خطر ابتلای همزمان به کرونا و آنفلوانزا در فصل پاییز/ قدرت ویروس کرونا در کشور کم نشده است/ موج کنونی، موج اول است/ احتمال دستیابی به واکسن کرونا در سال جاری نزدیک صفر است/ چه زمانی واکسن آنفلوآنزا تزریق کنیم؟

رییس اداره مراقبت بیماری‌های واگیر وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی گفت: هیچ شواهدی در مورد کاهش قدرت ویروس کرونا در شرایط فعلی نسبت به اسفند ماه وجود ندارد.

به گزارش «تابناک»، دکتر حسین عرفانی روز شنبه در نشست آنلاین خبری با اصحاب رسانه گفت: با توجه به روند و سیر همه گیری کووید۱۹ در کشور ضرورت دارد که مطالبی را با مردم در میان بگذاریم. مهمترین مطلب این است که در شرایط فعلی باید یک سه گانه بسیار مهم مورد توجه قرار گیرد و از سوی همه پیگیری و اجرا شود تا با اجرای آن با همه گیری کووید۱۹ در کشور مقابله و کنترل آن محقق شود.

وی افزود: مهمترین جزء این سه گانه «فاصله گذاری اجتماعی» است. همه ملت ایران همچنان باید به شعار و کمپین "در خانه بمانیم" پایبند باشند و فقط در دو مورد می‌توانیم از منازلمان خارج شویم؛ یکی برای انجام کار و فعالیت‌های اقتصادی و یکی هم رفع مایحتاج خانواده است که در این دو مورد هم توصیه می‌شود که رعایت بهداشت دست و تنفس، استفاده از ماسک و رعایت فاصله گذاری اجتماعی را مورد توجه قرار دهیم.

 

عرفانی ادامه داد: جزء دوم این سه گانه، انجام تست و غربالگری در موارد مشکوک و برای کسانی که با افراد مشکوک و بیمار مبتلا بودند، است تا بتوانیم بیماری را در دوره اولیه و کمون شناسایی کنیم. در این صورت می‌توانیم بیماران را در مدت زمان کوتاه تری و در مراحل اولیه تشخیص دهیم و فرصت انتقال بیماری به دیگران را بگیریم. فایده دوم غربالگری این است که بیماری را در مراحل اولیه تشخیص می‌دهیم و با اقدامات درمانی و توصیه‌های بهداشتی امکان تبدیل موارد خفیف به موارد شدید نیازمند بستری در بیمارستان کاهش می‌یابد و در عین حال، با کاهش بستری در بیمارستان، احتمال عوارض ماندگار بیماری و مرگ نیز کاهش می‌یابد. حال شاهدیم که در هفته‌های گذشته با بالا رفتن موارد تست‌های آزمایشگاهی و غربالگری، کشورمان توانسته این توفیق را داشته باشد تا بیماری را در مراحل اولیه تشخیص دهد.

وی افزود: سومین جزء این سه گانه این است که بعد از تشخیص این بیماری، با افرادی که بیمار هستند و با افرادی که با بیماران در تماس بودند، یک برخورد منطقی و بهداشتی انجام شود که بحث جداسازی است. به طوری که تا اتمام دوره واگیر بیماری، هم افراد بیمار و هم افراد در تماس با آنان باید کاملا ایزوله و جداسازی شوند تا احتمال انتقال بیماری به دیگران کاهش یابد و چرخه بیماری شکسته شود و در سطح جامعه تحت کنترل درآید. مهمترین جزء این سه گانه به فاصله گذاری اجتماعی برمی گردد.

رییس اداره مراقبت بیماری‌های واگیر وزارت بهداشت تاکید کرد: با توجه به خطر درک شده در بررسی‌های به عمل آمده در روز‌های گذشته می‌بینیم که آموزش و اطلاع رسانی ما در سطح آگاهی عمومی مردم از ۹۰ درصد به ۳۰ تا ۴۰ درصد کاهش پیدا کرده و یکی از دلایل افزایش موارد بیماری در روز‌های اخیر، در کنار افزایش تشخیص و انجام تست، به این موضوع برمی گردد. همچنان باید کرونا را جدی بگیریم، به شعار در خانه بمانیم پایبند باشیم. این بیماری و همه گیری آن در صورتی مهار می‌شود که هم حاکمیت و هم مردم دست به دست هم دهند و توصیه‌های پیشگیری را دنبال کنند.

