کلیات
قطب جنوب به یکی از دو نقطهای گفته میشود که خط واصل آن بر حول محور زمین منطبق است. به نقطهای که در شمال زمین قرار دارد قطب شمال و دیگری که در جنوبگان قرار دارد قطب جنوب است که البته خود چهار نقطه است. قطب جنوب جغرافیایی، قطب جنوب مغناطیسی، قطب جنوب ژئومغناطیسی و قطب جنوب دسترسناپذیر است.
جنوبگان، قارهای در قطب جنوب است که ۹۸ درصد آن را یخهای جامد تشکیل میدهد و در سال ۱۸۴۰ به عنوان یک قاره شناخته شد. این قاره سردترین و بادیترین نقطهٔ جهان که کمترین دمای ثبت شده تا به امروز (منفی ۳/۱۲۹ درجه فارنهایت یا منفی ۸۹ درجه سانتی گراد) و سرعت باد معمولاً بیش از ۲۰۰ مایل در ساعت متعلق به آن است.
قبل از سال ۱۹۰۰ میلادی
در سال ۱۸۲۰، تعداد متعددی از گروههای اکتشاف ادعا کردند که اولین گروهی بودهاند که به قاره جنوبگان رسیدهاند. اولین آنها یک گروه روسی بود. گفتنی است که جغرافیای سواحل قاره جنوبگان تا اواسط قرن ۱۹ میلادی هنوز ناشناخته بود. چالرز ویلکز افسر نیروی دریایی آمریکا بهدرستی مدعی شد که قطب جنوب قارهای جدید است. او طی سالهای ۱۸۳۹–۴۳ تلاش کرد که تا قطب جنوب را دریانوردی کند که البته ناموفق بود.
سالهای ۱۹۰۰–۱۹۵۰
اولین تلاش برای یافتن یک مسیر از کنارههای ساحلی قاره جنوبگان به نقطه قطب جنوب توسط اکتشاف گر انگلیسی به نام رابرت فالکون اسکات در سالهای ۱۹۰۱–۱۹۰۴ انجام شد. اسکات همراه با ارنست شاکلتون و ادوارد آدریان ویلسون اکتشافی را با قصد سفر به جنوبیترین نقطه آغاز کردند. آنها در ۳۱ دسامبر ۱۹۰۲ به نقطه ۸۲ درجه ۲۳ ثانیه جنوبی رسیدند. شاکلتون بعداً دوباره به عنوان رهبر یک گروه انگلیسی به جنوبگان برگشت تا دوباره برای رسیدن به نقطه قطب جنوب تلاش کند. در ۹ ژانویه ۱۹۰۹ آنها به نقطه ۸۸درجه و ۲۳ ثانیه جنوبی رسیدند. این نقطه تقریباً ۱۱۲ مایل با قطب جنوب فاصله داشت. اولین کسانی که به نقطه قطب جنوب جغرافیایی رسیدهاند، روئال آموندسن نروژی و گروهش بودند. آنها در ۱۴ دسامبر ۱۹۱۱ به قطب جنوب رسیدند. اسکات به همراه ۴ نفر دیگر نیز در مسابقهای با آموندسن برای رسیدن به قطب جنوب تلاش کردند و ۳۴ روز دیرتر یعنی در ۱۴ ژانویه ۱۹۱۲ به قطب جنوب رسیدند. آنها در راه بازگشت بخاطر گرسنگی و سرمای طاقت فرسا جان خود را از دست دادند.
در ۲۹ نوامبر ۱۹۲۸ دو افسر نیروی دریایی آمریکا، آدمیرال ریچارد برد و کمک خلبانش برنت بالچن اولین کسانی بودند که بر فراز قطب جنوب پرواز کردند.
حقایق جالب
شگفتیها و موارد عجیبی در قطب جنوب وجود دارد و تفاوتهای زیادی بین قطب جنوب با سایر نواحی کره زمین و حتی با قطب شمال وجود دارد. همچنین پیشبینی میشود هنوز ناشناختههای زیادی دربارهٔ آن وجود دارد که امروز از آن آگاهی وجود ندارد.
