کلیات

باتوجه به مصوبه شماره ۳۵/دش مورخ ۷۲/۶/۱۵ شورایعالی اداری که سبب ایجاد تغییراتی در وظایف سازمان زمين شهري گرديد. نام اين سازمان به سازمان ملي زمين و مسکن تغيير يافت و اساسنامه آن در سال ۱۳۷۵ اصلاح گرديد. براساس اين اصلاحيه سازمان ملي زمين و مسکن شرکتي است سهامي با مدت نامحدود و وابسته به وزارت مسکن و شهرسازي که داراي شخصيت حقوقي و استقلال مالي بوده و طبق قانون تجارت، اساسنامه و مقررات مربوط به شرکتهاي دولتي اداره مي شود.اجراي قانون زمين شهري، تدوين برنامه هاي بخش مسکن و بسترسازي براي اجراي برنامه ها از طريق الگوسازي، سرمايه گذاري به طور مستقل يا با مشاركت بخش عمومي و خصوصي، تحصيل وام و مشاركت در ايجاد كارخانه هاي تهيه مصالح ساختماني از جمله اهداف اين سازمان به شمار مي آيند.

پس از ادغام دو وزارتخانه راه وترابری و مسکن وشهرسازی در سال ۱۳۹۰ این سازمان به عنوان یکی از زیر مجموعه های  وزارت راه وشهرسازی فعالیت می کند.

سازمان ملی زمین و مسکن، شرکتی دولتی و وابسته به وزارت راه و شهرسازی می باشد .این سازمان دارای شخصیت حقوقی مستقل است و به‌صورت شرکت سهامی‌خاص برای مدت نامحدود اداره می‌شود. سازمان دارای استقلال مالی می باشد. سرمايه سازمان مبلغ هشتصد و بيست و نه ميليارد و پنجاه و هشت ميليون و هفتصد و هفت هزار و پانصد و پنجاه و نه (۸۲۹.۰۵۸.۷۰۷.۵۵۹) ريال و منقسم به‌هشتاد و دو ميليون و نهصد و پنج هزار و هشتصد و هفتاد (۸۲.۹۰۵.۸۷۰) سهم ده هزار ريالي است که تماماً تأديه گرديده و صددرصد (۱۰۰%) متعلق به دولت مي‌باشد.

هدف از تشکیل سازمان، برنامه‌ریزی و ساماندهی فعالیتهای تصدی وزارت راه و شهرسازی در زمينه‌هاي زير مي‌باشد:

الف ـ تامین، اداره و بهره‌برداری از زمین.

ب ـ فعالیت در زمینه تامین مسکن در چارچوب طرح جامع مسکن و سیاستهای ابلاغی دولت و وزارت راه و شهرسازی؛  (پیگیری اجرای پروژه های مسکن مهر شهرهای بالای ۲۵ هزار نفر در سراسر کشور.)

فعالیت سازمان به شرح زیر می‌باشد:

۱ـ اجرای امور و وظایف مندرج در قوانین و مقررات مربوط درخصوص زمین و مسکن در محدوده و حریم شهرها و شهرکها در راستای حفظ حقوق و نمایندگی و اعمال مالکيت دولت نسبت به زمينهاي موات، دولتي، اراضي و مراتع ملي، حريم و مستحدث و ساحلي، اراضي و باغات و مستغلات خالصه و عرصه اعيان احداثي در زمينهاي خالصه، شهرکها و مجتمع‌هاي نيمه تمام متوقف و ديگر اراضي و املاکي که اجراي امور آنها در محدوده و حريم شهرها و شهرکها به سازمان مسکن، سازمان زمين شهري و سازمان ملي زمين و مسكن محول گرديده و انجام ساير وظايف اجرايي كه به موجب قوانين و مقررات به عهده وزارت مسكن و شهرسازي قرار گرفته يا مي‌گيرد در چهارچوب سياستهاي دولت و قوانين و مقررات مربوط.

۲ـ ارایه پیشنهادهای لازم در زمینه راهبردها، سیاستها، برنامه‌های میان مدت و کوتاه مدت، ضوابط، مقررات و دستورالعملهای لازم مرتبط با اهداف و موضوعات فعاليت و وظايف سازمان به وزارت مسکن و شهرسازي به منظور سير مراحل تصويب در مراجع ذي‌صلاح.

۳ـ اجرای برنامه‌های حمایتی تامین مسکن گروههای کم درآمد، ایجاد مجتمعهای مسکوني و شهرکها، سرمايه‌گذاري و مشارکت در امر تامين مسکن در محدوده شهرها و شهرکها براساس سياستهاي ابلاغي از طرف وزارت مسکن و شهرسازي با رعايت قوانين و مقررات مربوط.