وی در ادامه سخنانش در این نشست مجازی، ضمن تشکر از اصحاب رسانه، مهمترین رکن در کنترل و مدیریت کووید ۱۹ در کشور را اطلاع رسانی و آگاهی بخشی به مردم عنوان کرد و افزود: از ابتدای بروز همه گیری در کشور عملکرد مناسب و قابل قبولی داشتیم، اما در روز‌های اخیر در برخی نقاط موارد بیماری رو به افزایش رفته و علت آن به کمتر شدن حساسیت مردم در رعایت رفتار‌های بهداشتی و توصیه‌های پیشگیری برمی گردد، مردم باید هوشیار باشند و لحظه‌ای غفلت نکنند، اگر این موارد و اصول قرنطینه و پیشگیری رعایت شود، در مدت زمان کوتاهی می‌توانیم مهار بیماری را در اختیار بگیریم و همه گیری را کنترل کنیم.

عرفانی افزود: همچنان اکثریت کشور درگیر این بیماری هستند و احتمال درگیری و سرایت در بسیاری از افراد وجود دارد؛ لذا مردم همچنان فاصله گذاری اجتماعی را رعایت کنند. باید باور داشته باشیم که در شرایط فعلی همه گیری کووید ۱۹ همچنان یک اولویت و یک واقعیت عینی است. هرچند که در ماه‌های گذشته با تلاش شبانه روزی و همراهی مردم، عملکرد مناسبی داشته ایم، اما اگر لحظه‌ای غفلت کنیم، ممکن است تبعاتی داشته باشد و مجددا آتش این همه گیری افروخته شود و دامنه آن سایر قسمت‌ها را بگیرد و به حالتی درآید که با عوارض سنگین آن مواجه شویم و حتی خدایی نکرده غیرقابل کنترل شود.

وی در پاسخ به سوالی در مورد احتمال ضعیف‌تر شدن قدرت بیماری زایی ویروس کرونا، گفت: درباره رفتار‌های ویروس کرونا باید توجه کرد که کووید۱۹ به عنوان یک بیماری نوپدید مطرح است و به جرات می‌گویم که ندانسته‌های ما درباره این ویروس، نسبت به دانسته‌هایی که در قالب تجارب و بررسی‌های علمی ظرف چند ماه گذشته به دست آمده، بسیار بیشتر است و هنوز ابعاد بسیار متفاوتی از این بیماری و عامل بیماری زایی آن وجود دارد که باید مورد مطالعه قرار گیرد. تا جایی که شواهد و دانش فعلی نشان می‌دهد، این بیماری همان بیماری کووید ۱۹ است که در چین اتفاق افتاده است و راه‌های انتقال آن از طریق تنفس و عدم رعایت بهداشت دست است که می‌تواند ویروس را وارد بدن کند.

 

او افزود: در پاسخ به اینکه آیا کرونا شدت و ضعف دارد، باید گفت که در پاساژ‌های ویروسی احتمال اینکه حدت بیماری کاهش پیدا کند، وجود دارد، اما هیچ شواهد و قرائنی به نفع اینکه بیماری کووید ۱۹ در شرایط فعلی باب بیماری که در اسفندماه با آن مواجه بودیم، تفاوت خاصی داشته، وجود ندارد. ضمن اینکه در این شرایط توانستیم علائم دیگری از بیماری را در کنار علائم قبلی در نظر بگیریم و کشف کنیم.

 

عرفانی ادامه داد: قبلا علائم کرونا صرفا علائم سرماخوردگی بود، اما اکنون در کنار علائم قبلی، علائم گوارشی، سیستم کلیوی، علائم عمومی بدن، از دست دادن حس چشایی، بویایی و یا حالت‌هایی مانند ضعف، بی حالی و بی اشت‌هایی هم ممکن است علائمی از درگیری با بیماری کووید ۱۹ باشد.

وی درخصوص تمهیدات مقابله با کرونا و آنفلوآنزا در فصل پاییز عنوان کرد: باید توجه کرد که قطعا این احتمال وجود دارد که با شروع فصل سرما و پاییز، با افزایش موارد ابتلا به ویروس کرونا درگیری داشته باشیم. به طوری که هم با آنفلوانزای فصلی و هم با کووید۱۹ فصلی مواجه شویم که از امسال به بعد احتمالا در پاییز بحث کووید ۱۹ را به عنوان یک واقعیت عینی قبول کنیم تا راهکار‌های مقابله با این بیماری در دسترس قرار گیرد که مهم‌ترین آن واکسن است، البته همه می‌دانیم که امسال امید بستن به دسترسی به واکسن کووید ۱۹، امیدی واهی است. احتمال دستیابی به واکسن کرونا برای سال جاری در حد صفر است.