ایران و قطب جنوب
سازمان اقیانوسشناسی ایران در صدد ایجاد کلبه پژوهشی در قطب جنوب است. در اسفند ۱۳۹۱ محمدحسین باقری، رئیس ستاد کل نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران گفت که ایران به دلیل امکان دسترسی از طریق دریای مکران به قطب جنوب و حایل نبودن هیچ سرزمینی در این میان میتواند «بر طبق قوانین بینالمللی در بخشی از قطب جنوب ادعای حاکمیت کند.» منطقه مورد نظر حدفاصل مختصات ۵۹٫۵۰ تا ۶۳٫۱۴ شرقی از سواحل ایران (۳٫۶۴ درجه عرض جغرافیایی) یک قطاع به طول تقریبی ۳۰۰۰ کیلومتر و عرض ۴۰۵ کیلومتر و مساحت تقریبی ۲۰۰ تا ۲۵۰ هزار کیلومتر مربع است که با قلمرو جنوبگان استرالیا هم پوشانی دارد. شرقیترین نقطه ایران کوهک در استان سیستان و بلوچستان با مختصات جغرافیایی ۶۳٫۱۴ شرقی است. شرقیترین نقطه عمان واقع در منطقه استان شرقیه جنوبی با مختصات ۵۹٫۵۰ شرقی قرار دارد.
با عضویت جمهوری اسلامی ایران در کمیته علمی تحقیقات جنوبگان در سال ۱۳۹۳ که در جریان سی و سومین نشست کمیته در اوکلند نیوزیلند تصویب شد، زمینه مشارکت ایران در تحقیقات جنوبگان و پیگیری طرح احداث پایگاه دائمی تحقیقاتی در قطب جنوب فراهم شد. به گزارش روابط عمومی وزارت علوم، وحید چگینی رئیس پژوهشگاه ملی اقیانوسشناسی و علوم جوی که به نمایندگی از ایران در این نشست شرکت کرده بود، در این زمینه اظهار داشت: درخواست جمهوری اسلامی ایران برای عضویت در کمیته علمی تحقیقات جنوبگان (SCAR) در سی و سومین نشست این کمیته که در شهر اوکلند کشور نیوزلند برگزار شد، پس از بررسی به تصویب رسید. از جمله فعالیتهای دیگری که در این راستا از از طرف پژوهشگاه ملی اقیانوسشناسی و علوم جوی به انجام رسیدهاست میتوان به اعزام نخستین دانشمند ایرانی به جنوبگان با همکاری کشورهای دارای پایگاه در جنوبگان، تهیه طرح ملی تأسیس پایگاه دایمی جمهوری اسلامی ایران در جنوبگان و ارایه به تصمیمگیران، ایجاد مرکز ملی تحقیقات جنوبگان در ساختار پژوهشگاه ملی اقیانوسشناسی و علوم جوی، رایزنی با تصمیمگیران در سطوح مختلف از جمله مسوولان وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، نمایندگان مجلس شورای اسلامی، معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری، شورای عالی صنایع دریایی و سازمانهای ذیربط، چاپ کتاب و مقالههای علمی در این زمینه، بررسی حقوقی و آماده کردن طرح نحوه پیوستن جمهوری اسلامی ایران به کنوانسیون جنوبگان (۱۹۵۹ میلادی)، رایزنیهای بینالمللی برای اعزام دانشمندان ایرانی به جنوبگان به همراه تیمهای اکتشافی و انتخاب شریک خارجی برای انجام طرح اشاره کرد.