۴ـ الگوسازی در زمینه‌های طراحی شهری، طراحی و اجرای واحدهای مسکوني و جزييات شهري از طريق اجراي طرحها و پروژه‌هاي ويژه، با هماهنگي حوزه‌هاي تخصصي در داخل وزارت مسکن و شهرسازي.

۵ ـ واگذاری اراضی، املاک و مستحدثات ملکی مورد تصدی به عنوان معوض یا در قبال مطالبات اشخاص از سازمان از طریق مصالحه، تهاتر، معاوضه، فروش و اجاره دادن اراضی، املاک، مستحدثات ملکی مورد تصدي با رعايت مقررات مربوط و ضوابط شهرسازي و طرحهاي توسعه عمران.

۶ ـ تملیک و تملک، خرید توافقی، اجاره کردن، تهاتر، معاوضه اراضی و املاک با رعایت قوانین و مقررات مربوط.

۷ـ اعمال تصدی حقوق مالکیت نسبت‌به اراضی و املاک دولتی در اختیار به‌نمایندگی از دولت (وزارت مسکن و شهرسازی) از قبيل شناسايي، حفاظت و نظارت، نقشه‌برداري، تجميع، تفکيک و افراز آنها و طرح تعقيب و دفاع از دعاوي مربوط براساس سياستهاي ابلاغي وزارت مسکن و شهرسازي با رعايت قوانين و مقررات مربوط.

۸ ـ جلب، هدایت و تجهیز منابع مردمی و غیردولتی و همچنین اخذ کمکهای دولتی از طريق مشارکت با اشخاص حقيقي و حقوقي، حمايت از تشکيل شرکتهاي سهامي‌عام و نظاير آن، انتشار اوراق مشارکت، تحصيل وام از موسسات اعتباري و پولي و سيستم بانکي با رعايت قوانين و مقررات مربوط.

۹ ـ برنامه‌ریزی و ایجاد زمینه برای استفاده از خدمات و منابع مالی موسسات و شرکتهای خارجی براي فعالان امر مسکن در کشور و در صورت لزوم عقد قرارداد براي استفاده از خدمات و منابع آنها براي سازمان با رعايت قوانين و مقررات مربوط.

۱۰ـ ارائه خدمات فنی و مهندسی و دانش استفاده از فناوری‌های نوین در تولید مصالح، قطعات ساختمانی و ساخت در اجرا و عملیاتي کردن برنامه‌ها و طرحهاي تامين مسکن کشور.

۱۱ـ تنظیم امور مربوط به‌واگذاری کارخانجات خانه‌سازی به بخش خصوصی یا غیردولتی با اعمال برنامه‌ها و سیاستهاي تشويقي و حمايتي با رعايت قوانين و مقررات مربوط.

۱۲ـ حمایت، تشویق، ترغیب و هدایت بخشهای خصوصی، تعاونی و عمومی غيردولتي در جهت تاسيس، ايجاد و بازسازي کارخانجات خانه‌سازي يا قطعات و مصالح ساختماني و همچنين اصلاح يا تغيير خط توليد کارخانجات به منظور افزايش سرعت، کيفيت و توليد صنعتي مسکن.

۱۳ـ طراحی، احداث، خرید، اجاره کردن، تعمیر و نگهداری، تخریب و نوسازی، اجاره دادن و اداره خانه‌های سازمانی در حدود قوانيـن و مقررات مربوط و اعتباراتـي که به‌اين منظور در اختيار سازمان قرار مي‌گيرد.

۱۴ـ حمایت از فعالیتهای بخشهای خصوصی، تعاونی و عمومی غیردولتي در زمينه تامين مسکن گروههاي کم‌درآمد و نيازمند، کوچک‌سازي، انبوه‌سازي از طريق واگذاري زمين، ايجاد تسهيلات، تخفيفات ارايه کمکهاي فني براساس سياستهاي ابلاغي وزارت مسکن و شهرسازي.

۱۵ـ حمایت از تحقیقات، فعالیتهای علمی، توسعه منابع انسانی و سایر عوامل موثر در بهبود مدیريت امور مرتبط با اهداف سازمان.

۱۶ـ گردآوری اطلاعات، ایجاد نظامهای اطلاعاتی مرتبط با نیازهای سازمان و تشکیل بانکها و پایگاههاي اطلاعاتي در زمينه‌هاي زمين و مسکن، روشهاي ساخت، قطعات و مصالح ساختماني و ساير وظايف سازمان.

۱۷ـ انجام مطالعات کاربردی مرتبط با وظایف سازمان.

۱۸ـ هماهنگی با مراجع و دستگاههای ذیربط در مورد تهیه برنامه‌های اجرایی زمین و مسکن و امور شهرسازي و معماري.