در مورد سوختن سینما رکس در ویکی تابناک بیشتر بخوانید
کلیات
سینما رکس آبادان در شب هنگام ۲۸ مرداد ۱۳۵۷ و در حین نمایش فیلم گوزنها دچار آتشسوزی شد و چند صد نفر به همین دلیل کشتهشدند. تحقیقات حاکی از عمدی بودن حریق بود. همزمانی این رویداد با اعتراضات انقلاب ۱۳۵۷ و طولانی شدن رسیدگی به آن در سالهای پس از انقلاب، گمانههای مختلفی را پیرامون عاملان این حادثه ایجاد کرد.
در آتشسوزی سینما رکس آبادان، انقلابیون، ساواک را متهم کردند و امام خمینی (ره) واقعه سینما رکس را «شاهکار بزرگ شاه برای بدنام کردن انقلاب» خواند.
حضرت امام در این رابطه فرمودند: ...این مصیبت دلخراش براى شاه، شاهکار بزرگى است تا به تبلیغات وسیع در داخل و خارج دست زند و به بوقها و مطبوعات دست نشانده داخل و نفع طلب خارج دستور دهد که هر چه بیشتر براى اغفال مردم این جنایت را منتشر و به ملت محروم و مظلوم ایران نسبت دهند تا در خارج، ملت حق طلب ایران را مردمى که به هیچ ضابطه انسانى و اسلامى معتقد نیستند معرفى نماید...
چگونگی آتشسوزی
یکی از مهمترین حوادث سال ۵۷ که باعث خشمگین کردن مردم و سرعت بخشیدن به انقلاب ۵۷ شد، فاجعه به آتش کشیدن سینما رکس آبادان بود. علت خشمگینی مردم، نسبت دادن این فاجعه به عوامل حکومت پهلوی بود. در حدود ساعت ۲۱:۴۵ شب ۲۸ مرداد طبق آمار دقیق ۶۳۰ نفر از کسانی که به تماشای فیلم گوزنها در آخرین سانس به سینما رفته بودند در آتش سوختند. تعداد کشتهشدگان بعداً به بیش از ۶۷۷ نفر افزایش یافت.
سینما در زمانی دچار آتشسوزی شد که در حال نمایش فیلم گوزنها، ساخته مسعود کیمیایی بود. این فیلم به گونهای اشاره کوتاه و گذرایی داشت به روزهای فرار و مرگ یک مبارز مسلح علیه حکومت پهلوی و بسیاری بر این عقیده بودند که فیلم به بخش کوچکی از واقعه سیاهکل پرداختهاست. همین امر موجب برخی گمانهزنیها مبنی بر دخالت ساواک در این آتشسوزی شد.
در مقابل در فضای انقلابی سال ۱۳۵۷ مقامات وقت حکومت پهلوی با نسبت دادن این رویداد به «مارکسیستهای اسلامی» آنها را متهم کردند «به جای تمدن بزرگ، وحشت بزرگ» به مردم میدهند.
محاکمه
در سال ۱۳۵۹ فردی به نام حسین تکبعلیزاده که قبل از انقلاب به همین اتهام دستگیرشده بود، اقرار کرد که عامل جنایت او و دوتن از دوستانش، نامهای یدالله و فلاح و شخصی به نام فرج بذرکار که پس از آتشسوزی مفقود شدند، بودهاند. او دستگیر و پس از ۵۰ ساعت محاکمه در ۲۰ جلسه و در مدت ۳ روز، در دادگاهی به ریاست سید حسین موسوی تبریزی به اعدام محکوم و در تاریخ پنجشنبه ۱۳ شهریور ماه ۱۳۵۹ به دار آویخته شدند.
به همراه حسین تکبعلیزاده افراد زیر نیز اعدام شدند: سروان منوچهر بهمنی: ستوان شهربانی آبادان، علی نادری صاحب سینما رکس، اسفندیار رمضانی دهاقانی مدیر داخلی سینما رکس، سرهنگ سیاووش امینی آل آقا رئیس سابق اطلاعات شهربانی آبادان و فرجالله مجتهدی کارمند ساواک.
سرنوشت سینما
بقایای سینما در سال ۱۳۸۴ تخریب و به مجتمع تجاری تبدیل شد. کشته شدگان سینما شهید محسوب شدند و همچنان برای بزرگداشت آنان مراسم گلباران بر مزارشان برگزار میشود.
در مورد سوختن سینما رکس در ویکی تابناک بیشتر بخوانید
وقایع اتفاقیه
سینما رکس آبادان در شب هنگام 28 مرداد 1357 و در حین نمایش فیلم گوزنها دچار آتشسوزی گردید و قریب به اتفاق حاضران در سینما زنده در آتش سوختند. این مجموعه ویدیو، جلسات دادگاه رسیدگی به اتهامات متهمان این حادثه وحشتناک را به تصور می کشد. تماشای این مجموعه ویدیو از جلسات دادگاه سینما رکس برای درک بهتر آنچه رخ داده، توصیه می شود؛ در «تابناک» می بینید.
کد خبر: ۶۶۲۳۷۴ تاریخ انتشار : ۱۳۹۵/۱۱/۱۶