 

عرفانی درخصوص نحوه غربالگری مردم و انجام تست در موارد مشکوک گفت: مردم در صورت احساس نیاز می‌توانند به سامانه Salamat.gov.ir مراجعه و اطلاعات مربوطه را وارد کنند و با توجه به نتیجه‌ای که به آن‌ها اعلام می‌شود، با سامانه ۱۹۰ یا ۴۰۳۰ تماس تلفنی برقرار کنند و از راهنمایی همکاران ما استفاده کنند. همچنین در صورت نیاز می‌توانند به مراکز جامع سلامت ۱۶ ساعته یا ۲۴ ساعته مراجعه کرده تا از آن‌ها تست تشخیصی گرفته شود.

وی درخصوص وضعیت و سیر بیماری در کشور خاطرنشان کرد: کشور ایران، کشوری پهناور با اقلیم‌های مختلف آب و هوایی و جغرافیایی و فرهنگی است. باید توجه کرد که موجی که در حال حاضر در حوزه همه گیری کووید ۱۹ در کشور وجود دارد، موج اول بیماری است و هنوز این موج را پشت سر نگذاشتیم که بخواهد موج دومی اتفاق بیفتد. با توجه به پهناوری کشور، این که هر کدام از نواحی و استان‌ها در کدام قسمت موج اول قرار گرفته اند، تفاوت‌هایی را شاهدیم. همچنین، در روز‌های گذشته دیدیم که در وهله اول با افزایش موارد تست‌های آزمایشگاهی بیماریابی افزایش یافته است.

رییس اداره مراقبت بیماری‌های واگیر وزارت بهداشت افزود: در همه جای دنیا از جمله ایتالیا و اسپانیا، طی روز‌های گذشته تعداد موارد آزمایش کووید ۱۹ کاهشی بوده است، اما در کشور ما با توجه به افزایش توان آزمایشگاهی این موارد را افزایش دادیم و روزانه تست‌های آزمایشگاهی بیشتری را انجام می‌دهیم. هرچه بیماریابی بیشتر انجام شود، بیماران بیشتری کشف می‌شوند و در این صورت می‌توان افرادی را که در تماس با بیماران بودند، آزمایش کرد و در دوره بی‌علامتی آنان را کشف و جداسازی کرد تا بیماری را به دیگران منتقل نکنند.

وی ضمن تاکید بر توجه به معیشت خانوارها، گفت: از ۲۳ فروردین ماه این موضوعات با اجرای فاصله گذاری هوشمند در استان‌های کشور و از ۳۰ فروردین در استان تهران این اقدامات مورد توجه قرار گرفت. اجرای فاصله گذاری هوشمند به این دلیل بود که مردم هم بتوانند فعالیت روزانه خود را در جامعه انجام دهند و هم از ابتلا به بیماری پیشگیری کنند و مسائل پیشگیری را رعایت کنند.

 

 

عرفانی با بیان اینکه ما برای کنترل بیماری‌های واگیر چهار مرحله داریم، توضیح داد: اولین مرحله مقابله با بیماری، جداسازی بیماران است. بر همین اساس، وقتی در پاییز و زمستان سال گذشته درگیر آنفلوآنزای فصلی بودیم، توصیه کردیم که افراد بیمار در دوره بیماری شان که سه تا پنج روز است، در منزل بمانند و اگر دانش آموز بیمار شده به مدرسه نرود. این بدیهی‌ترین و اساسی‌ترین رکن کنترل همه گیری است، البته درباره بیماری کووید ۱۹ که یک بیماری نوپدید است و هیچ فردی نسبت به آن مقاوم نیست، یا باید با بیماری مواجه شوند و یا تا زمان ایجاد واکسن مسائل بهداشتی و اصول پیشگیری را رعایت کنند.

وی افزود: مرحله دوم قرنطینه است که به این معناست که فرد بیمار باید جداسازی شود و اگر با فرد سالم تماس داشته و در این تماس احتمال انتقال ویروس وجود داشته و فرد دریافت کننده هنوز وارد مرحله حاد نشده، فرد را از دیگران بر اساس طولانی‌ترین دوره کمون جدا می‌کنند. باید توجه کرد که درباره کووید ۱۹ در دوره کمون هم احتمال انتقال بیماری وجود دارد. مرحله سوم به فاصله گذاری اجتماعی بر می‌گردد و همه آحاد جامعه باید به شکلی با سایر افراد فاصله خود را حفظ کنند. با توجه به اینکه بیماری الگو‌های بالینی متفاوتی دارد و درصد زیادی از افراد آلوده بدون علامت هستند، افراد نباید حضور بیهوده در جامعه داشته باشند و اگر برای فعالیت اقتصادی و یا رفع مایحتاج خود بیرون می‌آیند، حتما از ماسک استفاده کنند و بهداشت دست و تنفس را جدی بگیرند.

