رایزنی سناتورهای آمریکایی با اروپا درباره طرحی برای جایگزینی برجام، صدور حکم اعدام برای یک عربستانی به ادعای جاسوسی برای ایران، سخنان مداخلهجویانه پامپئو درباره «کرونا» در ایران و تمدید یک ساله تحریمهای شورای امنیت علیه یمن، از جمله مهمترین خبرها و رویدادهای مرتبط با خاورمیانه در ۲۴ ساعت گذشته بوده اند. در این میان، باید به تحریم سیزده فرد و نهاد در روسیه، چین، عراق و ترکیه از سوی آمریکا نیز اشاره کرد.
به گزارش «تابناک»؛ مایک پمپئو، وزیر خارجه آمریکا روز سه شنبه اعلام کرد که واشنگتن سیزده فرد و نهاد مستقل در روسیه، چین، عراق و ترکیه را تحریم خواهد کرد.
این دیپلمات بلندپایه آمریکایی در توجیه این تحریمها مدعی شد، افراد و نهادهای مزبور از «برنامه موشکی ایران حمایت میکنند!»
وزیر خارجه آمریکا در ادامه ادعاهای واهی خود افزود: وضع این تحریمها «مطابق با اقدامات واشنگتن برای به کارگیری تمام تدابیر موجود» در راستای آهسته کردن روند توسعه و به کارگیری احتمالی موشکهای ایران است.
گفتنی است، در این فهرست جدید تحریمهای آمریکا، پنج فرد و نهاد چینی و ترکیهای قرار میگیرند.
رایزنی سناتورهای آمریکایی با اروپا درباره طرحی برای جایگزینی برجام
دو سناتور تندرو آمریکایی از دو حزب رقیب طرحی را آماده کردهاند که به باور آنها میتواند به ایجاد یک توافق هستهای جدید و بهتر با ایران منجر شود.
روزنامه واشنگتنپست نوشته، «لیندسی گراهام» و «رابرت منندز» که به ترتیب نمایندههای جمهوریخواه و دموکرات در مجلس سنای آمریکا هستند، قصد پیشبرد این طرح را دارند.
رسانه آمریکایی با اشاره به دیدار مخفیانه «کریس مورفی»، از دیگر سناتورهای آمریکایی با «محمد جواد ظریف»، وزیر خارجه ایران در حاشیه کنفرانس امنیتی مونیخ نوشته، گویا او تنها کسی نبوده که در آنجا مشغول پیشبرد نوعی دیپلماسی مخفیانه با ایران بوده، زیرا گراهام و منندز هم در کنفرانس مونیخ با سران کشورهای اروپایی درباره توافق هستهای جدید خودشان صحبت کردهاند.
طرح گراهام و منندز خواستار آن است که متحدان آمریکا در کشورهای حاشیه خلیج فارس هم در توافق هستهای جدید با ایران مشارکت داده شوند. جزئیات توافق هستهای جدید در طرحی قانونی که این دو سناتور در حال تهیه آن هستند، تشریح خواهد شد.
ایده آنها این است که ایالات متحده یک توافق هستهای جدید را همزمان هم به ایران و هم به کشورهای خلیج فارس پیشنهاد دهد.
بخش اول این طرح، به دنبال توافقی برای اطمینان از دسترسی ایران و کشورهای حاشیه خلیج فارس به سوخت هستهای برای مقاصد صلحآمیز خواهد بود. در عوض، ایران و کشورهای خلیج فارس هر دو متعهد خواهند شد، از انجام غنیسازی در خاک خودشان تا ابد صرفنظر کنند.
البته ایران از ظرفیت بالایی برای غنیسازی برخوردار است، در حالی که کشورهای خلیج فارس چنین قابلیتی ندارند. به این دلیل ایران از برخی تخفیفهای تحریمی برخوردار خواهد شد.
طبق برنامه این دو سناتور، بعد از این مرحله ایران و آمریکا بر سر توافقی جامعتر که به دنبال ایجاد محدودیت در برنامه موشکی ایران خواهد بود، مذاکره خواهند کرد.
توافق نهایی به تصویب سنا خواهد رسید و به معاهده تبدیل خواهد شد تا به ایران اطمینان خاطر داده شود، رئیسجمهور جدید نمیتوانند مانند ترامپ از آن خارج شود.
گراهام گفته میداند که راضی کردن همکارانش در مجلس سنا و همچنین کاخ سفید مبنی بر اینکه روش او کارساز است دشوار خواهد بود، اما او در تلاش است نوعی دیپلماسی را در این خصوص آغاز کند.
پیش از این هم گزارش شده بود نمایندگان مجلس سنای آمریکا طرحی را معرفی کردهاند که خواستار حل و فصل دیپلماتیک مسائل مربوط به برنامه هستهای ایران است.
این طرح که نام آن «قانون دیپلماسی ایران» است، دوازده روز پیش به کمیته روابط خارجی مجلس سنای آمریکا معرفی شده است.
