وحید شقاقی شهری با بیان اینکه مالیات بر سود سپرده بانکی و سود سهام جز پایه های مالیاتی است که باید در آینده در اقتصاد ایران تعریف و اجرایی بشوند، گفت: شناسایی مودیان در این دو پایه مالیاتی ساده است اما در حال حاضر ما به سختی توانسته ایم اقتصاد ایران را به یک ثبات نسبی برسانیم و اجرایی شدن این دو پایه مالیاتی می تواند به این ثبات اقتصادی ضربه های جبران ناپذیری وارد کند و نظام بانکی و بازار سهام را با چالش های جدی رو به رو کند.
به گزارش تابناک اقتصادی، موضوع مالیات بر عایدی سرمایه از سال گذشته در اقتصاد کشور مطرح شده است. موضوعی که مجلس با تعلل دولت، چند باری به سراغ تهیه و تصویب آن رفته است اما هر بار دولت مانع انجام چنین کاری شده و اعلام کرده است که چنین لایحه ای را خود به مجلس تقدیم خواهد کرد. از زمانی که فرهاد دژپسند سکان هدایت وزارت امور اقتصاد و دارایی را بر عهده گرفته است، سه بار وعده ارسال چنین لایحه ای را به مجلس در زمان های مختلف داده اما هر بار این وعده عملی نشده است.
فرهاد دژپسند در اوایل آبان ماه سال گذشته به عنوان وزیر اقتصاد توانست از مجلس رای اعتماد بگیرد. اولین واکنش وی پیرامون لایحه مالیات بر عایدی سرمایه در قامت وزیر اقتصاد در بهمن ماه سال گذشته صورت گرفت. دژپسند در آن زمان وعده داد که طرح جامع مالیاتی مشتمل بر مالیات بر عایدی سرمایه تا پایان اردیبهشت ماه سال ۱۳۹۸ به مجلس ارائه شود. با پایان اردیبهشت ماه و آماده نشدن طرح مالیات بر عایدی سرمایه، دوباره وزیر اقتصاد وعده داد که این طرح تا پایان خرداد ماه به مجلس ارائه می‌شود. خرداد ماه هم به پایان رسید و عملاً خبری از ارائه طرح مالیات بر عایدی سرمایه نشد. وزیر اقتصاددر مورخه ۸ مرداد ۱۳۹۸ با بیان اینکه سوال یکی از نمایندگان این بود که چرا لایحه مالیات بر عایدی سرمایه به مجلس ارسال نمی‌شود، اظهارکرد: قرار است قانون مالیات مستقیم به صورت جامع اصلاح شود که در جریان این اصلاح، مالیات بر عایدی سرمایه و مالیات بر مجموع درآمد نیز گنجانده می‌شود و به صورت یکپارچه به مجلس تقدیم می‌شود. وی گفت: پس از بررسی نهایی این لایحه در دولت، پیش بینی می‌شود که تا پایان مهر ماه به مجلس ارسال شود. هم اکنون 9 روزی از پایان مهر ماه هم می گذرد و باز هم خبری از ارسال این لایحه به مجلس نیست. با طولانی شدن زمان ارسال این لایحه به مجلس حالا خبرهای مختلفی پیرامون آن منتشر می گردد که از آن جمله می توان به اخذ مالیات از سود سپرده های بانکی و سود سهام اشاره نمود.
روز گذشته بود که خبر تصمیم سازمان امور مالیاتی و وزارت امور اقتصادی و دارایی جهت اخذ مالیات از سود سپرده های بانکی و سود سهام منتشر شد. در این خبر آمده بود: در متن پیش نویس اصلاح قانون مالیات‌های مستقیم پیش بینی شده که دولت بتواند از محل اخذ مالیات از سود سپرده های بانکی و سود سهام درآمدی به میزان 20 تا 30 هزار میلیارد تومان داشته باشد. در ادامه خبر ذکر شده بود: متن تهیه شده در حال بررسی در وزارت امور اقتصادی و دارایی است و مشخص نیست در فرآیند قانون‌گذاری چه تغییراتی بر روی آن اعمال شود.
