کلیات
تحلیف رئیس جمهور ایران پس از مراسم تنفیذ حکم او از سوی رهبر انقلاب با حضور رئیس دیوان عالی کشور، اعضای شورای نگهبان قانون اساسی و رئیس قوه قضائیه انجام می‌گردد.
در این مراسم که در مجلس شورای اسلامی انجام می‌گردد، رئیس جمهور منتخب بر طبق اصل ۱۲۱ قانون اساسی سوگند یاد می‌کند که همهٔ استعداد و صلاحیت خویش را در راه ایفای مسئولیت‌هایی که برعهده گرفته‌است، به کار گیرد و در پایان سوگندنامه را امضا می‌کند. تاکنون ۱۲ دوره مراسم تحلیف رؤسای جمهور منتخب برگزار شده‌است.
در شرایط عادی و نبود تعطیلی در روز مورد نظر، مراسم تحلیف ریاست جمهوری در روز ۱۴ مرداد هم‌زمان با سالگشت صدور تاریخی فرمان مشروطیت در ایران، انجام می‌شود.
رئیس جمهور بعد از مراسم تحلیف، طبق آئین‌نامه دو هفته زمان دارد تا نسبت به معرفی کابینه و برنامه وزرا به مجلس شورای اسلامی اقدام کند که پس از اعلام وصول در مجلس، به مدت یک هفته وزرا و برنامه‌هایشان در دست ارزیابی قرار خواهند گرفت.
ابوالحسن بنی‌صدر
مراسم تحلیف ابوالحسن بنی‌صدر در تاریخ ۳۱ تیر ۱۳۵۹ در مجلس اول شورای اسلامی برگزار شد. در آن دوره ریاست مجلس بر عهده مرحوم اکبر هاشمی رفسنجانی و رئیس دیوان عالی کشور بر عهده شهید سید محمد بهشتی بود. در این مراسم بنی‌صدر سخنرانی نکرد و صرفاً سوگند یاد کرد.
محمدعلی رجایی
مراسم تحلیف شهید محمدعلی رجایی در روز ۲۶ مرداد ۱۳۶۰ و پس از مراسم تنفیذ برگزار شد. در آن زمان شهید بهشتی رئیس دیوان عالی کشور و مرحوم رفسنجانی رئیس مجلس وقت بودند. رجایی در بخشی از سخنرانی خود اظهار کرد:
این مسائل (پاسداری از ارزش‌ها) در سراسر زندگی ما بوده و انگیزهٔ ما هم همین است. جامعه روحانیت نیز در این وظیفه یاری می‌کند. دغدغه ما امروز این است که در دنیای پر از فساد امروز، جمهوری اسلامی چه اقداماتی برای حفاظت از اسلام دارد.
آیت الله خامنه ای
مراسم تحلیف سومین رئیس جمهور جمهوری اسلامی ایران در ۲۱ مهر ۱۳۶۰ برگزار شد. در این مراسم مرحوم سید عبدالکریم موسوی اردبیلی، قرآن را برای سوگند رئیس جمهور منتخب نگه داشته بود. ایشان در این مراسم فرمودند:
امروز این مراسم برای برادر مخلص شما از این جهت هیجان‌انگیز است که در حقیقت بر زبان آوردن و تصریح کردن به چیزی است که به‌طور طبیعی با کاندیدا شدن برای ریاست‌جمهوری و با قبول این مسئولیت بر دوش او وجود داشته و سنگینی می‌کرده است.
حفظ خطوط اصلی این انقلاب به عهده رئیس‌جمهور است. مسئولیت مجلس نسبت به دولت، ارشاد و هدایت است. دوره‌ای بر این جمهوری گذشته که رئیس‌جمهور تصور می‌کرده ریاست جمهوری یعنی سلطنت و اگر مجلس به دولت کمک نکند، رئیس‌جمهور در انجام وظایفی که سوگند می‌خورد، ناتوان خواهد بود.