شرقیترین نقطه ایران کوهک در استان سیستان و بلوچستان با مختصات جغرافیایی ۶۳٫۱۴ شرقی است. شرقیترین نقطه عمان واقع در منطقه استان شرقیه جنوبی با مختصات ۵۹٫۵۰ شرقی قرار دارد. زمین یک کره بیعیب نیست (و گویا در قطبها کمی «تخت» شدهاست) مسافت فیزیکی هر درجه عرض جغرافیایی در همه جا یکی نیست. در استوا این مسافت ۱۱۱٫۳۱۹۵ کیلومتر و در نزدیک قطبها ۱۱۱٫۱۲ کیلومتر است (میانگین ۱۱۱٫۲ کیلومتر). بنابراین با توجه به اینکه حدفاصل مختصات ۵۹٫۵۰ تا ۶۳٫۱۴ شرقی از سواحل ایران (۳٫۶۴ درجه عرض جغرافیایی از شرق سواحل ایران در دریای عمان که حدود ۴۰۵ کیلومتر از ۷۰۰ کیلومتر سواحل ایران در این دریا است و حدود ۲۰۰ تا ۲۵۰ هزار کیلومتر مربع وسعت دارد) در تمام طولهای جغرافیایی پایینتر از ایران تا قطب جنوب هیچ کشور و جزیره دیگری وجود ندارد، در صورتی که ایران بخواهد میتواند برای این مناطق اقدام کند. نزدیکترین جزایر به این دامنه عرض جغرافیایی، جزایر کرگولن، جزایر سیشل، جزایر موریس و جزایر چاگوس هستند که در عرض جغرافیایی مورد ادعایی ایران قرار ندارند. در حال حاضر این منطقه در کنترل استرالیا قرار دارد و به نام قلمرو جنوبگان استرالیا شناخته میشود. البته موارد اختلافات ارضی و مناطق مورد ادعا در قطب جنوب بسیار زیاد است و مالکیت قطعی هیچ کشوری بهطور رسمی مورد قبول قرار نگرفتهاست. ۴۴٫۳۸ تا ۱۳۶٫۱۱ شرقی (با عرض ۵۹٫۵۰ تا ۶۳٫۱۴ شرقی مورد ادعای ایران هم پوشانی دارد) و ۱۴۲٫۲ تا ۱۶۰ شرقی مناطق مورد ادعای استرالیا هستند.
مسافران ایرانی قطب جنوب
«عبداله امیدوار» یکی از برادران امیدوار است که نخستین جهانگردان ایرانی محسوب میشوند. او در سال ۱۳۴۵ شمسی به قطب جنوب سفر کرده و بر اساس اطلاعات موجود، میتوان گفت که او اولین مسافر ایرانی قطب جنوب (اولین مسافر آسیایی) است. او برای مدت ۳۲ سال، تنها مسافر ایرانی قطب جنوب بودهاست. از سال ۱۳۷۷ شمسی تعداد دیگری از ایرانیها نیز به قطب جنوب راه یافتهاند.
برخی نزدیکان پزشکیان از شهرام دبیری معاون پارلمانی خواستهاند که استعفا دهد اما آیا او تن به این کار خواهد داد؟
کد خبر: ۱۲۹۶۸۳۹ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۱/۱۱
تابناک گزارش می دهد:
انتشار عکس سفر شهرام دبیری معاون پارلمانی رئیس جمهور به قطب جنوب در تعطیلات نوروز با جنجال همراه شد. خبرگزاری ایرنا این سفر را مربوط به سالهای گذشته و پیش از مسئولیت دولتی او دانست و آن را تکذیب کرد.
کد خبر: ۱۲۹۶۴۱۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۱/۰۸
نبض خبر
شهرام دبیری، معاون پارلمانی رئیسجمهور و همسرش با کشتی پلنسیوس | Plancius از شهر «اوسوایا» در آرژانتین که به جنوبیترین شهر کره زمین شهرت دارد، به سمت قطب جنوب رفته است. بر اساس بررسی تابناک این کشتی تا نقاط مختلف هزینههای مختلفی میگیرد که از 8 هزار دلار شروع میشود اما این سفر به آنتارکتیکا یا جنوبگان مطابق با اعلام وب سایت این کشتی بین 32 هزار تا 36 هزار دلار هزینه دارد. ویدیویی از این تور را از درون کشتی پلنسیوس و گردش در قطب جنوب با پنگوئنها که یک سفر شگفت انگیز است را در تابناک میبینید.
کد خبر: ۱۲۹۶۳۲۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۱/۰۷
معاون پارلمانی رئیس جمهور بعد از سه رو که سفرش به «نمیدانم کجا» به جنجال تبدیل شده سرانجام از پرده غیبت بیرون آمده و در نوشتهای توهین آمیز، مسافرت خود را توجیه کرده است.
کد خبر: ۱۲۹۶۳۰۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۱/۰۷
کد خبر: ۱۲۹۶۲۷۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۱/۰۷
تابناک گزارش می دهد؛
شهرام دبیری، معاون پارلمانی رئیسجمهور، بار دیگر خبرساز شد.
