چهاردهمین برنامه پنج ساله توسعه چین و آنچه ما لازم است بدانیم!

بین الملل تابناک: برنامه‌های توسعه پنج ساله چین به عنوان اسناد اصلی توسعه این کشور، راهبرد توسعه همه جانبه این کشور را ترسیم می‌کند و چینی‌ها سیاست‌های خود را براساس آن تنظیم و اجرا می‌کنند. دولت کمونیست چین تاکنون سیزده برنامه توسعه را تدوین و اجرا کرده و توانسته در عرصه اقتصادی به نتایج ملموس و بی بدیلی در عرصه اقتصاد داخلی و تجارت بین الملل دست پیدا کند.  

با این حال، متناسب با ظرفیت‌ها و محدودیت‌های داخلی و بین المللی، برنامه‌های پنج ساله توسعه این کشور سیاست‌ها و راهبرد‌های جدیدی را در پیش می‌گیرد.

در چهاردهمین برنامه توسعه پنج ساله (۲۰۲۱-۲۰۲۵) که اخیرا تدوین شده است، شاهد تغییرات متفاوتی نسبت به سیزدهمین برنامه پنج ساله (۲۰۱۵-۲۰۲۰) هستیم؛ به ویژه در بخش تجارت خارجی و میزان وابستگی به بازار‌های جهانی.

در سیزدهمین برنامه آمده است: تحقق اهداف تعیین شده چین در سیزدهمین برنامه توسعه پنج ساله کشور بدون همکاری کشور‌های مختلف جهان مسیر نمی‌شود. در این برنامه، بازتر شدن امور مالی و بانکی چین مطرح شده و محدودیت‌های ورود سرمایه گذاران خارجی در این زمینه به تدریج کاهش می‌یابد.

در این برنامه، چین همچنین به گسترش در‌های باز در امور مالی و بانکی و کاهش محدودیت برای سرمایه گذاری خارجی تعهد داد. دولت چین همچنین در برنامه سیزدهم با تکمیل سیستم خدماتی برای جلب سرمایه خارجی، صنعت خدماتی خود را بازتر کرد و در زمینه‌های بانکی، بیمه، اوراق بهادار و ... را برای خارجیان بازتر ساخت.

اما به نظر می‌رسد در چهاردهمین برنامه توسعه، اهداف و سیاست‌های متفاوتی دنبال خواهد شد که مهم‌ترین آن را باید در کاهش وابستگی به بازار‌های جهانی و تکیه بر ظرفیت‌های داخلی دانست.

در همین رابطه، دکتر محسن شریعتی نیا، کارشناس مسائل چین و عضو هیات علمی دانشگاه شهید بهشتی در توییتی به این مساله پرداخت و نوشت: در برنامه پنج ساله جدید چین (۲۰۲۱-۲۵) برای نخستین بار تاکید ویژه‌ای بر کاهش وابستگی به بازار‌های جهانی و تمرکز بیشتر بر بازار داخلی صورت گرفته است. فشار‌های اقتصادی آمریکا به تدریج مسیر توسعه چین را تغییر می‌دهد. شی اخیرا فشار آمریکا بر زنجیریه عرضه هواوی را به تلاش برای خفه کردن چین تشبیه نموده است.

به نظر می‌رسد مسیر توسعه چین در حال تحول است که این تحول بیش از هر چیز ناشی از تغییراتی است که ممکن است در اقتصاد، تجارت و حتی سیاست بین الملل به وجود آید. به ویژه یکجانبه گرایی آمریکا و احتمال اقدام تحریم‌ها علیه چین؛ تحریم‌هایی که در صورت تداوم وابستگی چین به بازار‌های جهانی، ممکن است آسیب‌های جدی به اقتصاد این کشور وارد کند.

لذا، دولت فعلی و دولت‌های آینده نیز باید بدان توجه کنند و بدانند این است که با توجه به تحریم‌های مداوم و حداکثری آمریکا باید توجه ویژه‌ای به ظرفیت‌های تولیدی و اقتصادی کشور شود و در این راستا نیز دولت‌ها گام‌های جدی بردارند؛ در غیر این صورت، شاهد تداوم تاثیرات تحریم‌ها بر اقتصاد کشور خواهیم بود.