کلیات
ایوان خسرو یا طاق کسری یا ایوان مدائن برجستهترین یادگار شاهنشاهی ساسانی، در تیسفون واقع در کشور عراق کنونی است. ایوان طاق کسری به عرض ۲۵متر پس از پل گاومیشان در ایران، عریضترین طاق معماری باستان است. این ایوان بلندی تقریبی ۳۰ متر و پهنایی نزدیک به ۴۳ متر دارد. ارتفاع نمای عمارت زمانی به ۷ متر بلندتر از ارتفاع طاق میرسید.
کاخ تیسفون و به خصوص ایوان باشکوه آن در زمان ساسانیان محل برگزاری دیدارهای مهم، بارعام و همچنین محل برگزاری جشنهای سنتی مانند نوروز در حضور شاهنشاه ساسانی بودهاست.
در زمان حمله اعراب به ایران، این کاخ، در سدهٔ هفتم میلادی غارت شد. سپس مدتی از آن به عنوان مسجد استفاده شد و پس از آن کمکم متروکه شد. اما همیشه زیبایی و عظمت این کاخ مورد توجه و حیرت شاعران، جهانگردان و تاریخنگاران بودهاست.
مشهور است که فرش معروف بهار خسرو در این ایوان پهن شده بود که در زمان هجوم اعراب تکهتکه شد.
مطالعات متعددی بر روی این بنای تاریخی انجام شده، که شامل عکسهای بسیار نفیس قبل از اینکه یک سوم بنا در سیل ۱۸۸۸ میلادی تخریب شود گرفته شده و در سفرنامه ژان دیولافوا به چاپ رسیدهاست.
کسری کلمهای عربی است که عربها پادشاهان ساسانی را به آن لقب میخواندهاند و آن کلمه معرب اسم خسرو اول و خسرو دوم است که به آهنگ و لهجهٔ عربی درآمده. داستان کوشش المنصور خلیفه عباسی در تخریب کاخ ساسانیان معروف است که او نخست شروع به تخریب کرد و چون دید که آن عمل خرج گزاف دارد و کاری دشوار است، از ادامه کار منصرف شد.
در کتاب خصائص الکبری نوشتهٔ جلالالدین سیوطی آمدهاست که این بنا همزمان با تولد محمد پیامبر اسلام ترک برداشتهاست.
عملیات مرمت طاق کسری در مدائن واقع در حدود ۱۵ کیلومتری جنوب بغداد آغاز شده است.
کد خبر: ۱۰۸۹۸۷۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۹/۰۵
گزیده خبرهای «تابناک جوان» را اینجا بخوانید.
ما برای شما، در تابناک جوان هر روز گزیدهای از آخرین اخبار و مطالب جذاب پیرامون موضوعات کسب و کار، رسانه، فرهنگ و هنر، خانواده، نشاط و سرگرمی، جامعه و ... را تولید و/یا ارائه میکنیم. «تابناک جوان» برای انتشار مطالب ارسالی شما نیز آمادگی دارد! روی تیترها کلیک کنید تا گزارش کامل گزیده خبرهای «تابناک جوان» را بخوانید.
کد خبر: ۱۰۵۲۹۵۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۲/۲۹
ایران با بازی بوروکراسی فرصت مرمت و حفاظت از مهمترین اثر ساسانی خارج از مرزها را از دست داد و وزارت فرهنگ عراق پروژه نجات طاق کسری را به بنیاد سوئیسی و دانشگاه پنسیلوانیا واگذار کرد.
کد خبر: ۱۰۳۱۳۴۲ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۱۱/۱۲
طاقِ کَسریٰ، ایوانِ کَسریٰ یا ایوانِ مَدائِن، مشهورترین بنای ساختهشده توسط پادشاهان ساسانی که در شب ولادت پیامبر اسلام(ص) لرزید و ۱۴ کنگره آن سقوط کرد. این اتفاق به همراه رخدادهای دیگری مانند خاموششدن آتش در آتشکده فارس پس از هزار سال، خشکیدن دریاچه ساوه و خواب عجیب موبدان و پادشاه ساسانی در همین شب، از ارهاصات و هشدارهایی دانسته شده که همراه با ولادت پیامبران رخ میداده است.
