کلیات
شاهزاده فیلیپ، دوک ادینبرو (Prince Philip, Duke of Edinburgh) متولد ۱۰ ژوئن ۱۹۲۱ بود که در تاریخ ۹ آوریل ۲۰۲۱ درگذشت. او همسر ملکه الیزابت دوم بود.
او مسن‌ترین همسر یک فرمانروای بریتانیا و کسی بود که در قلمرو‌های مشترک‌المنافع بیشترین مدت خدمت را به عنوان همسر فرمانروا داشت.
ریشه خانوادگی
فیلیپ در خانواده‌های سلطنتی یونان و دانمارک به دنیا آمد. وی در یونان متولد شد، اما خانواده وی هنگامی که هجده ماه داشت از کشور تبعید شد. وی پس از تحصیل در فرانسه، آلمان و انگلستان، در ۱۸ سالگی در ۱۹۳۹ به نیروی دریایی سلطنتی انگلیس پیوست.
ازدواج با ملکه الیزابت
از ژوئیه ۱۹۳۹، مکاتبه با پرنسس الیزابت سیزده ساله، که اولین بار در سال ۱۹۳۴ ملاقات کرده بود، آغاز شد. در طول جنگ جهانی دوم وی در ناوگان مدیترانه و اقیانوس آرام خدمت کرد. پس از جنگ، جورج ششم اجازه ازدواج با الیزابت را به فیلیپ داد. قبل از اعلام رسمی نامزدی آن‌ها در ژوئیه ۱۹۴۷، او عناوین یونانی و دانمارکی خود را کنار گذاشت، یک فرد عادی انگلیس شد و نام خانوادگی مادربزرگ مادریش مونتباتن را پذیرفت. او در ۲۰ نوامبر ۱۹۴۷ با الیزابت ازدواج کرد. درست قبل از عروسی، به او عنوان اعلیحضرت اعطا شد و دوک ادینبورگ، ارل مریونث و بارون گرینویچ را توسط پادشاه جورج ششم ایجاد کرد. فیلیپ هنگامی که الیزابت در سال ۱۹۵۲ ملکه شد، خدمت نظامی خود را ترک کرد و به درجه فرماندهی رسید و در سال ۱۹۵۷ به عنوان شاهزاده ملقب شد.
فرزندان
فیلیپ از الیزابت چهار فرزند داشت: چارلز، شاهزاده ولز، شاهدخت آن، شاهزاده اندرو، دوک یورک و شاهزاده ادوارد، ارل وسکس. از طریق یک دستور انگلیس در شورای صادر شده در سال ۱۹۶۰، فرزندان زوجی که عناوین سلطنتی ندارند، می‌توانند از نام خانوادگی مونتباتن-ویندزور استفاده کنند، که همچنین توسط برخی از اعضای خانواده سلطنتی که دارای عناوین هستند، مانند آن، اندرو، و ادوارد.
علاقه به ورزش
فیلیپ که از علاقه‌مندان به ورزش بود، به توسعه کالسکه‌رانی کمک کرد. وی یک حامی، رئیس یا عضو بیش از ۷۸۰ سازمان بود و به عنوان رئیس جایزه دوک ادینبرو، یک برنامه خودسازی برای جوانان ۱۴ تا ۲۴ ساله خدمت می‌کرد. وی طولانی‌ترین همسر یک پادشاه در حال سلطنت انگلیس و با دوام‌ترین عضو مرد خانواده سلطنتی انگلیس بود. او در ۲ اوت ۲۰۱۷، در سن ۹۶ سالگی، با داشتن ۲۲۲۱۹ نامزدی انفرادی از سال ۱۹۵۲، از وظایف سلطنتی خود بازنشسته شد. فیلیپ در ۹ آوریل ۲۰۲۱، دو ماه قبل از صدمین سالگرد تولد خود درگذشت.
درگذشت
فیلیپ در ٩ آوریل ۲۰۲۱، دو ماه پیش از صد سالگی‌اش، در ٩٩ سالگی در قلعه ویندزور یکی از کاخ‌های محل سکونت او و ملکه درگذشت. وی «طولانی‌ترین همسر سلطنتی در تاریخ انگلیس» بود. علت مرگ وی هنوز فاش نشده است گرچه او از سال ٢٠۱١ چندین بار به دلیل بیماری‌های قلبی-عروقی و عفونت در بیمارستان بستری شده بود و آخرین بار در ماه مارس ٢٠٢١ چند روز را در بیمارستان سپری کرد.
مرگ او عملیات پُل فورث (Operation Forth Bridge) را آغاز می‌کند، طرحی برای مراسم خاکسپاری وی که متناسب با آرزوی او برای «هیاهوی» حداقل است.