سناتورهای آمریکایی در بخش «بیان سیاستها» در این طرح به تشریح نقشهراه خود برای رسیدن به توافقی جدید با ایران پرداختهاند.
آنها تصریح کردهاند: «رسیدن به یک راه حل دیپلماتیک بر سر برنامه هستهای ایران از آن نوعی که ایالات متحده قبل از خروج یکجانبه ترامپ از برجام داشت، گامی معنادار برای جلوگیری از درگیری مسلحانه میان ایالات متحده و ایران خواهد بود.»
در ادامه این طرح آمده است: «در حالی که ایالات متحده دیگر جایگاهی در کمیسیون مشترک یا مکانیسم حل و فصل اختلاف که توسط سه کشور اروپایی در ۱۴ ژانویه ۲۰۲۰ فعال شده ندارد، باید از تلاشها برای دستیابی به یکی از دو رویداد زیر حمایت کند: ۱) بازگرداندن همه طرفها با پایبندی کامل به تعهداتشان ذیل برجام و جلوگیری از اعمال حریمههای اقتصادی علیه فرانسه، آلمان یا انگلیس و ۲) مذاکره بر سر توافقی موقت برای ارائه تخفیف اقتصادی موقت و متناسب به ایران در ازای گامهای قابل راستیآزمایی از سوی این کشور برای به عقب برگرداندن گامهای برجامی.»
نمایندگان مجلس سنای آمریکا تصریح کردهاند، در صورتی که ایران به نحو قابل راستیآزمایی تعهداتش در برجام را کامل اجرا کند، ایالات متحده و گروه ۱+۵ باید قبل از سال ۲۰۲۳ وارد مذاکرات با ایران برای رسیدن به «توافقی جامع» با این کشور شود.
در «قانون دیپلماسی ایران» بندی هم برای پرداختن به موضوعات غیرهستهای در توافق احتمالی جدید در نظر گرفته شده است. در یکی از بندهای این توافق آمده است: «ایالات متحده و شریکان بینالمللی این کشور باید به دنبال پرداختن به سایر جنبههای اقدامات بیثباتکننده ایران در منطقه باشد و در تلاش باشد ایران را به پایبندی به تعهدات حقوق بشریاش بازگرداند.»
تدوینکنندگان این طرح همچنین خاطرنشان کردهاند، هیچیک از طرفهای مشارکتکننده در برجام نباید خارج از «مکانیسم حل و فصل اختلاف» که شرایط آن در بندهای ۳۶ و ۳۷ تشریح شده، ادعایی درباره «عدم پایبندی اساسی ایران» به برجام به شورای امنیت مطرح کند.
در قانون دیپلماسی ایران همچنین تصریح شده، ایالات متحده آمریکا باید همخوان با تعهداتش در برجام، برای همکاریهای صلحآمیز هستهای با ایران معافیتهای تحریمی صادر کند.
سناتورها تصریح کردهاند، ایالات متحده باید فضایی ایجاد کند که در آن نهادها و موسسات مالی بتوانند از معافیتهای تحریمی موجود برای فروش کالاهای کشاورزی، غذا، دارو و کالاهای پزشکی به ایران استفاده کنند.
این طرح توسط سناتور «ادوارد مارکی» تدوین شده و «دایان فاینشتاین»، «کریس ونهولن»، «تامی داکورث» و «برنارد سندرز» دیگر حامیان آن هستند.
صدور حکم اعدام برای یک عربستانی به ادعای جاسوسی برای ایران
منابع سعودی روز سه شنبه، ششم اسفند، مدعی شدند که دادگاه جزایی ریاض به بهانه آنچه جاسوسی برای ایران خوانده، هفت شهروند سعودی را به زندان و یک نفر دیگر را به مجازات اعدام محکوم کرده است.
این دادگاه یکی از متهمان را به اعدام محکوم کرده و مدعی است که این فرد اطلاعاتی در اختیار ایران قرار داده که منافع ملی عربستان سعودی را به خطر انداخته است.
منابع سعودی اعلام کردند که دادگاه ریاض برای هشت شهروند این کشور، به بهانه آنچه جاسوسی برای ایران عنوان شده، حکم زندان ۵۸ سال (در مجموع) برای هفت عربستانی و اعدام برای یک نفر دیگر صادر کرده است.
بر اساس ادعای ریاض، این افراد اطلاعاتی درباره اوضاع داخلی عربستان و اقتصاد آن در ازای دریافت پول دادهاند. این افراد به خیانت به عربستان و همکاری به نفع یک کشور خارجی متهم شدهاند.
دادگاه بدوی ریاض این افراد را به همکاری با ایران متهم کرده و مدعی است که آنها اطلاعات بسیار محرمانه در اختیار ایران قرار دادهاند که امنیت ملی عربستان را به خطر انداخته است و همچنین اطلاعاتی از دو سفارتخانه خارجی دادهاند.
