کلیات
جنبش جلیقه زردها یک جنبش اعتراضی با مرکزیت پاریس فرانسه است که به سرعت به کشور‌های دیگری همچون بلژیک، هلند و عراق گسترش یافت. این جنبش اعتراضی در روز شنبه ۱۷ نوامبر ۲۰۱۸ شروع شد و جلیقه زردها با مسدود کردن جاده‌ها باعث هرج و مرج ترافیکی شدند؛ تظاهراتی که در اعتراض به افزایش قیمت سوخت و مالیات‌ها بوجود آمد و همچنان ادامه دارد.
پیگیری برای استعفای مکرون
اعتراضات پس از مدتی به سیاست‌های کلی دولت امانوئل مکرون سوق پیدا کرد و عده‌ای خواستار استعفا وی شدند. به گفته روزنامه‌های فرانسوی، جلیقه زردها، حکومت را در مقابل نوعی از بحران قرار داده‌اند که در فرانسه سابقه تاریخی ندارد. این جنبش اعتراضی که نَه رهبری معینی دارد و نَه سازماندهی آشکاری که بتوان معرفی کرد و با آن به مذاکره پرداخت؛ توان سازمان دهی تظاهرات ۲۹۰ هزار نفری ۱۷ نوامبر را دارد.
آغاز دور جدید اعتراض ها
دور جدید اعتراض‌ها در هفته دوم ماه ژانویه ۲۰۱۹ شروع شد و بنابر برخی گزارش‌ها تعداد معترضین در ۱۲ ژانویه به ۸۴ هزار تن در سراسر فرانسه می‌رسید.
شروع اعتراضات
پریسیلیا لودوسکی، زن راننده جوان ۳۲ ساله، که در یکی از حومه‌های دور پاریس زندگی می‌کند، ماه مه برای کاهش قیمت سوخت در پمپ بنزین‌های فرانسه کمپین و توماری روی اینترنت منتشر کرد و از مردم خواست آن را امضا کنند. او در درخواست خود نوشته بود قیمت بنزین و گازوئیل به‌طور مرتب از طرف دولت افزایش می‌یابد. این درخواست اینترنتی لودوسکی، اما تا ماه اکتبر ۲۰۱۸ توجه کسی را جلب نکرد. تا اینکه در ماه ۲۲ اکتبر روزنامه پاریزین گزارشی درباره این اقدام راننده منتشر کرد. پس از این گزارش شمار زیادی این درخواست کاهش قیمت سوخت را امضا کردند.
همزمان شماری از کاربران فیسبوک، برای حمایت از این خواست، گروهی با عنوان بلوکاژ ملی مخالف افزایش قیمت سوخت تشکیل دادند. برخی شهروندان هم به صورت خودجوش گروه‌های محلی سازماندهی کردند. شماری از کشاورزان هم در شبکه‌های اجتماعی فیلم‌ها و کلیپ‌هایی از خودشان منتشر کردند و در آن از شرایط سختی زندگی‌شان گفتند.
قیمت سوخت دیزل در سال ۲۰۱۸، در فرانسه ٪۱۶ رشد داشته‌است. افزایش قیمت سوخت بنزین و سوخت دیزل و همزمان با برنامه‌ریزی برای افزایش مالیات در سال ۲۰۱۹ مردم را خشمگین کرد.
ظهور جلیقه زردها
بر اساس قانون فرانسه که در سال ۲۰۰۸ تصویب شد، در تمام خودرو‌های این کشور باید یک جلیقه زرد وجود داشته باشد تا اگر مشکل و خرابی برای آن خودرو پیش آمد راننده با پوشیدن این جلیقه منتظر کمک بماند. خودرو‌های فاقد این جلیقه ۱۵۳ دلار جریمه می‌شوند. این جلیقه در جنبش اعتراضی فرانسه به نماد اعتراضات تبدیل شد و مردم معترض با پوشیدن جلیقه های زرد روانه خیابان های اصلی شهر پاریس و دیگر شهرهای فرانسه شدند.
سازماندهی
جلیقه زردها هیچ رهبری ندارند و در شبکه‌های اجتماعی همدیگر را پیدا می‌کنند و مرکز هماهنگ آنان همین شبکه‌های اجتماعی است. سایت‌هایی مانند فیسبوک، توئیتر از جمله شبکه‌های اجتماعی هماهنگی این جنبش است.
تظاهرات
تظاهرات در ۱۷ نوامبر ۲۰۱۸ با جذب ۳۰۰ هزار نفر از اطراف فرانسه شروع شد. معترضان موانع را ساختند و خیابان‌ها را مسدود کردند. تظاهرات در ۴ روز آینده با کاهش تعداد ادامه داشت و حدود ۱۰ هزار نفر در روز ۲۰ نوامبر هنوز در مسدود کردن جاده‌ها حضور داشتند.
دامنه تظاهرات به بلژیک هم کشیده شده‌است و مردم معترض در این کشور نیز به اعتراض علیه گرانی قیمت سوخت در این کشور برخاستند. همچنین کم‌تر از یک ماه پیش از سالگرد آغاز انقلاب مصر، فروش جلیقه‌های زرد در این کشور با محدودیت و نظارت پلیس مواجه شد.
تلفات
اعتراضات جلیقهزردها در فرانسه تا روز ۲۲ دسامبر ۱۰ کشته برجای گذاشته و طی آن ۴۳ هزار تن از جمله ۲۲۲ نیروی امنیتی زخمی و همچنین حدود ۴ هزار و ۳۴۱ نفر بازداشت شده‌اند.
هزینه خسارت‌های وارده تا ۱٫۵ میلیون یورو، برآورد شده‌است.
دستاورد اعتراضات
افزایش اعتراض‌ها منجر به عقب‌نشینی دولت فرانسه در برابر معترضان شد. ادوار فیلیپ، نخست‌وزیر فرانسه در ۱۲ آذر ۱۳۹۷ اعلام کرد که دولت افزایش مالیات بر سوخت را برای شش ماه به حالت تعلیق می‌آورد به همچنین افزایش قیمت برق و گاز هم معلق می‌شود.
همچنین اعلان کرد که از ۱۵ دسامبر ۲۰۱۸ تا آخر همان ماه درباره مالیات و هزینه‌های دولتی «مشاوره عمومی» انجام خواهد شد.
امانوئل ماکرون نیز در ۹ آذر ۱۳۹۷ در یک برنامه زنده وعده داد که حداقل حقوق ۱۰۰ یورو افزایش خواهد یافت و افزایش مالیات افراد بازنشستگان کم درآمد لغو می‌شود. همچنین کارفرمایان را موظف کرد که پاداشی معاف از مالیات به کارمندان خود بپردازد.