اعلام خسارت ۵۳۰ میلیارد دلاری سوریه طی ۹ سال، هشدار فرانسه نسبت به تکرار سناریوی سوریه در لیبی، درخواست اردن برای اقدام فوری جهت مقابله با طرح اشغال کرانه باختری و موافقت برخی کشورهای عربی با الحاق کرانه باختری به اسرائیل از جمله مهمترین خبرها و رویدادهای مرتبط با خاورمیانه در ۲۴ ساعت گذشته بوده اند. در این میان، باید به اعلام لغو معافیتهای همکاری صلحآمیز هستهای با ایران از سوی آمریکا نیز اشاره کرد.
به گزارش «تابناک»؛ «مایک پامپئو»، وزیر امور خارجه آمریکا بامداد پنجشنبه ضمن اعلام این خبر که ظرف ۶۰ روز، معافیتهای همکاری صلح آمیز هستهای با ایران به پایان میرسند، از تحریم دو شخصیت مرتبط با برنامه هستهای ایران خبر داد.
وی در اکانت توییتری خود نوشت: «امروز، من به معافیتهای تحریمی مربوط به پروژههای برجامی در ایران پایان میدهم که ظرف ۶۰ روز اجرایی میشوند. با تشدید فعالیتهای هستهای ایران مشخص است که این همکاریها باید پایان یابند. تلاشهای بیشتر برای زیادهخواهی هستهای، تنها منجر به فشار بیشتر بر رژیم میشوند.»
وزیر امور خارجه آمریکا افزود: «من همچنین دو هدایتکننده برنامه غنیسازی هستهای ایران را تحریم میکنم؛ مجید آقایی و امجد سازگار. دانشمندان ایران باید انتخاب کنند: یا خارج از محدوده اشاعهای به صورت صلحآمیز کار کنند و یا خطر تحریم را بپذیرند.»
دو توییت پی در پی پامپئو ساعتی پس از آن منتشر شدند که روزنامه آمریکایی واشنگتنپست گزارش داد، دولت «دونالد ترامپ»، رئیسجمهور آمریکا قصد دارد معافیتهای صادره برای همکاریهای صلحآمیز هستهای با ایران را تمدید نکند.
واشنگتنپست نوشته، دولت ترامپ معافیتهای تحریمی ناظر بر همکاریهای بینالمللی برای بازطراحی رآکتور آب سنگین اراک، تأمین اورانیوم غنیشده برای رآکتور تحقیقاتی تهران و انتقال سوخت مصرفشده و پسماند رآکتور هستهای را تمدید نخواهد کرد.
روزنامه واشنگتنپست، اما مدعی شده بود که دولت ترامپ معافیت جداگانهای که قبل از حصول برجام صادر میشده و مربوط به همکاریهای بینالمللی در نیروگاه اتمی بوشهر است، ۹۰ روز تمدید خواهد کرد.
همکاریهای صلحآمیز هستهای با ایران، یکی از بندهای توافق هستهای سال ۲۰۱۵ با گروه ۱+۵ است؛ بنابراین، دولت آمریکا معافیتهایی را برای برخی از تحریمهای یکجانبه مربوط به صادرات اقلام قابل استفاده در برنامه هستهای به ایران، صادر کرد. این معافیتها تا قبل از اعلام اخیر پامپئو هر بار تمدید شده بود.
اعلام خسارت ۵۳۰ میلیارد دلاری سوریه طی ۹ سال
خسارات اقتصادی سوریه طی ۹ سال جنگ به بیش از ۵۳۰ میلیارد دلار آمریکا رسیده که این رقم ۱۳۰ میلیارد دلار از بدترین برآوردهای کارشناسان سازمان ملل و سوری در دو سال قبل بیشتر است.
به نوشته روزنامه فرامنطقهای الشرق الاوسط، ۴۰ درصد زیرساختها در سوریه آسیب دیده است که منجر به از دست رفتن حدود ۶۵ میلیارد دلار شده و میانگین فقر به ۸۶ درصد میان سوریها ـ که تعدادشان حدود ۲۲ میلیون تن است ـ رسیده است.