سخنان مداخلهجویانه پامپئو درباره «کرونا» در ایران
در حالی که دولت آمریکا به دلیل بیتدبیری در مبارزه با ویروس «کرونا» مورد انتقاد قرار گرفته، «مایک پامپئو»، وزیر خارجه این کشور سخنانی مداخلهجویانه درباره این ویروس در داخل ایران مطرح کرده است.
پامپئو روز سهشنبه گفته ایالات متحده «به شدت نگران است» که ممکن است ایران درباره شیوع کروناویروس جزئیاتی را پنهان کرده باشد.
وزیر خارجه آمریکا از این فرصت برای حمله به چین هم استفاده کرد و مدعی شد، پکن رسانهها و متخصصان پزشکی را سانسور کرده است.
پامپئو مدعی شد: «ایالات متحده از اطلاعاتی که نشان میدهند حکومت ایران ممکن است مانع انتشار جزئیاتی حیاتی درباره شیوع این بیماری در آن کشور شده باشد به شدت نگران است.»
وزیر خارجه آمریکا در ادامه ادعاهای خود گفت: «همه کشورها از جمله ایران باید درباره کروناویروس حقیقت را بگویند و با سازمانهای امدادرسانی بینالمللی همکاری کنند.»
پامپئو درباره چین هم مدعی شد: «اگر چین به روزنامهنگاران خودش و خارجی و پرسنل پزشکی اجازه میدهد، آزادانه صحبت و تحقیق کنند، مقامهای چین و سایر ملل برای مقابله با چالش کروناویرس در وضعیت به مراتب بهتری قرار میگرفتند.»
ادعاهای پامپئو در حالی مطرح شده که امروز «چاک شومر»، نماینده دموکرات مجلس سنای آمریکا از «دونالد ترامپ»، رئیسجمهور این کشور به دلیل بیبرنامگی در مقابله با ویروس کرونا انتقاد کرد.
شومر در ادامه جدلهایش با ترامپ بر سر برنامه مقابله با کروناویروس امروز سهشنبه پیامی در شناسه کاربریاش در توئیتر منتشر کرده است.
ترامپ لحظاتی قبل در توئیترش نوشته بود: «چاک شومر گریان دارد فقط بنا به دلایل تبلیغاتی این گلایه را مطرح میکند که من باید جهت آمادگی برای مقابله با کرونا ویروس ۲.۵ میلیارد دلار بودجه درخواست کنم. اگر درخواست چنین بودجهای میکردم میگفت چه خبر است؟ او از ممنوعیتهای مسافرتی که من در ابتدای کارم وضع کردم هم خوشش نمیآمد. من درست میگفتم. او بیکفایت است.»
چاک شومر سه دقیقه بعد از این توئیت در جواب ترامپ نوشت: «من از درخواست بودجه رقتانگیز و نامناسب رئیسجمهور ترامپ انتقاد نکردم. به بیکفایتی او اشاره کردم؛ برنامهای برای مقابله با کروناویروس ندارد. او تیم امنیت جهانی بهداشت در شورای امنیت ملی را منحل کرده، قصد دارد بودجه مرکز کنترل و پیشگیری بیماری را تا ۱۶ درصد کاهش دهد و حتی یک نفر را برای نظارت بر مقابله با ویروس کرونا تعیین نکرده است.»
تمدید یک ساله تحریمهای شورای امنیت علیه یمن
شورای امنیت سازمان ملل روز سه شنبه طرح انگلیس درباره تمدید تحریمهای بین المللی تحمیلی علیه یمن را یک سال کامل تمدید کرد.
بر اساس این گزارش، این طرحی که پیش نویس آن را انگلیس تهیه کرده، مورد موافقت سیزده کشور از میان پانزده کشور عضو شورای امنیت قرار گرفته است و روسیه و چین به آن رای ممتنع دادند.
در همین ارتباط، خبرگزاری فرانسه گزارش داد که قبل از تمدید این تحریمها، روسیه تهدید کرده بود، هرگونه قطعنامهای را که در آن حتی ضمنی به ایران اشاره شده باشد، وتو میکند.
«کارن پیرس» نماینده دائم انگلیس در سازمان ملل در سخنرانی خود در نشست شورای امنیت از روسیه و چین به دلیل امتناع از دادن رای موافق به این طرح انتقاد و از اینکه این طرح موافقت همه اعضا را به همراه نداشته، ابراز تاسف کرد و گفت: به نظر من برخی کشورهای عضو (روسیه و چین) با استفاده از حق وتو به دنبال تحقق اهداف خاص خود هستند.
روسیه و چین در کنار کشورهایی مانند آمریکا، فرانسه و انگلیس از حق وتو برای منع صدور قطعنامهای که اجرای آن موافقت همه این کشورها را میطلبد، برخوردارند.