بورس همچنان یکه تازی خواهد کرد/ بازی سهامداران و خرید آینده تا کجا ادامه می‌یابد؟

کارشناس بازار سرمایه معتقد است، فعالان این بازار بی توجه به ارزندگی سهام با توجه به قیمت فعلی آنها در حال خرید پیش‌بینی‌ها از آینده با توجه به انتظارات تورمی و افزایش قیمت دلار هستند.

مهدی سوری در گفت و گو با خبرنگار بورس تابناک اظهار کرد: افزایش سرمایه از محل تجدید ارزیابی توانسته رفتار سهامداران را به سمت مثبت کردن بازار متمایل کند، لیکن تاثیر مستقیمی بر سودآوری و عملکرد شرکت‌ها ندارد؛ به استثنای برخی گروه ها مثل بیمه‌ها و بانک‌ها یعنی واسطه‌گری مالی که می تواند سبب بهبود شرایط ساختار مالی آنها شود ولی بر یک شرکت تولیدی تاثیر واقعی ندارد. افزایش سرمایه محرک رشد الان بازار است ولی دلیل نیست.

وی ادامه داد: برای دانستن دلیل رشد بازار سرمایه باید به این نکته توجه کنیم که عموماً عوامل و انتظارات بنیادی در اقتصاد رفتار سرمایه‌گذاران را شکل داده و رفتار سرمایه‌گذاران قیمت ها را تعیین می کند در نهایت آنچه باعث رشد بازار می شود، تقاضا و ورود پول و آنچه باعث نزول بازار می شود خروج پول است.

سوری با بیان اینکه امسال را باید سال ویژه برای بازار در نظر داشته باشیم و برای بررسی شکل گیری روند گریزی به گذشته بزنیم افزود: از زمانی که شاخص از ۱۳۰ هزار واحد شروع به حرکت کرد، برخی فعالان از ریزش بازار و وجود حباب سخن می گفتند، آن زمان بر ارزنده بودن بازار تاکید داشتیم و در حقیقت در یک بازار ارزنده، خروج پول، رفتاری هیجانی و ورود پول به صورت هدفمند می تواند به رشد بازار کمک می کند.

کارشناس بازار سرمایه اذعان کرد: روند بورس تا یکی دو هفته قبل بر اساس ارزش ذاتی شرکت ها و دارایی ها شکل گرفته بود. برخی اتفاقات مثل تنش‌های سیاسی مقطعی توانست بازار را منفی کند و برخی محرک ها مثل افزایش سرمایه ها روند را شتاب دادند، ولی روند کلی صعودی بوده، در حال حاضر برخی شرکت‌ها از نظر مقدار فروش مثل اوره سازها و برخی دیگر از نظر نرخ فروش مثل فولادی‌ها در پاییز عملکرد مناسبی از لحاظ سودآوری نداشتند و بنابراین نمی‌توان همچون گذشته بر ارزندگی بازار از لحاظ بنیادی تاکید داشت. بازار نسبت به جایگاهی که قبلاً داشت، اکنون دارای ارزندگی نیست که به واسطه آن سرمایه‌گذار نقدینگی خود را را در بورس بیاورد و بازده نقدی مناسبی از این محل اخذ کند.

وی دلیل این را که این روند صعودی همه را ترسانده و خیلی افراد انتظار زمانی که شاخص به محدوده 200 هزار واحد رسیده بود، انتظار ریزش داشتند، این موضوع دانست که افراد چنین روندی را قبلا ندیده بودند و بر اساس تئوری قوی سیاه در اقتصاد اینکه قویی سیاه دیده نشده، دلیلی بر نبود قویی سیاه نیست.

وی در خصوص چشم انداز بازار در آینده با بیان این پرسش اساسی که نقدینگی افراد در صورت عدم هدایت به بورس در کدام بازار باید سرمایه‌گذاری شود، تصریح کرد: در نهایت جریان نقدینگی قیمت ها و شاخص را می‌سازد؛ پس مقصد نقدینگی باید مشخص شود و ببینیم احتمال خروج پول از بازار سرمایه وجود دارد یا خیر.

سوری ادامه داد: با توجه به انتظارات تورمی سال‌ آینده قاعدتا بانک محل مناسبی از نگاه سرمایه گذاران نیست همیشه در شرایط رکود بانک ها برای سرمایه گذاری جذابیت دارند ولی در شرایط جهش های تورمی مردم تمایل به نگهداری پول به صورت نقد ندارند، چون با کاهش ارزش پول مواجه می شوند، پولی نیز که در بانک سپرده گذاری شده با توجه به انتظارات تورمی و میزان سود ثابتی که بانک نسبت به تورم و کاهش ارزش پول پرداخت می کند، مطلوبیتی برای صاحبان سرمایه ندارد.