بعد از انتشار این خبر فرهاد دژپسند وزیر امور اقتصادی و دارایی در دستور کار بودن هر طرحی برای اخذ مالیات از سپرده های بانکی و سود سپرده ها را تکذیب کرد. وی طی مصاحبه ای درباره ادعای مطرح شده در در برخی رسانه‌ها مبنی بر برنامه وزارت اقتصاد برای اخذ مالیات از سپرده‌های بانکی و سود آنها گفت: در طرح قانون مالیات‌های مستقیم نیز تاکنون چنین موضوعی مطرح و بررسی نشده است.
هر چند که دریافت مالیات از سود سپرده بانکی و سود سهام از سوی وزیر اقتصاد تکذیب شد اما پرسش این است که به طور کلی دریافت مالیات از سود سپرده بانکی و سود سهام چه تاثیری بر اقتصاد کشور خواهد داشت؟
وحید شقاقی شهری عضو هیات علمی دانشگاه خوارزمی و کارشناس مسائل اقتصادی در پاسخ به این پرسش به خبرنگار تابناک اقتصادی گفت: در دنیا بیش از 400 پایه مالیاتی تعریف شده است که از آن جمله می توان به مالیات بر ثروت، مالیات بر مجموع درآمد خانوار، مالیات بر عایدی سرمایه، مالیات تصاعدی بر مصرف، مالیات بر مصرف کالاهای لوکس، مالیات بر اضافه واردات، مالیات سبز و ... اشاره نمود. به عنوان نمونه در مالیات سبز بر آلاینده های محیط زیست از جمله سیگار و بنزین مالیات بسته شده است. پایه های مالیاتی در تمام اقتصادهای پیشرفته دنیا به گونه ای است که بیش از 80 درصد درآمدهای دولت از مالیات است.
وی افزود: در کشور ما کمتر از 50 پایه مالیاتی تعریف شده و حدود 30 تا 35 درصد از درآمدهای دولت از مالیات است. این نشان می دهد که دولت های ایران به دلیل دسترسی به درآمدهای نفتی نتوانسته اند آن گونه که باید در حوزه نظام مالیاتی عملکرد مطلوبی را داشته باشند و به سراغ تعریف پایه های مالیاتی جدیدی چون مالیات بر سود سپرده های بانکی، مالیات بر سود حاصل از بازار سرمایه و ... بروند.
وی ادامه داد: در شرایط فعلی اگر بخواهیم کشور را با درآمدهای مالیاتی اداره کنیم باید پایه های مالیاتی جدید تعریف، تصویب و اجرا شود ولی چند اصل مهم باید در این زمینه رعایت شود. اول اینکه پایه مالیاتی تعریف شود که شناسایی، محاسبه و اخذ مالیات از مودیان در آن راحت باشد. مثلاً در یک دوره ای پایه مالیاتی را تحت عنوان مالیات بر خانه های خالی تصویب کردند که شناسایی این خانه ها کار بسیار سختی بود و این پایه مالیاتی در نهایت اجرایی هم نشد. دوم اینکه پایه مالیاتی باید به گونه ای باشد که به ثبات اقتصاد کلان آسیبی وارد نکند و ضررهای آن از فوایدش بیشتر نباشد.
عضو هیات علمی دانشگاه خوارزمی با بیان اینکه مالیات بر سود سپرده بانکی و سود سهام جز پایه های مالیاتی است که باید در آینده در اقتصاد ایران تعریف و اجرایی بشوند، گفت: شناسایی مودیان در این دو پایه مالیاتی ساده است اما در حال حاضر ما به سختی توانسته ایم اقتصاد ایران را به یک ثبات نسبی برسانیم و اجرایی شدن این دو پایه مالیاتی می تواند به این ثبات اقتصادی ضربه های جبران ناپذیری وارد کند و نظام بانکی و بازار سهام را با چالش های جدی رو به رو کند.
وی افزود: هم اکنون برای افزایش سطح درآمدهای مالیاتی می شود از پایه های مالیاتی دیگر همچون مالیات بر مجموع درآمد خانوار، مالیات بر عایدی سرمایه در سایر بازارها، مالیات بر آلاینده ها و مالیات بر ثروت استفاده کنیم. همچنین می شود معافیت های مالیاتی که در طی 20 سال گذشته داده شده و بخشی از آن ها کلی فساد و رانت ایجاد کرده را حذف کنیم. بخشی از این معافیت های مالیاتی بر اثر بده و بستان هایی شکل گرفته است که دولت می تواند آن ها را در شرایط فعلی حذف کند.
