در مورد انقلاب اسلامی در ویکی تابناک بیشتر بخوانید
وقایع اتفاقیه؛
یکی از باورهای غلطی که با گذشت سال‌هایی از انقلاب ایران، عمدتاً توسط بازماندگان خاندان پهلوی مطرح شد، تعداد اندک کشته‌ها در جریان انقلاب و مماشات محمدرضا پهلوی و عناصر او در دولت و ارکان نظامی و امنیتی رژیم وقت، با معترضان بود. با این حال تصاویر و آمارها نشان می‌دهد، تعداد بسیار بالایی در جریان انقلاب 1357 کشته شدند. بر اساس آمار بنیاد شهید، تعداد کل شهدای انقلاب از سال 1342 (که 15 خرداد آن مبدا نهضت اسلامی و آغاز کشتار وسیع مردم تلقی می شود) تا سال 1357 بالغ بر 3164 تن می‌گردد. البته این رقم فقط شامل آنهایی است که در بنیاد شهید پرونده دارند و با توجه به گستره جغرافیایی این بنیاد و نیز گذشت بیش از دو دهه از انقلاب در آن مقطع، ممکن است فقط نام تعداد بسیار کمی از شهدا ضبط نشده باشد. همچنین باید به این آمار صدها کشته متعلق به گروه‌های دیگر را نیز اشاره کرد که احتمالاً در آمار بنیاد شهید لحاظ نشده است. تصاویری از به گلوله بستن مردم در دوران اوج گیری انقلاب اسلامی تا پیروزی را می‌بینید.
کد خبر: ۸۱۹۴۳۱ تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۰۵/۰۳
وقایع اتفاقیه؛
پس از ورود امام خمینی در روز 12 بهمن 1357 به ایران، او طی سخنانی در بهشت زهرا وعده تشکیل دولتی انقلابی را داد. امام خمینی تاکید کرد: «من تو دهن این دولت می‌زنم، من دولت تعیین می‌کنم، من به پشتیبانی این ملت دولت تعیین می‌کنم، من به واسطه اینکه ملت مرا قبول دارد». در شامگاه 14 بهمن طی جلسه‌ای که با حضور اعضای شورای انقلاب اسلامی در اقامتگاه آیت‌الله خمینی در دبستان علوی شماره 2 برگزار شد مهدی بازرگان به عنوان نخست وزیر دولت موقت تعیین شد. حکم نخست وزیری بازرگان در تاریخ 15 بهمن 1357 مصادف با 6 ربیع‌الاول 1399 ابلاغ شد و در تاریخ 16 بهمن 1357 در آمفی تاتر مدرسه علوی در خیابان ایران (خیابان عین الدوله سابق) به او اعطا شد. در حکم نخست وزیری بازرگان آمده بود: «بنا به پیشنهاد شورای انقلاب، بر حسب حق شرعی و حق قانونی ناشی از آرای اکثریت قاطع قریب به اتفاق ملت ایران که طی اجتماعات عظیم و تظاهرات وسیع و متعدد در سراسر ایران نسبت به رهبری جنبش ابراز شده‌است و به موجب اعتمادی که به ایمان راسخ شما به مکتب مقدس اسلام و اطلاعی که از سوابقتان در مبارزات اسلامی و ملی دارم، جنابعالی را بدون در نظر گرفتن روابط و حزبی بستگی به گروهی خاص، مأمور تشکیل دولت موقت می‌نمایم تا ترتیب اداره امور مملکت و خصوصاً انجام رفراندوم و رجوع به آرای عمومی ملت درباره تغییر نظام سیاسی کشور به جمهوری اسلامی و تشکیل مجلس مؤسسان از منتخبین مردم جهت تصویب قانون اساسی نظام جدید و انتخاب مجلس نمایندگان ملت بر طبق قانون اساسی جدید را بدهید.» آیت‌الله خمینی در مراسم اعطای حکم به بازرگان در سخنرانی خود، بازرگان را پیشنهاد شورای انقلاب خواند و به بختیار نخست‌وزیر دولت شاهنشاهی اخطار کرد تا با دولت موقت مخالفتی نکند. در روزهای بعد منتهی به انقلاب، مردم در راهپیمایی‌ها در حمایت از دولت موقت و بی‌اعتباری دولت بختیار شعار می‌دادند. مراسم اهدای حکم نخست وزیری با بازرگان و راهپیمایی‌های انقلابیون در روزهای بعد که پیوسته با شعارهایی در حمایت از دولت موقت همراه بود را در تابناک می‌بینید.
