دلار به ۲۰ هزار تومان رسید، سکه به ۱۰ میلیون؛ دولت همچنان وعده «مالیات بر عایدی سرمایه» می‌دهد!

این روز‌ها بازار‌ها با تلاطمات و نوسانات شدیدی رو به رو شده اند و قیمت‌ها روز به روز در حال افزایش هستند. عده‌ای در این اوضاع در حال به جیب زدن سود‌های کلانی می‌باشند و عده‌ای نیز تنها نظاره گر کاهش قدرت خرید خود هستند. دلار امروز در صرافی‌های بانکی با افزایش ۱۹۵۰ تومانی به رقم ۲۰۹۰۰ تومان فروخته شد و سکه تمام بهار آزادی نیز به رقم تاریخی ۱۰ میلیون و ۱۲۵ هزار تومان رسید.

به گزارش تابناک اقتصادی، این در حالی است که رئیس سازمان امور مالیاتی در خطبه‌های پیش از نماز جمعه، مورخه ۲۱ تیرماه ۱۳۹۸ تاکید کرد: «طرح مالیات بر عایدی سرمایه شامل املاک، خودرو، سکه و ارز می‌شود و این طرح برای تصویب به هیات دولت ارائه شده است.»

در اینجا وظیفه دولت این است که با مالیات ستانی از بازار‌های مختلف و توزیع عادلانه آن، اولاً در راستای به ثبات رساندن بازار‌ها نقش خود را ایفا کرده و ثانیاً به برقراری عدالت و جلوگیری از افزایش شکاف طبقاتی کمک کند.

یکی از مالیات‌هایی که می‌تواند در به ثبات رساندن بازارها در این روز‌ها کمک کند، مالیات بر عایدی سرمایه است؛ مالیاتی که در سه سال گذشته، فقط وعده اجرای آن از سوی مسئولین دولتی شنیده شده است.

روز گذشته چهاردهم تیرماه سال جاری نیز در همین رابطه جنجالی به پا شد و برخی خبر‌ها، حکایت از پیگیری طرحی در مجلس در رابطه با مالیات بر عایدی سرمایه داشتند که خرید و فروش سهام نیز جزئی از این طرح مطرح شده بود که بعد از انتشار این خبر، برخی نمایندگان مجلس آن را تکذیب کردند.

مالیات بر عایدی سرمایه چیست؟

مالیات بر عایدی سرمایه یا (CGT (Capital Gains Tax بدین معناست که دولت بر درآمد حاصل از سرمایه گذاری در تملک دارایی های سرمایه ای مالیات وضع می کند. به عبارت ساده تر مالیات بر عایدی سرمایه، نوعی از مالیات محسوب می‌شود که بر سود ناشی از انتقال اموال غیر مولد اعمال می‌شود. در واقع در این نوع مالیات، افراد از سود ناشی از فروش سرمایه و مایملک خود مالیات پرداخت می‌کنند.

یک مثال ساده برای آشنایی با مالیات بر عایدی سرمایه

مثال ساده برای آشنا شدن با مالیات بر عایدی سرمایه این است که فرض کنید، شما مسکنی را سال گذشته به قیمت ۱۰۰ میلیون تومان خریداری کرده‌اید و حال قصد فروش آن را دارید. مشتری مسکن شما را به قیمت ۱۲۰ میلیون تومان خریداری می‌کند. در این میان شما ۲۰ میلیون تومان از فروش مسکن خود سود کرده‌اید. حالا باید برای این ۲۰ میلیون تومان که عایدی مسکن است، مالیات پرداخت کنید.

سه سال وعده های گوناگون مسئولین دولتی برای اجرای طرح مالیات بر عایدی سرمایه

در پنجم مرداد ماه سال ۱۳۹۷ بود که حسین میرشجاعیان، معاون وقت وزیر اقتصاد طی مصاحبه‌ای با بیان اینکه با طرح مالیات بر سرمایه‌ها می‌توان جلوی سفته بازی را گرفت، از تشکیل کارگروهی ویژه در وزارت اقتصاد برای اجرای این طرح خبر داد.

سید کامل تقوی نژاد، رئیس وقت سازمان امور مالیاتی در ۱۵ مرداد ماه ۱۳۹۷ نیز با تاکید بر اینکه بنده موافق اخذ مالیات بر عایدی سرمایه هستم، گفت: خوشبختانه سازوکار‌های اخذ چنین مالیاتی فراهم شده و مشکلی در اجرای آن وجود ندارد.