وی افزود: بازار مسکن نیز همیشه به قدرت خرید افراد متوسط جامعه یعنی قشر کارمند که بتواند با پس‌انداز خود و وام مسکن یک آپارتمان معمولی با متراژ متوسط در محلات متوسط تهیه کند، محدود است و در حال حاضر ارزش وام مسکن خیلی کمتر از قیمت یک واحد در محلات متوسط است و حتی چنانچه افزایش بیابد، اقساط آنقدر زیاد است که افراد کمی از جامعه متوسط می‌توانند قسط آن را پرداخت کنند. اکنون وام زوجین به ۲۰۰ تومان افزایش داده شده، لیکن این رقم از یک سو نمی تواند قیمت خرید یک واحد در محله معمولی را پوشش دهد و از طرفی نیز پرداخت ۴ میلیون قسط آن در توان همه قشرهای متوسط نیست.

بنابراین زمانی که حقوق و درآمد افراد نسبت به رشد قیمت املاک افزایش پیدا کند و افزایش حقوق بتواند افزایش قیمت مسکن را پوشش دهد و از طرفی حقوق بگیران بتوانند اقساط بانکی وام مسکن را پرداخت کنند، می توان به رونق بازار مسکن امیدوار بود؛ یعنی زمانی که وام مسکن به ۵۰۰ میلیون تومان افزایش یابد و قشر متوسط بتوانند ۱۲ میلیون قسط پرداخت کنند بازار مسکن با استقبال مواجه خواهد شد.

کارشناس بازار سرمایه با اشاره به بازار طلا و ارز نیز گفت: سرمایه گذاران از این بازارها می ترسند و به همین دلیل در بازار ارز و طلا ورود پول نمی بینیم؛ حتی زمانی که به خاطر تنش‌های سیاسی قیمت دلار و طلا افزایش پیدا کرد، بررسی ما نشان داد که حجم معاملات افزایش پیدا نکرده؛ یعنی استقبالی از طرف مردم را شاهد نبودیم. اینکه مردم نقدینگی خود را به سمت این بازارها نبرده بودند، به دلیل آن نیست که انتظار رشد نداشته باشند، لیکن به دلیل مالیات و برخی محدودیت ها و پیگیری ها سرمایه گذاری در این بازار برای آنها جذابیت ندارد.

سوری با بیان اینکه رکود در بازارهای موازی به تداوم ورود پول به بورس کمک می کند، تصریح کرد: بازارهای موازی خیلی بزرگتر از بورس هستند و چنانچه فقط سپرده های بانک ملت را به بازار سرمایه بیاوریم، تقریباً تمام سهام شناور آزاد همه شرکت‌های بورسی را می‌توان خریداری کرد؛ یا قیمت املاک یک خیابان در منطقه یک تهران مثل جردن را در نظر بگیرید. از ارزش سهام شناور بازار بالاتر بوده و کوچکترین تحرک در این بازارها می‌تواند مردم را به خروج از بازار سرمایه متمایل کند، چون در حال حاضر رونقی در بازارهای موازی نبوده و بنابراین، خروج پول از بازار سرمایه را نیز متصور نیستیم.

وی با بیان اینکه به عنوان یک تحلیلگر بنیادی در خصوص ارزنده بودن بازار معترف هستم که بازار در سطوح فعلی سود ارزندگی ندارد، تاکید کرد: سرمایه‌گذار زمان حال را نمی خرد، بلکه در حال خرید پیش‌بینی‌ها از آینده هستند.

سوری ادامه داد: با بررسی نظرسنجی ها متوجه می شویم که مردم تورم سال آینده را بسیار بالا پیش‌بینی می کنند یعنی انتظارات تورمی جامعه بالا بوده و قیمت دلار نیز افزایشی تحلیل می شود. حال این سوال مطرح است که چرا مردم در بازار دلار سرمایه‌گذاری نمی کنند که پاسخ آن را باید در عدم مطلوبیت به دلیل پرداخت مالیات، و ریسک بالا دانست حال آنکه جامعه قیمت دلار را کاهشی نمی داند.

وی افزود: P/Ettm بازار در شرایط فعلی بیش از هشت واحد است که عدد بزرگی بوده، لیکن فعالان انتظار باقی ماندن p/e در این سطوح را ندارند، چون با توجه به انتظارات تورمی و افزایش نرخ ارز و قیمت گذاری دلاری بسیاری از محصولات در شرکت‌های بورسی، افزایش سوددهی در آینده بسیار متصور است.

سوری اذعان کرد: فعالان بازار این تصور را دارند که هرچند هم اکنون بازدهی نقدی (DPS) قابل توجهی را دریافت نمی کنند، این بازار در آینده با توجه به رشد تورمی، بازدهی خوبی خواهد داشت.

وی با جمع بندی سخنان خود تصریح کرد: مادامی که انتظارات تورمی جامعه بالاست و بازارهای موازی با رکود مواجه هستند همچنان بازار سرمایه می‌‌تواند امیدوارکننده و گزینه اصلی سرمایه گذاری باشد.