کد خبر: ۸۱۸۵۲۷ تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۰۴/۳۱
وقایع اتفاقیه؛
انتصاب شاپور بختیار توسط شاه به عنوان آخرین نخست وزیر دوران پهلوی، با هدف جذب بخش‌های ملی گرا بود که بختیار نیز جزو آنها محسوب می‌شود اما جبهه ملی بختیار را اخراج کرد و ملی گراها از او فاصله گرفتند. در این شرایط رژیم پهلوی برای آنکه چنین القاء کند که با روی کار آمدن دولت بختیار، شرایط سیاسی تغییر کرده، یک تظاهرات حکومتی با حضور کارمندان دولت و طرفداران رژیم به همراه عده‌ای که خود را طرفدار بختیار معرفی می‌کردند، در سوم بهمن 1357 برگزار شد؛ تظاهراتی که در خیابان‌های منتهی به میدان بهارستان تهران برگزار شد و در آن درباره عدم تخریب اموال عمومی شعار داده شد و برخلاف راهپیماهای حکومتی پیشین در دوره پهلوی، شاه از شعارها حذف شده بود. تصاویری از این تظاهرات را در تابناک می‌بینید.
کد خبر: ۸۱۷۸۸۶ تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۰۴/۳۰
وقایع اتفاقیه؛
سه روز پس از وقوع انقلاب اسلامی ایران، در صبح روز 25 بهمن ماه، یک گروه مسلح از سازمان منافقین (مجاهدین خلق) به سفارت آمریکا حمله کردند و این سفارتخانه را اشغال کردند. پیش از این برخی گزارش‌ها حکایت از آن دارد که سازمان چریک‌های فدایی خلق ایران عامل این حمله بوده‌اند اما در فیلمی که اکنون می‌بینید، یکی از عاملان این حمله می‌گوید با همراهی 24 نفر از اعضای سازمان مجاهدین دست به این حمله به مقر دیپلماتیک آمریکا در ایران زده است. ویلیام سالیوان سفیر وقت آمریکا در تهران به تفنگداران دریایی محافظ سفارتخانه دستور داد تا تنها به منظور حفظ جان خود تیراندازی کنند و برای پراکنده کردن چریک‌هایی که اقدام به بالا رفتن از دیوارها کرده بودند، از گاز اشک‌آور استفاده نمایند. با وخیم تر شدن اوضاع، سالیوان با دولت موقت تماس حاصل کرده و از آنها کمک خواست. کارکنان سفارت سپس همگی خود را در اتاق گنبدی شکل مخابره خبر حبس کرده و اقدام به از بین بردن اسناد کردند. پس از آنکه مهاجمان، کارکنان سفارت را به مرگ و آتش زدن اتاق مخابره خبر تهدید کردند، به دستور سالیوان، آنان همگی تسلیم شدند. با این حال امتناع امام خمینی (ره) از تأیید اقدام مذکور در آن مقطع، ابراهیم یزدی وزیر امور خارجه دولت موقت را قادر ساخت تا به نمایندگی از دولتش، به این تنش پایان دهد. پس از گذشت دو ساعت، نیروهای کمیته انقلاب به همراه یزدی وارد درگیری شده و موفق شدند چریک‌ها را به ترک سفارت ترغیب کنند، به این ترتیب در ساعت دوازده ظهر آن روز، کنترل سفارت آمریکا به دست مقامات دولت موقت افتاد. این لحظات را در تابناک می‌بینید.