تعداد افراد فوت شده به دلیل درگیریها به ۶۹۰ هزار تن میرسد که ۵۷۰ تن از آنها مستقیم در نتیجه درگیریها جان باختهاند. این درگیریها همچنین منجر شده تا ۱۳ میلیون تن خانه و کاشانه خود را رها کرده و آواره و بیخانمان شوند.
این برخی از خلاصههای پژوهشی است که "مرکز سوری پژوهشهای سیاستها" آن را تدوین کرده و نتایج آن در بیروت اعلام شده است. ربیع نصر، پژوهشگر این مرکز در مصاحبه با الشرق الاوسط میگوید: در سایه این شاخصها، "تا قبل از حل نشدن ریشههای نزاع که مهمترین آنها ظلم سیاسی و ظلم اقتصادی و ستم اجتماعی است، نمیتوان در مورد بازسازی صحبت کرد. مساله مهمتر از بازسازی، پشت سر گذاشتن درگیریهاست. این امر با روندی بلندمدت و تدریجی از طریق رفع ظلمها و گشودن عرصهای در مقابل جامعه جهت مشارکت در زدودن آثار درگیری و ساختن آیندهای جدید صورت میپذیرد.
دو سال قبل، مسئولان روس از هزینه ۴۰۰ میلیارد دلاری تخریبها در سوریه سخن به میان آوردند. بیشک، آمارهای جدید، چالش بزرگی در مقابل هر طرحی برای بازسازی سوریه به ویژه در سایه اوضاع داخلی و بحرانهای اقتصادی در جهان بالاخص با شیوع کرونا ویروس است. یکی از پژوهشگران میگوید: این آمارها باعث میشوند که کار بازسازی سوریه بیشتر شبیه یک توهم باشد.
این گزارش که کارشناسان سوری آن را در داخل سوریه تدوین کردهاند، بخشی از زنجیره گزارشهایی است که به ابعاد پیامدهای درگیریها در سوریه از سال ۲۰۱۱ تا سال ۲۰۱۹ با محوریت اوضاع اقتصادی و اجتماعی و عملکرد نهادها در کشور میپردازد.
این گزارش خسارات اقتصادی درگیری را تا پایان سال ۲۰۱۹ حدود ۵۳۰.۱ میلیارد دلار برآورد میکند. همچنین هزینههای نظامی به میزان ۳۷.۸ میلیارد دلار افزایش یافته است؛ اما کسری بودجه با حمایتهای خارج از بودجه از ۲۳.۶ درصد به ۸.۸ درصد کاهش یافته است.
با وجود کاهش ارزش لیره از آغاز سال ۲۰۱۱ که در آن هنگام ارزش یک دلار، ۴۶ لیره بود، موج دیگری از کاهش ارزش لیره نیز رخ داد که به میزانِ ۴۳ درصد در سپتامبر گذشته در مقایسه با ماه ژوئیه ۲۰۱۸ بود.
نرخ بیکاری نیز از ۱۴.۹ درصد به ۴۲.۳ درصد افزایش یافته است. بازار کار نیز ۳.۷ میلیون فرصت شغلی را از دست داده است.
تعداد ساکنان در داخل سوریه با میانگین ۰.۹ درصد در سال ۲۰۱۸ و با میانگین ۱.۱ درصد در سال ۲۰۱۹، افزایش یافت تا این آمار به ۱۹.۵۸۴ میلیون تن در سال ۲۰۱۹ برسد. درگیریها به کوچ اجباری بیش از ۵.۶ میلیون تن از سوریه به لبنان، ترکیه، اردن و کشورهای میزبان دیگر انجامیده است. تعداد افراد آواره شده در داخل سوریه نیز در اوت گذشته به ۶.۱۴ میلیون تن رسید که "این بیشترین آمار آوارگان داخلی به دلیل یک درگیری در جهان است".
همچنین، جنگ در سوریه باعث شده تا متد و روش تحصیلی منسجمی در این کشور وجود نداشته باشد و به دلیل تفاوت در نیروهایی که مناطق را تحت کنترل دارند، روشهای تحصیلی مختلفی در مناطق وجود دارند و شش روش تحصیلی مختلف در مدارس سوریه به چشم میخورد. همچنین میلیونها کودک سوری از کمبود مهارتها، شناخت و تحصیل رنج میبرند.
