کلیات

دوره تحقیقاتی پسادکتری یا پست دکتری یا فوق دکتری (Postdoctoral research) (Postdoc) به دوره‌ای از تحقیقات آکادمیک گفته می‌شود که محققان بعد از به پایان رساندن تحصیلات و کسب مدرک دکترا یا اعلی درجه علمی (مدرک نهایی) معمولاً تا سقف ۵ سال و قبل از یافتن شغل ثابت آکادمیک سپری می‌کنند. در این دوره دانشجویان به عنوان محقق در دانشگاه‌ها یا مراکز تحقیقاتی مشغول بکار می‌شوند؛ با اینحال سپری کردن این دوره منجر به دریافت مدرکی به این نام نمی‌شود.

هدف دوره‌های پسادکتری هرچه عمیق‌تر شدن تخصص و دانش و کسب مهارت‌های لازم تحقیقاتی در موضوعی خاص است. ارائه دوره‌های پسادکتری معمولاً به عنوان بخشی از وظایف یک مؤسسه دانشگاهی یا تحقیقاتی شمرده شده و همچنین توقع می‌رود که به تولید و چاپ محتوای علمی منجر شود. در برخی از کشورها مانند روسیه و انگلستان ممکن است سطوحی بالاتر از سطح دکترا هم شناخته شود؛ در حالیکه در دیگر کشورها اینگونه نبوده و گذراندن این دوره‌ها تنها به صورت سابقه تحقیقاتی در رزومه افراد ثبت می‌گردد. در ایران نیز اخیراً توسط برخی از دانشگاه‌ها چنین دوره‌هایی ارائه می‌شود. در ایران همچنین گاهی از عبارت فوق دکترا برای اشاره به چنین دوره‌هایی استفاده می‌شود.

محقق پسادکتری معمولاً با قراردادی رسمی یا با بورس تحصیلی حمایت مالی می‌شود. در دوره پسادکتری معمولاً محقق به صورت مستقل و بر روی موضوعی جداگانه کار می‌کند.