کد خبر: ۸۱۷۶۳۷ تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۰۴/۲۸
وقایع اتفاقیه؛
در روز یکشنبه 22 بهمن 1357، تقریباً تمامی خیابان‌های تهران به کنترل مردم درآمده بود. همزمان با سقوط کلانتری‌ها به دست نیروهای انقلاب، در روز سه شنبه 24 بهمن 1357، ستاد ژاندارمری در میدان بیست‌وچهار اسفند (انقلاب) به دست افراد نیروی هوایی، دریایی و مردم افتاده بود و همین خبر انگیزه بیشتری به مردم داد تا از اطراف پادگان متفرق نشوند. پس از ساعت‌ها زد و خورد، پادگان عشرت‌آباد نیز به تصرف مردم در آمد و بر اثر حمله مردمی به تسلیحات ارتش، كارخانه‌ها و انبارهای اسلحه نیز به دست مردم افتاد. در این شرایط برخی دست به سوءاستفاده زدند و مشخصاً گروه‌های مسلح تروریستی همچون منافقین اقدام به غارت مهمات کردند و از این سلاح‌ها در جریان حملات تروریستی که پس از انقلاب اسلامی انجام دادند، سوءاستفاده کردند. در این میان شماری از مردم نیز از این سلاح‌ها در قالب کمیته‌ها برای برقراری امنیت استفاده کردند. با توجه به آنکه اغلب این مردم آموزش نظامی ندیده بودند، همافران و سایر نظامیانی که به مردم پیوسته بودند، به مردم آموزش استفاده از سلاح و خلع سلاح دیگران را می‌دادند. این مجموعه تصاویر که تماشا می‌کنید از حمله به پادگان عشرت آباد تا مسلح شدن مردم را شامل می‌شود. در تابناک می‌بینید.
کد خبر: ۸۱۶۶۴۴ تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۰۴/۲۵
وقایع اتفاقیه؛
شهید بهشتی در نماز جمعه در سال 1359، خطبه متفاوتی در نماز جمعه تهران داشت. آیت الله محمد حسینی بهشتی درباره بخش های مختلف مردم در سال‌های نخست انقلاب سخن می‌گوید و در ادامه با بیان اینکه حدود دو هزار تاکسی ضدانقلابی داریم، از حاضران می‌خواهد این دو هزار راننده تاکسی را شناسایی کنند. در تابناک می‌بینید.
کد خبر: ۸۱۳۲۰۷ تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۰۴/۱۲
سیدعلی ما ۶ـ۵ بار زندان رفت؛ می‌آمدند در خانه و جلوی ما او را می‌گرفتند و می‌بردند و مدت‌ها از آنها بی‌خبر بودیم، این بچه‌های‌مان در زندان خیلی صدمه کشیدند و بعد از آن هم الحمدلله انقلاب شد.
کد خبر: ۸۰۹۲۰۴ تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۰۳/۲۸
وقایع اتفاقیه؛
دولت موقت ایران در سال 1357 که با نام دولت موقت انقلاب هم شناخته می‌شود، دولتی در ایران بود که پس از انقلاب از سال 1357 و به منظور رسیدگی به اوضاع به فرمان سید روح‌الله خمینی تشکیل شد و تا ۱۳۵۸، پیش از اعلام استعفای مهدی بازرگان به مدت 9 ماه و به طور دقیق 275 روز بر سر کار بود. صبح روز 20 بهمن ماه سال 1357 مهندس مهدی بازرگان نخست وزیر دولت موقت، سیاست ها و وظایف دولت موقت خود را در رادیو و تلویزیون به گوش مردم رسانید ولی هنوز درگیری های شدید میان همافران و دانشجویان نیروی هوایی با گارد جاویدان در تهران ادامه داشت. برشی‌هایی از تصاویر سخنرانی بازرگان در دانشگاه تهران در صبح روز بیستم فروردین با حضور همه طیف‌ها در این سخنرانی که خود را پیرو امام خمینی معرفی می‌کردند را با این توضیح در تابناک می‌بینید که نسخه اصلی این تصاویر در اختیار اسوشتیدپرس است و تنها این بخش ها از مصاحبه را منتشر کرده است.
کد خبر: ۸۰۷۹۶۵ تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۰۳/۲۵
وقایع اتفاقیه؛
در بهمن 1357 آهسته آهسته کنترل کشور از دست دولت و نیروی نظامی و انتظامی خارج شد و حتی عبور و مرور نیز توسط نیروهای مردمی انقلاب صورت می پذیرفت. این تصاویر که متعلق به روزهای منتهی به انقلاب است و این حال و هوا را نشان می‌دهد، در تابناک می‌بینید.