۲.۴ میلیون کودک نیز در داخل کشور در حال تحصیل در مدارس نیستند که ۳۵ درصد از کودکان سن تحصیل را شکل میدهند. در مکانهای محل حضور آوارگان در خارج از سوریه نیز وضعیت آموزشی مناسبی وجود ندارد.
بحران اقتصادی در لبنان نیز به وخامت اوضاع اقتصادی در سوریه دامن زده است. همچنین پیشبینی میشود که قانون "سزار" آمریکا که در اوسط ماه آتی اجرای آن آغاز میشود، بر بار وضعیت معیشتی و اقتصادی سوریه بیفزاید.
هشدار فرانسه نسبت به تکرار سناریوی سوریه در لیبی
ژان ایو لودریان، وزیر خارجه فرانسه در برابر مجلس سنای این کشور با هشدار نسبت به اینکه سناریوی سوریه در لیبی در حال تکرار است، گفت، این بحران در حال پیچیدهتر شدن است و ما با موقعیتی روبهرو هستیم که در آن لیبی به سوریهای دیگر تبدیل میشود.
ارتش شرق لیبی از آوریل ۲۰۱۹ عملیات نظامی را برای کنترل بر طرابلس، مقر دولت وفاق ملی لیبی اجرا کرده و در هفتههای اخیر آتش درگیریها در جبهههای غرب این کشور تندتر شده است.
وزیر خارجه فرانسه هشدار داد، عدم بازگشت طرفهای لیبیایی به میز مذاکرات وضعیت را بدتر کرده و تهدیدی برای اروپا خواهد بود.
درخواست اردن برای اقدام فوری جهت مقابله با طرح اشغال کرانه باختری
«أیمن الصفدی» وزیر خارجه اردن در تماس تلفنی با «نیکلای ملادینوف» فرستاده ویژه سازمان ملل در روند صلح غرب آسیا درباره پیآمدهای فاجعهبار هر گونه الحاق اراضی فلسطین، برای امنیت و ثبات منطقه هشدار داد.
الصفدی تصریح کرد، این طرح به نابودی راهحل دو دولت، تشدید درگیریها و اجرایی شدن گزینه «دولت واحد» منجر خواهد شد که سکوت جهانیان در برابر آن و آثار این آپارتاید و تبعیض نژادی ممکن نیست.
طبق گزارش خبرگزاری اردن (پترا)، الصفدی همچنین گفت که حمایت از صلح عادلانه و قانون بینالمللی نیازمند اقدام فوری جامعه جهانی برای مقابله با این طرح است.
وزیر خارجه اردن همچنین ملادینوف را در جریان تلاشها و تماسهای اردن برای دستیابی به یک موضع بینالمللی روشن و موثر جهت جلوگیری از اجرای این طرح و نیز احیای تلاشهای بینالمللی حقیقی جهت تحقق صلح دائمی بر اساس راهحل دو دولت قرار داد.
ملادینوف نیز گفت که سازمان ملل در تلاش است تا نشست کمیته چهارجانبه برای بررسی راهکارهای نجات روند صلح را برگزار کند.
کابینه جدید رژیم صهیونیستی با توافق «بنیامین نتانیاهو» رئیس حزب لیکود و «بنی گانتز» رئیس حزب «آبی-سفید» تشکیل شده که اساس این توافق الحاق بخشهایی از کرانه باختری است؛ امری که اجرای آن باعث تنشهای شدید در منطقه و فلسطین خواهد شد.
موافقت برخی کشورهای عربی با الحاق کرانه باختری به اسرائیل
روزنامه صهیونیستی «اسرائیل هیوم» نوشت که برخی کشورهای عربی موافق الحاق کرانه باختری به مناطق اشغالی هستند.
به گزارش روزنامه مذکور صهیونیستی مسئولان اردن و مصر و عربستان و برخی کشورهای حوزه خلیج فارس اعلام کردهاند که از اقدامات اسرائیل در ابتدای ماه آینده حمایت خواهند کرد.