کد خبر: ۹۳۷۴۰۵ تاریخ انتشار : ۱۳۹۸/۰۸/۲۴
کد خبر: ۸۹۷۹۲۱ تاریخ انتشار : ۱۳۹۸/۰۲/۱۹
کد خبر: ۸۸۴۷۱۰ تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۱۲/۲۰
وقایع اتفاقیه؛
«ایوان خسرو / طاق کسری / ایوان مدائن / Taq Kasra» برجستهترین یادگار شاهنشاهی ساسانی، در تیسفون واقع در در 35 کیلومتری جنوب شهر بغداد (عراق) در کناره خاوری رود دجله واقع شده است. بزرگترین طاق گلی دنیا با بلندی 37 متر، در کنار دهکده سلمان باک قرار دارد که محل آرامگاه سلمان فارسی است. بسیاری تصور کردهاند چیزی از بنای متعلق به دوران پادشاهی شاپور یکم باقی نمانده اما این بنا همچنان پابرجاست اما با توجه به آنکه در عراق تعلق خاطر جدی نسبت به این بنا وجود ندارد، سالهاست که این بنای تاریخی بدون مرمت و نگهداری در میان تودهای از سیمخاردارها، رها شده است. این بنا نه برای نمایش مهندسی، بلکه به منظور نمایش عظمت ساخته شده، تا نشانگر قدرت و ثروت باشد. سفیران ملتهای دیگر را حیران سازد و به دولتهای دست نشانده سرکش اخطار کند که این سلسله، قدرت درهمشکستن هر مبارزهای را دارد. آنچه باقی مانده، جز یکی از چهار جبههای نبوده که حیاط بزرگ مرکزی را احاطه میکرد، جز واحدی در یک فضای محصور نیست. ایوان، آن چنانکه اینک میبینیم تنها یک شکاف حیرتانگیز نبود. در اصل آن را یک پرده سنگین زر بافت میپوشاند که ارتفاع زیاد و فضای نقشهای متنوع آن گویای ثروت فراوان بود. معماران خسرو که تصویری از مقدار فشاری که توسط بنایی با چنین ابعاد غول آسا ایجاد میشد نداشتند، پایهها را بسیار پهن گرفتند تا از قدرت تحمل چنان فشاری مطمئن شوند. پهنای پایهها در قسمت زیر طاق چهار و در پایین هفت متر است. ضخامت طاق حتی در بالترین نقطه آن به یک متر میرسید. نقشه بنا گر چه غیرعادی، ولی اساساً ساده بود و تأثیر آن بیشتر ناشی از عظمت بنا بود. ایوان بزرگ از طریق چند اتاق کوچک به یک تالار بزرگ بسته متصل بود و اطراف تمام بخش مرکزی را دالانها و اتاقهای دراز دارای طاق ضربی گرفته بود. (مثل شهر آشور در دوره پارت) در شهر آشور متعلق به دوره پارتی، فضای خالی ایجاد شده توسط ایوان را با تزئین نما و استفاده از ستونهای توکار، اسپرها و طاقچههایی که در شش طبقه ترتیب یافته و بالای آن یک ردیف کنگره سنتی قرارداشت، جبران کرده بودند. فضای بزرگی که باید طاقبندی میشد، سازندگان به منظور کاهش اندازه دهانه تا حد امکان، به تدریج رجهای افقی آجرهای بالای پاکار قوس را به سمت داخل متمایل میساختند. بدین ترتیب، دیوارها ضمن یک انحنای جزئی به هم نزدیک و دهانه فوقانی با رجهای عمودی پوشانده میشد که به شکل قطاع بزرگی از یک دایره بود؛ بنابراین، بخش نیم بیضی یا سهمی طاقها یا قوسها که در معماری ساسانی بسیار فراوان دیده میشود. نتیجه در نظرگرفتن استحکام و ثبات نیست بلکه ناشی از فرایند عملی ساخت بناست. تصاویری از این بنای تاریخی را در تابناک میبینید.
کد خبر: ۸۵۷۴۴۴ تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۰۹/۱۴