پس از این اظهارنظر در مورد مالیات بر عایدی سرمایه، دیگر خبری از این طرح نشد تا اینکه فرهاد دژپسند، سکان هدایت وزارت اقتصاد را بر عهده گرفت. دژپسند در بهمن ماه ۱۳۹۷ وعده ارائه طرح جامع مالیاتی مشتمل بر مالیات بر عایدی سرمایه تا پایان اردیبهشت ماه سال ۱۳۹۸ را داد. با پایان اردیبهشت ماه و آماده نشدن طرح مالیات بر عایدی سرمایه، دوباره وزیر اقتصاد وعده داد که این طرح تا پایان خرداد ماه ارائه می‌شود. خرداد ماه هم به پایان رسید و عملاً خبری از ارائه طرح مالیات بر عایدی سرمایه نشد.

با توجه به بدعهدی‌های دولت در ارائه طرح مربوط به مالیات بر عایدی سرمایه، بهارستان نشینان دوباره تصمیم گرفتند که طرح مالیات بر عایدی سرمایه خود را به جریان بیندازند. زهرا سعیدی مبارکه نماینده وقت مجلس که در مورخه ۱۶ تیرماه ۱۳۹۸ در برنامه پایش شبکه اول حضور یافته بود با اشاره به بی انگیزگی دولت در اجرایی شدن طرح مالیات بر عایدی سرمایه گفت: بار‌ها کرباسیان وزیر وقت اقتصاد و تقوی نژاد رییس وقت سازمان امور مالیات کشور ابلاغ کردند که ابزار بررسی عایدی سرمایه افراد در دست است و امکان اجرای مالیات بر عایدی سرمایه وجود دارد. وی افزود: اما در حال حاضر دژپسند وزیر اقتصاد خبر از طراحی طرح جامع مالیاتی را می‌دهد که البته قرار بود تا اواخر خرداد ارایه شود و هنوز محقق نشده است. سعیدی ادامه داد: طرحی که ما آماده کردیم با ۱۴۵ امضا تقدیم هیات رئیسه مجلس شده و کلیات آن تاکنون تصویب گردیده است.

با این اظهارات عضو کمیسیون اقتصادی مجلس در برنامه پایش و جدی بودن مجلس برای پیگیری طرح خود در رابطه با مالیات بر عایدی سرمایه، دوباره مسئولین دولتی در این زمینه به تکاپو افتادند و صحبت‌هایی را در مورد طرح مالیات بر عایدی سرمایه خود انجام دادند. به عنوان نمونه، امیدعلی پارسا رئیس سازمان امور مالیاتی در خطبه‌های پیش از نماز جمعه مورخه ۲۱ تیرماه ۱۳۹۸ ضمن بیان این موضوع که طرح مالیات بر عایدی سرمایه شامل املاک، خودرو، سکه و ارز می شود، گفت: این طرح برای تصویب به هیات دولت ارائه شده است.

سرانجام در ۲۶ تیرماه سال گذشته، محمدعلی دهقان دهنوی، معاون امور اقتصادی وزارت امور اقتصادی و دارایی طی مصاحبه‌ای اعلام کرد که طرح پیشنهادی مالیات بر فعالیت‌های اختلال زا برای بررسی به هیات دولت ارسال شده است.

در حالی که همه منتظر ارسال لایحه مالیات بر عایدی سرمایه از سوی دولت به مجلس بودند، در پنجم مرداد ماه ۱۳۹۸، امیدعلی پارسا، رئیس کل سازمان امور مالیاتی کشور در جلسه شورای گفتگوی دولت با بخش خصوصی در مشهد از برگشت خوردن این طرح توسط وزارت اقتصاد خبر داد و گفت: در این زمینه ابتدا ما پیش‌نویسی تهیه می‌کنیم، بعد در وزارتخانه نهایی شده و در نهایت به دولت می‌رود. ما پیش‌نویس اولیه را به وزارتخانه دادیم، وزارتخانه برای اصلاح به سازمان امور مالیاتی برگرداند، حداکثر تا پایان مردادماه باید به وزارتخانه برگردانیم.

