تماشای فیلم‌های توقیفی سینمای ایران روی نتفلیکس!

عبدالرضا کاهانی، کارگردان سینمای ایران در حال برداشتن نخستین گام برای عرضه فیلم «ارادتمند؛ نازنین بهاره تینا»ست؛ فیلمی که با توجه به توقیف، هنوز امکان نمایش در ایران را نیافته و حالا کاهانی خبر می‌دهد قرار است این اثر از طریق سامانه وی اوی دی نتفلیکس عرضه جهانی شود و بدین ترتیب، تماشاگر ایرانی نیز به سرعت به آن دسترسی پیدا خواهد کرد و این فیلم کاهانی را تماشا می‌کند و از قضا ظاهراً این اقدام غیرقانونی نیست!

به گزارش «تابناک»؛ «بسیاری از دوستان پیشنهاد می‌دهند فیلم ارادتمند را از طریق اینترنت در دسترس عموم قرار دهم. در جواب این پیشنهاد هیجان‌انگیز باید بگویم کاملا موافقم و حتی مدت‌هاست با شرکت نتفلیکس برای پخش گسترده‌ فیلم مذاکره کرده‌ام و حالا فقط منتظر جواب دیگر تهیه‌کننده‌ فیلم هستم»؛ این تازه‌ترین موضع عبدالرضا کاهانی فیلمساز ایرانی در قبال اثر آخرش است که در ایران توقیف شده و خود او این روزها از مغرب زمین پیگیر رفع توقیف فیلمش بوده، حالا در اوج ناامیدی این اقدام را انجام داده است.

عرضه فیلم در سطح بین الملل، معمولاً در قاب فروش حق پخش فیلم در سالن‌های سینما بود و از این منظر حساسیت چندانی نسبت به نمایش فیلمی که در ایران پروانه نمایش نگرفته، در سالن‌های سینمای دیگر کشورها به شکل جدی وجود نداشت؛ اما اکنون با توسعه تکنولوژی و ظهور اینترنت ـ که بستر شکل‌گیری «وی او دی / VOD» است ـ این امکان فراهم شده که هرچند یک فیلم در یک سامانه اینترنتی خارجی عرضه شود، در سراسر کره خاکی از جمله در ایران بتوان آن فیلم را دید و به نوعی مرزهای عرضه فیلم‌های سینمایی برداشته شده است.

قوانین بالادستی که امکان نظارت در این حوزه را فراهم می‌کنند، عمدتاً متعلق به دهه شصت هستند که هنوز با پدیده‌ای به نام اینترنت نیز مواجه نبودیم، چه رسد به سامانه اینترنتی عرضه فیلم، که پدیده‌ای نوظهور محسوب می‌شود. با توجه به عدم روزآمدسازی قوانین بالادستی مرتبط با سینما، اساساً سازمان سینمایی نیز امکان ایجاد محدودیت‌ها را در این حوزه ندارد و اگر در سکوت قانونی فعلی، سرخود و بدون تکیه بر قوانین بالادستی که وجود ندارد، دست به تنظیم مقررات و اجرای آنها بزند، متوسل به اقدامات غیرقانونی و خودسرانه شده است.

از این منظر دست‌کم تا زمانی که در این حوزه شاهد قانون‌گذاری نباشیم، امکان دارد کاهانی با فیلم «ارادتمند؛ نازنین بهاره تینا» و دیگر فیلم‌سازانی که آثار توقیفی دارند، در این بسترها محصولات‌شان را بدون نیاز به کسب مجوز از سازمان سینمایی منتشر کنند و قاعدتاً اقدام غیرقانونی نیز انجام نداده‌اند. اکنون آهسته آهسته در حال حرکت به سمتی هستیم که با توسعه دیجیتال ـ چه در ابزارهای تولید و چه توزیع ـ اساساً پروانه‌های ساخت و نمایش کارآمدی‌شان کاهش یافته و اگر سالن‌داران تحت زعامت دولت نبودند، این سازوکار بی‌اثر می‌نمود.

از سوی دیگر، امروز حسین انتظامی، رئیس سازمان سینمایی در واکنش به حواشی توقیف فیلم‌های «خانه پدری» و «مطرب» در توییتی نوشت: «یکی از گلوگاه‌های اصلی سینما #نظام_اکران است. در ساز‌وکار موجود، علاوه بر دیوانسالاری منسوخ، ناکارآمد و زمینه‌ساز فساد، بعضا به فیلم‌های خوب ظلم می‌شود. از ذینفعان مشترک خواسته‌ایم ایده‌های خود را بدهند. پیش‌نویس نظام‌نامه جدید به زودی منتشر تا پس از نظرخواهی، نهایی و اجرا شود» و این در حالی است که زمان چندان طولانی از ابلاغ نظام‌نامه جدید اکران نمی‌گذرد!

به نظر نمی‌رسد، حسین انتظامی هنوز با واقعیت‌های روز سینمای جهان مواجه شده باشد و ممکن است اقدام کاهانی به رئیس سازمان سینمایی در رسیدن به درک بهتر از تغییر فضا کمک کند.