که نیروی کار لازم را جذب کنند و مهارتهای لازم را به آنها آموزش بدهند. اما مثلاً در کشوری مانند فرانسه، دولت تخمین زده که که پنجاه هزار جای خالی در مشاغل تولیدی وجود دارد که اگر پر شوند میتوانند به تولید ۲۰۰ هزار فرصت شغلی دیگر بینجامند.
در سایر اقتصادهای بزرگ اروپایی از جمله آلمان و هلند، اوضاع شکل دیگری دارد چون نرخ بیکاری به شکل بیسابقهای پایین آمده است. اما در فرانسه آمار بیکاری حدود ۹ درصد است و با این وجود، ۴۶ درصد از کارفرماها اعلام کردهاند که در بخش صنعت برای جذب نیروی کار با مشکل مواجه هستند. این وضعیتی است که در بیست سال اخیر در فرانسه بیسابقه بوده است.
حتی در سال ۲۰۰۸ که نرخ بیکاری ۷.۲ درصد بود، تولیدکنندگان فرانسوی در جذب نیروی کار ماهر، راه هموارتری را پیش روی خود میدیدند. به گفته مقامات فرانسوی در حوزه صنعت، وجهه بخش تولید در فرانسه مدتی است که آسیب دیده و جذب نیرو از این بابت سختتر شده است. کمپین دولت فرانسه برای ایجاد جذابیت بیشتر در بخش تولیدی، پیشتر و در سال ۲۰۱۳ برای جلب توجه به استارتآپها و صنایع دیجیتال نیز به راه افتاده بود.
برخی صاحبنظران معتقدند مشکلات اجتماعی ناشی از بیکاری، فقر و نابرابری که در جریان اعتراضات جلیقهزردها خودش را نشان داد، با راهانداختن چنین کمپینهایی از سوی دولت فرانسه حل نمیشود و به رویکرد جامعتری برای مواجهه با آنها نیاز است. اوضاع در فرانسه به شکلی است که حتی شرکتهای پیشرفته در حوزه وسایل الکترونیک هم در فرانسه برای جذب نیرو مشکل دارند، چون نیروهای تحصیلکرده همواره ترجیح میدهند برای شرکتهای بزرگ تکنولوژیک و در حوزه دیجیتال کار کنند. این شرایط به وضوح روی اقتصاد فرانسه در آینده تأثیر منفی دارد.
یک دیدگاه دیگر هم این است که سیاستهایی که چند دهه پیش توسط دولتهای قبلی فرانسه در پیش گرفته شدهاند، جذابیت بخشهای صنعتی و تولیدی را برای دانشآموزان و دانشجویان فرانسوی کاهش داده و نتیجه این وضع حالا دارد بیشتر خودش را نشان میدهد.
حامیان این نظر میگویند رویه چند دهه اخیر در فرانسه این بوده که روی تحصیلات دانشگاهی تاکید زیادی صورت بگیرد و حتی داشتن تحصیلات دانشگاهی به عنوان تنها راه کاریابی مطرح شود. این در حالی بوده که در کشوری مثل آلمان، دولت ترجیح داده به روشهای دیگری متوسل شود. دولت آلمان در این راستا از فرستادن جوانان به دورههای کارآموزی مختلف و یادگیری مهارتهای مختلف حمایت زیادی کرده است؛ کاری که عدم انجامش در فرانسه حالا دردسر بزرگی برای دولت درست کرده است.
در حال حاضر دولت فرانسه در تلاش است تمرکز را از روی تحصیلات دانشگاهی برای جوانان بردارد و آنها را به سمت آموزشهای حرفهای سوق دهد. البته این نظر هم وجود دارد که کارفرماها برای حل مشکلات جذب نیروی خود در آینده باید به شکل فعال وارد عرصه شوند؛ یعنی منتظر کمک دولت نباشند بلکه با استخدام نیروهای غیرماهر و سپس آموزش آنها، ریسک بیشتری را به جان بخرند.
این روش میتواند به شکلی عمیق روی مشکلات اجتماعی فرانسه هم تاثیرگذار باشد و بخشی از معضل بیکاری و عدم تطبیق مهارتها با مشاغل را حل کند. البته دولت فرانسه هم از این بابت میتواند سود کند چون خطر شورشهای اجتماعی که مدت زیادی گریبان دولت ماکرون را گرفته بود از این راه پایین خواهد آمد. با این وجود، کارشناسان هشدار دادهاند که فرانسه واقعاً زمان زیادی برای حل این مشکلات در پیش رو ندارد. شکاف طبقاتی در جامعه فرانسه از یک سو و معضل کمبود نیروی کار ماهر تولیدی از سوی دیگر دارند روی اقتصاد فرانسه فشاری مضاعف وارد میکنند و بنابراین فرانسه باید هرچه سریعتر از این مرحله عبور کند.
آینده نگر/ منبع: بلومبرگ