اگر قصد اهدای خون دارید و بر این باورید که میتوانید با در دست داشتن اوراق هویتی مانند کارت ملی به یکی از مراکز انتقال خون مراجعه کرده و نیت تان را عملی کنید، سخت در اشتباهید، چون در زیرمجموعه سازمان انتقال خون کشورمان مبنای احراز هویت متفاوت است!
شرایطی جوی که موجب کاهش مراجعه افراد به مراکز انتقال خون برای اهدا میشود و موازنه عرضه و تقاضای خون و فرآوردههای خونی را برهم میزند و نگرانیهایی میآفریند. نگرانی از اینکه مبادا خون مورد نیاز در بیمارستانها و یا نیازمندی بیمارانی که میبایست خون یا فرآوردههای آن را دریافت کنند، تامین نشود.
این نگرانیها زمانی شدت میگیرد که بدانیم خون و فرآوردههایش اغلب عمری کوتاه دارند و از این روی لازم است که چرخه اهدا متناوب و مداوم ادامه پیدا کند و دچار وقفه و کندی نشود؛ چرخهای که مراقبت از آن یکی از کلیدیترین وظایف سازمان انتقال خون است، اما در کمال تعجب شاهد اختلال در آن توسط همین سازمان هستیم!
این را مشاهدات میدانی و پیگیریهای خبرنگار «تابناک» نشان میدهد که حتی به مراجعه به مدیران این سازمان هم گره خورده و در نهایت به کشف اشکالی عجیب و واکنش عجیبتر مسئولان سازمان انتقال خون منجر شده است؛ کشف این واقعیت که برای اهدای خون همان قدر که به کارت ملی نیاز است، به داشتن «تلفن ثابت» هم نیاز است!
بله درست خواندهاید؛ تلفن ثابت، با این ملاحظه که در صورت همراهی فردی که فرم اهدای خون شما را پر میکند، شماره تلفن ثابت را می شود با ارائه دو شماره تلفن همراه هم جایگزین کرد. این را میشود با مراجعه به مراکز اهدای خون دریافت و در این گزارش، با مراجعه به مرکزی که در حیاط «اداره کل انتقال خون تهران» ثبت و ضبط شده است.
پیش از تشریح آنچه در این مراکز انتظارتان را میکشد، لازم است بدانید که اگر سابقه اهدای خون دارید اما این اقدام نوع دوستانه را در جایی غیر از تهران به انجام رساندهاید، انتظار نداشته باشید که سابقهای از شما در سیستم موجود باشد، چون یکپارچه بودن سامانه انتقال خون در این دست موارد چیزی بیش از ادعا نیست؛ ادعایی که باید امیدوار باشیم در آینده محقق شود.
با این یادآوری، به باجهای میرسید که قرار است مشخصاتمان را دریافت کند و مقدمات اهدای خون را فراهم آورد؛ باجه ای که متصدی آن از شما کارت ملی طلب کرده و بعد سلسله سوالاتی را آغاز میکند که پاسخ هایتان به آنها در سیستم ثبت میشود و یکی از سوالات این است: «شماره تلفن؟» سوالی بسیار کلیدی و حیاتی!
این در حالی است که از وجود دوربین نصب شده مقابل رویتان معذب نشوید و برایتان این سوال به وجود نیاید که آیا نصب دوربین مقابل شما به این شکل، با حقوق خصوصی و شهروندی تان همخوانی دارد یا خیر؟ اصلا نقش این دوربین چیست؟ فیلمبرداری از شما حین پاسخ به سوالات اپراتور یا مثلا عکسبرداری از چهرهتان؟ سوالی که اپراتور باجه در پاسخ به آن میگوید: «عکس گرفتن از چهرهتان»!
سوالی که اگر بپرسید، ضرورت تکمیل پروفایل تان به عنوان اهدا کننده خون را پاسخ خواهید گرفت و در نهایت با فرمی که چاپ خواهد شد و در اختیارتان قرار خواهد گرفت، متوجه خواهید شد که دوربین نصب شده تقریبا کارایی خاصی ندارد و تنها موجبات تشویش و عذاب اهدا کنندگان را فراهم میآورد و بس!
البته بهتر است از اپراتور درباره مجوز عکس گرفتن و ارتباط آن با خون گرفتن نپرسید چون یا جواب نمیگیرید یا بدتر، ممکن است جوابی بگیرید که از صرافت اهدای خون بیفتید و از مسیری که آمدهاید برگردید! مسیر بازگشتی که گاهی آنها پیش رویتان قرارش میدهند، به ویژه اگر بپرسند شماره تلفن و بگویید «ندارم!»، که در آن صورت مستقیم و غیرمستقیم میگویند که نمیشود خون بدهید!
همین جواب برای آنکه دریابید سازمان انتقال خون «هدف» را گم کرده و به جای آنکه موانع پیش روی متقاضیان اهدای خون را بردارد، سنگ هایی در مسیرشان قرار داده، کافی است اما اگر در این مرحله قضاوت نکنید و بکوشید مشکل را پشت سر بگذارید، نکات جالب تری پیش رویتان قرار خواهد گرفت، از جمله اینکه مدیران این مجموعه به کل با پاسخگویی بیگانهاند!
این را پیگیریهای خبرنگار ما از مراجعه به مدیر روابط عمومی اداره کل انتقال خون تهران نشان میدهد که تاکید دارد ثبت تلفن همراه از جمله ضرورت های نرم افزار مجموعه شان است و امری ضروری برای احزار هویت افراد؛ گویی تلفن ثابت بخشی از هویت افراد است و طبیعی است که افراد محروم از داشتنش، از اهدای خون محروم شوند!
یا مراجعه به مدیر اداره کل که به مانند بسیاری از مدیران دیگر در کشورمان دیدارش ممکن نیست و بهتر است با مسئول دفتر و منشیاش صحبت کرد که ناگفته پیداست راه به جایی نخواهد برد. پیگیری که «تابناک» در سطوح دیگر هم ادامه اش داد و ماجرا را به مدیر ارشد سازمان انتقال خون کشور منتقل کرد که این هم راه به جایی نبرد و نتوانست سنگ بزرگی که پیش پای اهدا کنندگان خون قرار دارد را تکان دهد!
سنگی بسیار بزرگ به نام تلفن ثابت که اگر ندارید، از دید سازمان انتقال خون کشورمان واجد شرایط اهدای خون نیستید، حتی اگر کمبود خون و فرآورده های خونی مطرح باشد و بدانید این هدیه برای بسیاری حیاتی و امیدبخش است و ممکن است کمبودش این تصور را به ذهن نیازمندان خون و فرآورده های خونی متبادر کند که نوع دوستی کمرنگ شده؛ غافل از آنکه سازمان واسطه این کار هدفش را گم کرده است!
در پایان گفتنی است، به رغم پیگیری های صورت گرفته پیش از انتشار این گزارش، «تابناک» آمادگی دارد پاسخ مسئولان سازمان انتقال خون را دریافت کرده و منتشر نماید، با این یادآوری که امیدواریم پاسخ ایشان از جنس رفع این موانع دست و پاگیر و آسیب زا باشد تا جواب های احتمالی دیگر.