همتی: با «طرح گام» تورم را کنترل می‌کنیم؛ بدون آنکه نقدینگی در جامعه ایجاد شود/ «گام» راهگشای تولید کشور خواهد بود

رئیس کل بانک مرکزی در پاسخ به این پرسش که به دلیل آنکه موضوع نرخ سود و تضامین برای واحدهای کوچک و متوسط بسیار مهم است، در طرح گام این نرخ و تضامین چگونه خواهد بود، گفت: نرخ سود از نرخ سود بانک مرکزی بیشتر نخواهد بود. در رابطه با تضامین هم، بنگاه های تولیدی با توجه به اعتباری که نزد بانک ها دارند می توانند این گواهی اعتبار که نوعی تضمین و ال سی است را دریافت کنند و تا آخر سال تسویه کنند.

به گزارش تابناک اقتصادی، رهبر انقلاب در صحبت های ابتدایی سال 1398 خود ضمن اشاره به این موضوع که مشکل اساسی کشور همچنان مشکل اقتصادی است، افزودند: در مسئله‌ اقتصاد مسائلی که داریم زیاد است. بحث کاهش ارزش پول ملّی یک مسئله مهم است، بحث قدرت خرید مردم همین جور، بحث مشکل کارخانجات و کم ‌کاری و احیاناً تعطیلی بعضی از کارخانجات از این قبیل است. اینها مشکلات است. آنچه من مطالعه کردم و از نظر کارشناس ‌ها استفاده کردم، کلید این همه، عبارت است از "توسعه‌ تولید ملّی".

رهبر انقلاب در بخش دیگری از صحبت های خود فرمودند: سال 98 مسئله‌ "تولید" مطرح است. می خواهم مسئله‌ تولید را به عنوان محور فعّالیّت قرار بدهم. تولید اگر چنانچه به راه بیفتد، هم می تواند مشکلات معیشتی را حل کند، هم می تواند استغناء کشور از بیگانگان و دشمنان را تأمین کند، هم می تواند مشکل اشتغال را برطرف کند، هم حتّی می تواند مشکل ارزش پول ملّی را تا حدود زیادی برطرف کند. لذاست که مسئله‌ تولید به نظر من مسئله‌ محوری امسال است؛ لذا من شعار را امسال این قرار دادم: "رونق تولید".

بعد از نامگذاری سال 98، نهادها و به خصوص بانک مرکزی سعی کرد تا در این راستا گام هایی را بردارند و با اجرای طرح هایی، موانع و مشکلات بنگاه های تولیدی را کاهش دهند. یکی از مشکلات واحدهای تولیدی کمبود نقدینگی یا تامین سرمایه در گردش بود. به همین منظور بانک مرکزی طرحی را با نام طرح گواهی اعتبار مولد که به اختصار طرح گام نامیده می شد، پیشنهاد داد. این طرح با هدف ابزارسازی برای تامین اعتبار واحدهای تولیدی در قالب زنجیره تامین از سوی بانک مرکزی پیشنهاد داده شد و در آبان ماه سال جاری در شورای پول و اعتبار مورد تایید قرار گرفت.

طرح گام چیست؟

طرح گام، سازوکاری ایجاد می‌کند تا واحدهای تولیدی به جای اخذ تسهیلات از بانک‌ها برای تامین سرمایه در گردش، بر ضمانت و اعتبار بانک‌ها تکیه و با استفاده از اوراق گام منتشر شده از سوی بانک‌ها، نسبت به تامین مالی خود اقدام کنند.

سازوکار طرح گام شامل چهار مرحله اصلی است. در مرحله اول واحد تولیدی خریدار نهاده به عنوان واحد تولیدی متعهد از بانک عامل تقاضا می‌کند که نسبت به اعتبارسنجی و تعیین مقدار اعتبار خود جهت صدور اوراق گام توسط بانک عامل، با توجه به وثایق و مدارک مورد نظر اقدام کند.

در مرحله دوم واحد تولیدی متعهد (خریدار نهاده)، واحد یا واحدهای تولیدی متقاضی (فروشنده نهاده) را جهت استفاده از اوراق گام به بانک عامل معرفی می‌کند. در مرحله سوم واحد تولیدی متقاضی از بانک درخواست می‌کند که در مقابل دریافت اسناد مطالبات (که نشان‌دهنده طلب قطعی وی از واحد تولیدی متعهد است)، نسبت به صدور اوراق گام و واگذاری آن به وی اقدام کند.

در نهایت در مرحله چهارم بانک عامل بر اساس اعتبار تاییدشده واحد تولیدی متعهد جهت صدور اوراق گام توسط خود و درخواست واحد تولیدی متقاضی، نسبت به صدور اوراق گام با سررسید مربوطه (بر اساس اسناد مطالبات) اقدام و اوراق گام صادره را در ازای دریافت اسناد مطالبات به واحد تولیدی متقاضی منتقل می‌کند.

آغاز عملیات اجرایی طرح گام

طبق وعده ای که عبدالناصر همتی رئیس کل بانک مرکزی داده بود، عملیات اجرایی این طرح امروز مورخه 15 بهمن 98 و ایام دهه فجر آغاز شد.

همتی در مراسم آغاز عملیات اجرایی صدور اوراق گام در شعبه مرکزی بانک ملی، اظهار داشت: 4 بانک مهم ملی ملت تجارت و صادرات با این ابزار جدید گام جدیدی در زمینه تأمین مالی زنجیره تولید برداشتند.