رییس اداره مراقبت بیماری‌های واگیر وزارت بهداشت، ادامه داد: مرحله چهارم، حکومت نظامی یا تعطیلی جامعه است. این کار در برخی کشور‌ها انجام شد و محدودیت بسیار شدیدی اعمال کردند که زندگی افراد را تحت الشعاع قرار داد. در این مرحله اگر کسی بخواهد نان بخرد، فقط مجوز دارد تا اولین نانوایی برود. امیدوارم که ما با فعالیت هایمان از مرحله اول تا سوم، نیاز به ورود به مرحله چهارم کنترل همه گیری نداشته باشیم.

وی درباره جهش ویروس آنفلوآنزا بیان کرد: ویروس آنفلوآنزا مایل به جهش ویروسی است. اگر جهش کوچک داشته باشد، منجر به طغیان‌ها و همه گیری فصلی می‌شود که سال گذشته شاهد آن بودیم. اگر جهش اساسی و ریشه‌ای باشد و ویروس جدیدی متولد شود، شیفت آنتی ژنی اتفاق افتاده که می‌تواند عامل ایجاد پاندمی آنفلوآنزا باشد و در سال ۱۳۸۸ با آن مواجه شدیم. حدود هر ده سال، یک بار با پاندمی آنفلوآنزا مواجه می‌شویم.

عرفانی در ادامه گفت: همواره باید بدترین شرایط را در نظر بگیریم. امسال ممکن است جهش‌هایی در ویروس آنفلوآنزا اتفاق بیفتد و باید در برابر آن آمادگی داشته باشیم. در مورد واکسن آنفلوآنزا هم پیش بینی مقدماتی انجام شده تا واکسن به صورت ۴ ظرفیتی و ۳ ظرفیتی که مورد تایید سازمان جهانی بهداشت است، وارد کشور شود. هر سال واکسنی که در اختیار مردم قرار می‌گیرد، ممکن است با واکسن سال قبل تفاوت داشته باشد. از زمان تزریق واکسن حدود دو هفته طول می‌کشد تا بدن آنتی بادی بسازد و در مقابل ابتلا به ویروس مقاوم شود. بنابراین گفته می‌شود هرچه سریع‌تر این واکسن تزریق شود، فرد ایمن می‌شود. اگر در شهریور یا مهر یا آبان این واکسن تزریق شود، بدن زودتر مقاوم می‌شود.

وی در پاسخ به سوالی درباره افزایش سفرهای در روزهای اخیر گفت: اگر سفرها به سفرهای ضروری برای رفع مشکلات کاهش پیدا کند با این‌که خانواده را سوار ماشین کرده و بی جهت به سفر برویم و نکات بهداشتی را رعایت نکنیم، متفاوت است. همه ما در معرض خطر ابتلا قرار داریم. خطر ابتلا ممکن است با عوارضی مثل کم شدن ظرفیت تنفسی و احتمال فوت همراه باشد.

عرفانی در پاسخ به سوال دیگری درباره پروتکل ها گفت: آخرین تجربه‌ها و یافته‌های علمی در کمیته‌های تخصصی و با حضور برجسته‌ترین دانشمندان از رشته‌های مختلف بررسی و بومی سازی می‌شود. این موارد در قالب پروتکل‌های ملی ابلاغ می‌شود. به هر حال امکان اشتباه در این پروتکل‌ها وجود دارد. اگر کسی نظر منطقی دیگری دارد یا به یافته علمی دست یافته که ما از آن غفلت کردیم، باید مکتوب کند و به ما انعکاس بدهد. در صورت نیاز، تغییرات اعمال می‌شود.

وی در پاسخ به سوالی درباره برگزاری حج و اربعین اظهار کرد: برگزاری مراسم حج به سیاست کشور عربستان سعودی و برگزاری مراسم اربعین هم به تصمیم عراق بر می‌گردد. مورد دیگر این است که بدانیم سیر بیماری در هفته‌ها و ماه‌های آینده به چه شکلی خواهد بود. اگر شرایط با کنترل بیماری همراه باشد، حضور در مراسم حج و اربعین مشکلی ندارد. بر اساس آیه قرآن و دستورهای شرعی، حفظ سلامت مهم است و به طور مثال برای فرد بیمار، روزه هم واجب نیست. اولویت اول کشور هم سلامت عمومی جامعه است. اگر این مراسم باعث افزایش بیماری شود می‌تواند به موقع دیگری موکول شود.