کلیات

دز رودخانه‌ای است که از رشته کوه زاگرس میانی (در استان لرستان-اشترانکوه،  قالیکوه) سرچشمه می‌گیرد و وارد کارون می‌شود. رود دز از ترکیب چند رودخانه به وجود می آید. بخش های غربی استان اصفهان و شرقی استان لرستان سرچشمه اصلی منابع آب رود دز است که رودهای بختیاری و سزار را شامل می شود.

سازه های رود

بر روی رودخانه دز، سد‌های بزرگی ساخته شده یا در دست ساخت است؛ که از جمله آن می‌توان به برنامه ساخت سد بختیاری در مرز استان خوزستان با استان لرستان و نیز به سد دز (ششمین سد بزرگ جهان در زمان ساخت) و سد تنظیمی در شهرستان دزفول اشاره کرد.

انتقال آب الیگودرز به قم

پس از اجرای طرح انتقال آب ازسرشاخه‌های دز در شهرستان الیگودرز در شرق استان لرستان به قم، سرشاخه‌های دز اکنون تأمین‌کننده اصلی آب مصرفی (شرب، صنعتی، کشاورزی) شهر‌های خوانسار،  گلپایگان،  خمین،  محلات،  نیم ور،  سلفچگان و مخصوصاً قم‌ شد. به گفته فتاح وزیر وقت نیرو این آب یکی از بهترین آب‌های دنیا است.

اعتراض‌ها و خسارت‌ها

انتقال آب از شرق استان لرستان و شهرستان الیگودرز به شهر‌های خوانسار، گلپایگان، خمین، محلات، نیم ور، سلفچگان و قم باعث پایین رفتن شدید سطح سفره‌های آب زیرزمینی و در نهایت خشک شدن چاه‌های آب این منطقه شده‌است. بیش از ۶۰ حلقه چاه خشک شده و ۱۷۱ حلقه از چاه‌های منطقه نیز در آستانه خشکیدن قرار دارند، اما تاکنون حقابه یی برای این روستا‌ها در نظر گرفته نشده‌است.  از سوی دیگر نام‌گذاری این طرح به عنوان مبهم «طرح انتقال آب از سرشاخه‌های دز به قم» و همچنین نام‌گذاری پروژه ساخت و اجرای این طرح با نام پروژه قمرود باعث واکنش‌هایی در میان مردم استان لرستان شد تا جایی که حجت‌الله رحمانی نماینده شهرستان الیگودرز هم نسبت به نام‌گذاری این طرح اعتراض کرد و آن را مجعول خواند.

• در مورد سد دز بیشتر بخوانید