عبدالناصر همتی رئیس کل بانک مرکزی در حاشیه آغاز عملیات اجرایی طرح گام در جمع خبرنگاران حضور پیدا کرد و گفت: همان گونه که در گذشته وعده داده بودم قرار بود در ایام دهه فجر، طرح گام عملیاتی شود که خوشبختانه امروز با مشارکت چهار بانک بزرگ کشور (ملی، ملت، صادرات و تجارت) این طرح عملیاتی شد.

وی افزود: همین امروز مبلغی در حدود 600 میلیارد ریال اوراق گام برای واحدهای تولیدی صادر شد. رئیس کل بانک مرکزی ادامه داد: هدف ما این است که این اوراق را تا 50 هزار میلیارد تومان افزایش دهیم.

عبدالناصر همتی با اشاره به اینکه وظیفه بانک مرکزی کنترل تورم و حمایت از رشد اقتصادی است، تصریح کرد: بانک مرکزی قصد دارد با این طرح به هر دو وظیفه خود عمل کند و بدون آنکه نقدینگی و تورمی در جامعه ایجاد شود از طریق این اوراق، تامین مالی بنگاه ها را انجام خواهیم داد. در واقع بانک ها را به پشت تامین مالی بنگاه هایی خواهیم برد که به صورت زنجیره تولید به یکدیگر ارتباط دارند.

همتی با اشاره به اینکه از این طرح استقبالی خوبی شده است، گفت: این اوراق قابلیت نقل و انتقال در بازار پول و سرمایه را دارند.

وی افزود: من فکر می کنم که با اجرای این طرح یکی از مهمترین مشکلات بنگاه های تولید حل شود. رئیس کل بانک مرکزی ادامه داد: برنامه ما این است که 65 درصد این منابع را در اختیار واحدهای کوچک و متوسط قرار دهیم.

همتی ادامه داد: من فکر می کنم با توجه به تاکیدی که مقام معظم رهبری داشتند که اقتصاد کشور را بدون اتکا به نفت اداره کنیم این طرح می تواند یک راهکار مهمی در راستای تامین این هدف باشد. در آینده همگان خواهند دید که این طرح، طرح مهم و مولدی است و راهگشای تولید کشور خواهد بود.

رئیس کل بانک مرکزی در مورد نحوه مشارکت بانک ها در این طرح گفت: به هر حال بانک ها باید این ضمانت را بدهند که در صورت بروز مشکل بعد از 9 ماه بتوانند تامین مالی لازم را انجام دهند، بنابراین با توجه به توان بانک ها اجازه مشارکت داده خواهد شد.

وی گفت: به دلیل آنکه سال جاری به نام سال رونق تولید از سوی رهبر انقلاب نامگذاری شد، بانک مرکزی اصرار داشت که در سال 98 این طرح اجرایی شود و تاکید من هم این بود که در سال جاری به رقم های قابل توجهی در این طرح برسیم و بخشی از اهداف این طرح را امسال عملیاتی کنیم.

رئیس کل بانک مرکزی در پاسخ به این پرسش که آیا بانک مرکزی با مصوبه ستاد رفع موانع تولید مبنی بر اینکه اگر واحدهای تولیدی بدهکار بتوانند 5 درصد از بدهی خود را پرداخت کنند می توانند از فهرست بدهکاران غیرجاری حذف شوند، موافق است؟، گفت: طبق ماده 62 قانون رفع موانع تولید به بانک مرکزی و ستادهای تسهیل استان ها اختیاراتی داده شده است. این موضوع در ستاد اقتصادی دولت مورد بحث قرار گرفت و جمع بندی این شد که طبق قانون عمل شود. طبق قانون هم ستاد تسهیل استان ها مجاز هستند که با تولیدکنندگان و بانک ها به توافقاتی برسند و به هر توافقی که رسیدند همان را ابلاغ کنند. اگر بانکی هم توافق انجام شده را نپذیرفت به هیات خبرگان که منصوبان رئیس کل بانک مرکزی هستند، مراجعه شود و نظر این هیات فصل الختام است. بنابراین بدین ترتیب مشکل واحدهای تولیدی توسط ستاد تسهیل استان ها حل خواهد شد.

همتی در پاسخ به این پرسش که به دلیل آنکه موضوع نرخ سود و تضامین برای واحدهای کوچک و متوسط بسیار مهم است، در این طرح این نرخ و تضامین چگونه خواهد بود، گفت: نرخ سود از نرخ سود بانک مرکزی بیشتر نخواهد بود. در رابطه با تضامین هم، بنگاه های تولیدی با توجه به اعتباری که نزد بانک ها دارند می توانند این گواهی اعتبار که نوعی تضمین و ال سی است را دریافت کنند و تا آخر سال می توانند تسویه کنند. اما در اواسط سال هر کسی که این گواهی را دریافت کرده است می تواند برای خرید کالا اقدام کند یا بعد از گذشت یک ششم از زمان (یعنی گذشت یک ماه) می تواند آن گواهی را در بازار سرمایه به فروش برساند. 

رئیس کل بانک مرکزی در پاسخ به این پرسش که آیا بانک ها برای انجام کار، کارمزد در نظر می گیرند؟ گفت: بله و حداکثر کارمزدی که متناسب با وثایق ارائه شده پیش بینی شده است 2 درصد می باشد.

وی در پاسخ به این پرسش که چقدر از دغدغه های بانک ها را درک می کنید، گفت: بانک ها باید دغدغه های بانک مرکزی را درک کنند. هم اکنون برخی مواردی که به بانک ها ابلاغ می شود، انجام نمی شود و اگر بانک ها دغدغه های ما را درک کنند اوضاع بهتر خواهد شد.