کد خبر: ۸۰۴۲۵۳ تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۰۳/۱۰
وقایع اتفاقیه؛
با اوج‌گیری تظاهرات مردم، در سال 1357 خورشیدی، اندیشه تأسیس «شورای انقلاب اسلامی » مطرح شد که با سفر دکتر مرتضی مطهری به پاریس، این اندیشه، با امام خمینی در میان گذاشته شد. امام خمینی در 22 دی 1357 تشکیل شورای انقلاب را اعلام نمود. محمد بهشتی، مرتضی مطهری، اکبر هاشمی رفسنجانی، محمدجواد باهنر، سید عبدالکریم موسوی اردبیلی هسته اولیه شورای انقلاب اسلامی بودند و طالقانی و منتظری به واسطه آنکه احتمال آزادی شان نمی‌رفت، در هسته اولیه نبودند اما در ادامه علاوه بر این دو چهره مهم،
آیت الله سید علی خامنه‌ای، محمدرضا مهدوی کنی، ابراهیم یزدی، مهدی بازرگان، احمد صدر حاج سیدجوادی، مصطفی کتیرایی، ولی الله قرنی و علی اصغر مسعودی به این ترکیب افزوده شدند. در ادامه نیز حسن حبیبی، عزت الله سحابی، ابوالحسن بنی صدر، عباس شیبانی، صادق قطب زاده به جای برخی از اعضا به این ترکیب اضافه شدند. تصاویری که می‌بینید متعلق به جلسه این شورا در ششم خرداد 1359 است که در جماران برگزار شده و در آن سیداحمد خمینی، محمدرضا توسلی محلاتی (رئیس دفتر امام خمینی)، مهدی بازرگان، شهید بهشتی، موسوی اردبیلی، صادق قطب زاده، موسوی خوئینی ها و... مشاهده می‌شوند. در تابناک می‌بینید.
کد خبر: ۸۰۳۹۹۸ تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۰۳/۰۹
وقایع اتفاقیه؛
آیت‌الله طالقانی در مرداد 1358 به عنوان امام جمعه تهران از سوی امام خمینی برگزیده شد و پیش از بدرود حیات پنج نماز جمعه اقامه کرد که آخرین آنها در 16 شهریور 1358 در بهشت زهرای تهران برگزار شد. تصاویری که می‌بینید به روایتی متعلق به 5 مرداد 1358 و به روایتی 12 مرداد 1358 است که توسط اسوشتیدپرس ثبت شده است. اگرچه این تصاویر پیوستگی ندارد اما گویای حال و هوای نماز جمعه‌های ابتدایی از جمله عدم وجود نرده در میان صفوف نمازگزاران است.
کد خبر: ۷۹۵۶۰۹ تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۰۲/۱۳
وقایع اتفاقیه؛
در واپسین روزهای بهمن 1357، درگیری‌های خونین میان انقلابیون ایران و نیروهای حکومت به ویژه بخشی از نیروهای ارتش و ساواک به اوج خود رسید و در جریان درگیری همین روز میان کماندوهای ارتش و مردم، شماری از ارتشی‌ها و گروهی از مردم کشته شدند. در روز شنبه 21 بهمن 1357 زندان اوین سقوط کرد و زندانیان سیاسی آزاد شدند. در روز یکشنبه 22 بهمن 1357، خیابان‌های تهران تقریباً تمامی خیابان‌های تهران به کنترل مردم درآمده بود. در روز سه شنبه 24 بهمن 1357، ستاد ژاندارمری در میدان بیست‌وچهار اسفند (انقلاب) به دست افراد نیروی هوایی، دریایی و مردم افتاده است و همین خبر انگیزه بیشتری به مردم داد تا از اطراف پادگان متفرق نشوند. پس از ساعت‌ها زد و خورد، پادگان عشرت‌آباد نیز به تصرف مردم در آمد و بر اثر حمله مردمی به تسلیحات ارتش، كارخانه‌ها و انبارهای اسلحه نیز به دست مردم افتاد. سرانجام شورای عالی ارتش با شركت رئیس ستاد، وزیر جنگ و اكثر فرماندهان تشكیل جلسه داد و پس از مذاكره‌ای طولانی، طی اعلامیه‌ای بی‌طرفی ارتش را اعلام كرد و بدین ترتیب انقلاب به پیروزی رسید.
کد خبر: ۷۹۵۱۹۹ تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۰۲/۱۱
وقایع اتفاقیه؛
پس از اوج گیری انقلاب، ماموریت ژنرال رابرت هایزر در ایران برای کودتا و جلوگیری از انقلاب مردم در سال 1357 به او ابلاغ شد تا سرنوشتی مشابه حرکت مصدق در سال 29 مرداد 1332 برای انقلاب رقم بخورد اما این بار طرح کودتا ناکام ماند و انقلاب مردم ایران پیروز شد. چرایی ناکامی این کودتا را در این موشن گرافی تاریخی می‌بینید.
