کلیات

امام صادق (ع)، هر شب برای فرزندش و در هر روز برای پدر و مادر خود دو رکعت نماز می‌گزارد، در رکعت اول سوره قدر و در رکعت دوم سوره کوثر خوانده می‌شود. نماز شب اول قبر نمازی است که از سوی نزدیکان فرد فوت شده برای آرامش و کاهش فشار قبر خوانده می شود. تعداد این نماز سبب افزایش ثواب برای متوفی می شود.

نماز وحشت به روایت پیامبر (ص)

سید بن طاوس از حضرت رسول (ص) روایت کرده که فرمود: نمی‌گذرد بر میت ساعتی سخت‌تر از شب اول قبر، پس رحم نمایید مردگان خود را به صدقه و اگر نیافتی چیزی که صدقه بدهی، پس یکی از شما دو رکعت نماز بخواند:

در رکعت اول حمد یک مرتبه و سوره توحید دو مرتبه

در رکعت دوم حمد یک مرتبه و سوره تکاثر ده مرتبه

سپس سلام دهد و بگوید: «اللهم صل علی محمد و آل محمد و ابعث ثواب‌ها الی قبر ذلک المیت فلان بن فلان».

پس حق تعالی همان ساعت هزار ملک به سوی قبر آن میت می‌فرستد و با هر ملکی جامه‌ای و حلّه ای، و تنگی قبر او را وسعت دهد تا روز نفخ صور عطا کند به نماز کننده به عدد آنچه آفتاب بر آن طلوع می‌کند حسنات و بالا برده می‌شود برای او چهل درجه.

روش دیگر نماز

در روش دیگر پس از سوره حمد، آیه الکرسی تا فیها خالدون و در رکعت دوم پس از حمد ده مرتبه سوره قدر خوانده می شود.

زمان نماز وحشت

درباره زمان خواندن این نماز گفتنی است، گر چه بین مؤمنین مرسوم است که بین نماز مغرب و عشا خوانده شود، اما ظاهر آن است که در تمام طول شب اول دفن میت (از اول شب تا صبح) می‌توان آن را اقامه کرد، اگر چه بهتر، بعد از نماز عشا است.

احکام نماز وحشت

نماز وحشت را در هر موقع از شب اول قبر می‏شود خواند، ولی بهتر است در اول شب و بعد از نماز عشا خوانده شود. اگر بخواهند میت را به شهر دوری ببرند یا به دلیل دیگری دفن او تاخیر بیفتد، باید نماز وحشت را تا شب اول قبر او به تاخیر بیندازند.

نماز وحشت واجبی کفایی نیست تا بگوییم که با خواندن یک نفر ساقط می‌شود. نماز مستحبی است که هر فردی می‌تواند آن‌را خوانده و ثوابش را به میت هدیه کند.

اگر نماز لیلة الدفن را به هر دو کیفیت بخواند، بهتر است. یک نفر می‌تواند چند مرتبه این نماز را به قصد اهداء ثواب به جا آورد.

هر‌گاه شخص نماز وحشت را سهواً به غیر کیفیتی که ذکر شد بجا آورد باید اعاده کند؛ اگر چه یک آیه از سوره قدر یا یک آیه از آیه الکرسی را فراموش کرده بود بخواند.

اجیر کردن و اجرت گرفتن برای خواندن نماز وحشت جایز است و احتیاط آن است که به عنوان بخشش و احسان به نمازگزار بذل نمایند و او هم نمازش را بدون در نظر گرفتن وجه مالی بخواند.

کاهش فشار

محدث نوری در کتاب دارالسلام نقل می‌کند: «استاد ما، ملا فتحعلی سلطان آبادی گفت: عادت من این بود که هرگاه فردی از دوستان خاندان رسالت از دنیا می‌رفت و خبر آن به من می‌رسید، دو رکعت نماز شب دفن یا نماز وحشت برای او می‌خواندم؛ خواه او را می‌شناختم یا نمی‌شناختم. هیچ کس از این عادت من آگاه نبود، تا روزی یکی از دوستان، در راهی من را ملاقات کرد و گفت: دیشب فلان شخص که به تازگی از دنیا رفته بود، را در عالم خواب دیدم و از چگونگی حال او بعد از مرگش پرسیدم، او گفت: من بعد از مرگ در تنگنای سختی قرار گرفتم و هنگام حسابرسی، مرا به سوی عذاب بردند؛ تا اینکه فلانی (نام شما را برد) دو رکعت نماز برای من خواند؛ همان دو رکعت، مرا از عذاب نجات داد. خدا پدرش را رحمت کند که به من چنین احسانی نمود. آن گاه آن شخص، از من پرسید، آن دو رکعت نماز، چه نمازی بود. من طریقه خود را در مورد خواندن نماز شب دفن یا نماز وحشت برای او بیان کردم.»

منبع:

مفاتیح الجنان، ص. ۳۹۶.
کافی، ج. ۳، ص. ۲۸۵.

• در مورد نماز جمعه در ویکی تابناک بیشتر بخوانید