کد خبر: ۱۲۹۶۱۷۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۱/۰۷
از روز گذشته خبری مبنی بر سفر معاون پارلمانی رئیسجمهور در ایام نوروز به قطب جنوب و آرژانتین در برخی کانالها منتشر شده و واکنشهای زیادی داشته است.
کد خبر: ۱۲۹۶۰۳۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۱/۰۶
روابط عمومی معاونت پارلمانی ریاست جمهوری اعلام کرد: در روزهای اخیر خبرسازی برخی کانال های خبری در یکی از پیام رسان ها، مستمسکی برای برخی تحلیل های نادرست شده است. بر این اساس شایعه مطرح شده مبنی بر سفر معاون پارلمانی رئیس جمهور به قطب جنوب چنین ادعایی صحت ندارد و تصاویر منتشر شده قدیمی بوده است.
کد خبر: ۱۲۹۶۰۲۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۱/۰۶
دادههای ماهوارهای نشان میدهد اقیانوسهای یخ زده جهان که به خنک نگه داشتن سیاره ما کمک میکنند، در حال حاضر یخ کمتری نسبت به گذشته دارند.
کد خبر: ۱۲۸۸۸۷۹ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۱۱/۲۷
کشف یک کهربا در قطب جنوب آنهم برای اولین بار، نشان داد که قطب جنوب پیش از اینکه یخبندان باشد، محل جنگلهای بارانی بوده است.
کد خبر: ۱۲۷۱۷۹۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۸/۲۴
دمای هوای قطب جنوب ، در برخی روزهای ماه گذشته حدود ۲۸ درجۀ سانتیگراد بیش از حد معمول بود.
کد خبر: ۱۲۵۲۰۱۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۵/۱۵
ویفروم گزارش کرد نتایج تحقیق جدید رویدادهای سرد شگفتانگیز و شدیدی را نشان داد که در اواخر زمستان (جولای و آگوست) در این قاره رخ داده است.
کد خبر: ۱۲۴۳۶۳۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۳/۳۱
نبض خبر
الجزیره گزارشی از حضور ایران در قطب جنوب و انگیزه حضور الجزیره در قلب را پخش کرد. این گزارش را با زیرنویس فارسی میبینید.
کد خبر: ۱۲۲۸۹۴۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۱/۰۷
بسیاری از آژانسهای فضایی در تلاش برای کاوش در قطب جنوب ی ماه هستند، اما انجام این مهم کار دشواری است.
کد خبر: ۱۲۲۵۴۶۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۱۲/۱۵
تصویر قطب جنوب از فضا را ببینید. / آخرین خبر
کد خبر: ۱۲۱۹۴۴۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۱۱/۱۳
دریادار ایرانی تصریح کرد: نیروی دریایی ارتش سه فرماندهی در اقیانوسهای آرام، اطلس و هند تاسیس کرده است و استقرار دائم ما در این فرماندهیها به زودی اتفاق خواهد افتاد.
کد خبر: ۱۲۱۸۴۰۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۱۱/۰۸
فرمانده نیروی دریایی ارتش با اشاره به برنامه آینده نیروی دریایی ارتش که حضور در قطب جنوب است، تصریح کرد: برنامه ما در آینده این است که پرچم پر افتخار ایران را در قطب جنوب نیز بالا ببریم و یک کار مشرک نظامی و علمی در آن منطقه اجرا کنیم.
کد خبر: ۱۱۹۵۴۹۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۷/۰۶
نبض خبر
دریادار شهرام ایرانی فرمانده نیروی دریایی ارتش در یک برنامه تلویزیونی خبر داد که ایران برای احداث پایگاه دائمی در قطب جنوب به دستور رهبر انقلاب در حال برنامه ریزی است. جزئیات را میبینید و میشنوید.
کد خبر: ۱۱۹۵۴۶۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۷/۰۶
این تصویر که از مدار ماه توسط فرودگر روسی لونا-۲۵ ثبت شده است، دهانهای به نام زیمان (Zeeman) را در سمت دور ماه، نزدیک قطب جنوب این قمر نشان میدهد.
کد خبر: ۱۱۸۸۴۴۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۵/۲۷
کد خبر: ۱۱۸۶۱۳۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۵/۱۲