فرهاد دژپسند وزیر اقتصاد نیز پس از حضور در کمیسیون اقتصادی مجلس در هشتم مرداد ۱۳۹۸ در جمع خبرنگاران حاضر شد و با بیان اینکه سوال یکی از نمایندگان این بود که چرا لایحه مالیات بر عایدی سرمایه به مجلس ارسال نمی‌شود، اظهار کرد: قرار است قانون مالیات مستقیم به صورت جامع اصلاح شود که در جریان این اصلاح، مالیات بر عایدی سرمایه و مالیات بر مجموع درآمد نیز گنجانده و یکپارچه به مجلس تقدیم می‌شود. وزیر امور اقتصادی و دارایی، با اشاره به اینکه اخذ مالیات از فعالیت‌های اختلال زا یکی از انتظارات مجلس و دلسوزان کشور است، تصریح کرد: افرادی که به این سمت می‌روند اقتصاد کشور را با مشکل مواجه می‌کنند، لذا لایحه اخذ مالیات از فعالیت‌های اختلال زا آماده شده و پس از بررسی نهایی در دولت، پیش بینی می‌شود که تا پایان مهر ماه به مجلس ارسال شود.

مهر هم به پایان رسید و خبری از ارسال لایحه مالیات بر عایدی سرمایه به مجلس نشد. محمد علی دهقان دهنوی، معاون اقتصادی وزارت اقتصاد در آبان ماه ۱۳۹۸ اعلام کرد که کار بررسی لایحه مذکور پیچیده است و احتمالاً تا انتهای پاییز بررسی‌های معاونت اقتصادی در خصوص پیش‌نویس لایحه به اتمام می‌رسد و پس از تکمیل بررسی‌ها در معاونت اقتصادی، پیش‌نویس مربوطه به دولت ارجاع می‌شود.

در آذر ماه سال ۱۳۹۸ وزیر امور اقتصادی و دارایی درباره سرنوشت لایحه مالیات بر عایدی سرمایه، گفت: قانون مالیات‌های مستقیم که مالیات بر عایدی بر سرمایه، ذیل آن قرار دارد در حال بازنگری است و در این رابطه شورای بازنگری با حضور اساتید دانشگاه، نمایندگان بخش خصوصی و دستگاه‌های ذیربط تشکیل شده است و پس از نهایی شدن فورا به دولت ارسال خواهد شد.

ششم دی ماه ۹۸ دهقان دهنوی معاون وزیر اقتصاد در رابطه با آخرین وضعیت لایحه مالیات بر مجموع درآمد اظهار داشت: طبق برنامه‌ریزی قرار بود که بررسی کارشناسی لایحه تا پایان آذر ماه در وزارت اقتصاد تمام شود و به دولت برود، اما با کمی تأخیر روبرو و کار کارشناسی زمان‌بر شده است. در نظر داریم حداقل تا هفته آینده و حداکثر تا بیستم دی ماه بررسی آن در وزارت اقتصاد تمام شود.

به هر حال دی ماه هم به پایان رسید و باز هم خبری از ارسال این لایحه به مجلس نشد، تا اینکه در پانزدهم بهمن ماه ۱۳۹۸ وزیر اقتصاد در دومین نشست خود با نمایندگان رسانه‌های گروهی درخصوص بدقولی درباره مالیات بر عایدی سرمایه گفت که این لایحه در این وزارتخانه تکمیل شده و در حال بررسی در دولت است، ولی در هر حال به سال آینده نمی‌رسد، ضمن این که بسیاری از مفاد لایحه اصلاح مالیات‌های مستقیم نیازمند فرهنگ سازی و چکش کاری است؛ بنابراین، برای اجرای آن دو سال دیگر وقت نیاز است.

طرحی که روی کاغذ ماند و دیگر به عمر دولت تدبیر و امید قد نخواهد داد!

به هر حال همان گونه که ملاحظه شد، مسئولین اقتصادی دولت تدبیر و امید، در سه سال گذشته تنها وعده اجرای این طرح مالیاتی را دادند و به نوعی وقت خریدند و حتی نگذاشتند که مجلس این طرح را پیگیری کند؛ طرحی که اگر در خوشبینانه ترین حالت امروز هم از سوی دولت به مجلس برود، دیگر به عمر دولت تدبیر و امید قد نخواهد داد.

در این روزها که بازارها با نوسانات زیادی رو به رو هستند و عده ای دلال در حال ثروت اندوزی از طریق نوسانات بازارها بدون پرداخت یک ریال مالیات و عده ای دیگر نیز نظاره گر آب شدن قدرت خرید خود در گرمای تابستان هستند، جای خالی این طرح بیش از پیش حس می شود.