با انتخاب مجدد آیت الله خامنه‌ای به عنوان چهارمین رئیس‌جمهور ایران، روز ۱۸ مهر ۱۳۶۴ مراسم تحلیف وی برگزار شد. ایشان در بخشی از سخنان خود عنوان کردند: قانون اساسی ابزار‌های لازم برای عمل به این سوگند را مشخص کرده‌است. در صورتی که رئیس‌جمهور این ابزار‌ها را در اختیار داشته باشد، خواهد توانست به این سوگند عمل کند، وگرنه این سوگند، حکم فقهی‌اش برای فق‌ها روشن است.
مرحوم اکبر هاشمی رفسنجانی
اکبر هاشمی رفسنجانی با انتخاب شدن به عنوان پنجمین رئیس‌جمهور ایران، در ۲۶ مرداد ۱۳۶۸ در مراسم تحلیف شرکت کرد و سوگند خورد که پاسدار اسلام و ارزش‌های انقلاب باشد.
سید محمد خاتمی
با انتخاب سید محمد خاتمی به عنوان هفتمین رئیس‌جمهور ایران در انتخابات مورخ ۲ خرداد ۱۳۷۶، مراسم تحلیف وی در روز ۱۳ مرداد ۱۳۷۶ در مجلس شورای اسلامی انجام شد.
بعد از انتخاب خاتمی به عنوان هشتمین رئیس‌جمهور ایران کهدر سال ۱۳۸۰ محقق شد، وی در روز ۱۷ مرداد ۱۳۸۰ مراسم تحلیف خود را انجام داد.
محمود احمدی‌نژاد
مراسم تحلیف محمود احمدی‌نژاد به عنوان نهمین رئیس‌جمهور منتخب ایران، در روز ۱۵ مرداد ۱۳۸۴ در مجلس شورای اسلامی برگزار شد.
در سال ۱۳۸۸ محمود احمدی‌نژاد مجدداً رئیس‌جمهور منتخب مردم شد. وی در روز ۱۴ مرداد ۱۳۸۸ مراسم تحلیف خود را برگزار کرد.
حسن روحانی
مراسم تحلیف رئیس‌جمهوری حسن روحانی در تاریخ ۱۳ مرداد ۱۳۹۲ با حضور در مجلس شورای اسلامی برگزار شد.
مراسم تحلیف دوازدهمین دوره ریاست جمهوری حسن روحانی در ۱۴ مرداد ۱۳۹۶ انجام شد؛ که در آن عبدالحمید اسماعیل‌زهی رهبر اهل سنت، محمدباقر قالیباف شهردار تهران، سید ابراهیم رئیسی تولیت آستان قدس رضوی و محمود احمدی‌نژاد رئیس‌جمهور اسبق ایران در آن حضور نداشتند.
متن سوگندنامه تحلیف
بسم الله الرحمن الرحیم
من به عنوان رئیس جمهور در پیشگاه قرآن کریم و در برابر ملت ایران به خداوند قادر متعال سوگند یاد می‌کنم که پاسدار مذهب رسمی و نظام جمهوری اسلامی و قانون اساسی کشور باشم و همهٔ استعداد‌ها و صلاحیت خویش را در راه ایفای مسئولیت‌هایی که برعهده گرفته‌ام به کار گیرم و خود را وقف خدمت به مردم و اعتلای کشور، ترویج دین و اخلاق، پشتیبانی از حق و گسترش عدالت سازم و از هرگونه خودکامگی بپرهیزم و از آزادی و حرمت اشخاص و حقوقی که قانون اساسی برای ملت شناخته است، حمایت کنم. در حراست از مرز‌ها و استقلال سیاسی، اقتصادی و فرهنگی کشور از هیچ اقدامی دریغ نورزم و با استعانت از خداوند و پیروی از پیامبر اسلام و ائمه اطهار علیهم السّلام، قدرتی را که ملت به عنوان امانتی مقدس به من سپرده است، همچون امینی پارسا و فداکار نگاهدار باشم و آن را به منتخب ملت، پس از خود بسپارم.