کد خبر: ۷۹۳۰۸۹ تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۰۲/۰۴
نبض خبر؛
آیت الله العظمی جوادی آملی: «اگر به این انقلاب آسیبی برسد، تمام لعن گذشتگان از انبیاء و اولیاء دامن گیرمان می شود.» سخنان این مرجع تقلید را در تابناک می‌بینید و می‌شنوید.
کد خبر: ۷۹۱۴۰۷ تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۰۱/۲۹
کد خبر: ۷۸۹۰۴۴ تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۰۱/۲۱
هزار و صد و پنجاه و هفتمین بسته ویژه خبری «تابناک»؛
رصد‌خانه «تابناک»، خبرهایی برای مخاطبان آماده می‌کند که غیررسمی هستند یا اینکه کمتر از اهمیت خود، مورد توجه قرار می‌گیرند. تیترهایی مانند: تشدید اختلافات بر سر حقوق کارگران برای سال آینده/کسانی که انقلاب را قبول ندارند از قدرت کناره گیری کنند/ اول از بزرگترانتان استعلام کنید بعد سخن بگویید و... رصد‌خانه امروز تابناک را تشکیل می‌دهند.
کد خبر: ۷۸۳۳۵۷ تاریخ انتشار : ۱۳۹۶/۱۲/۲۵
وقایع اتفاقیه؛
اسوشتیدپرس در روزهای پس از تسخیر سفارت آمریکا در تهران، گزارشی خبری در این زمینه مخابره کرده است. در این گزارش ابتدا قطعاتی از سخنرانی حضرت امام (ره) و سپس سخنان شهید بهشتی به انگلیسی در این باره پخش می‌شود و با تصاویری از مجلس که در این باره بحث می‌کند تمام می‌شود. گزارش که مشخص است توسط خبرنگار نا آشنا با زبان فارسی تهیه شده است، برش‌هایی به سخنان امام و جلسه مجلس داده است که هیچ منطقی در سخنان مطرح شده را حفظ نمی‌کند. و کاملا مشخص است که آنچه مد نظر خبرنگار بوده نه حرف‌ها و مواضع مطرح شده، بلکه صرفا تصاویری است که نشان دهنده حس مورد نظر خبرنگار از شرایط باشد. دوران پس از تسخیر لانه جاسوسی یکی از چالش برانگیزترین دوران سیاست خارجه ایران بود. نظام جمهوری اسلامی که تازه در حال شکل گیری و اعلام موجودیت در سطح بین‌الملل بود باید با هجمه‌های آمریکا که سعی داشت تصویری مخرب از رابطه ایران با سایر کشورها بسازد مقابله می‌کرد. در این میدان که رسانه‌های بین‌المللی با کنجکاوی یا سو نیت متمرکز روی مواضع ایران بودند، شهید بهشتی با تسلط به زبان انگلیسی مواضع حکومت را بهتر منتقل می‌کرد. ترجمه سخنان شهید بهشتی را در این دوره در ویدیو تابناک ببینید.
کد خبر: ۷۸۰۸۰۲ تاریخ انتشار : ۱۳۹۶/۱۲/۱۷
کد خبر: ۷۷۸۰۰۱ تاریخ انتشار : ۱۳۹۶/۱۲/۰۸
وقایع اتفاقیه؛
محمدرضا پهلوی در سال 1354 به رم سفر کرده بود؛ سال‌هایی که فعالیت‌های ایرانی‌های مقیم خارج به ویژه دانشجویان و گروه های چپ علیه شاه شدت گرفته بود. آن گونه که اسوشتیدپرس گزارش کرده، تصاویری که تماشا می‌کنید به تظاهرات 19 فروردین 1354 مصادف با 8 آوریل 1975 توسط دانشجویان و گروه‌های چپ مربوط می‌شود اما به نظر می رسد این تظاهرات بعد از 29 فروردین 1354 ثبت شده است. در 29 فروردین 1354، بیژن جزنی عضو بنیانگذار سازمان چریک‌های فدایی خلق به همراه گروه دیگری روی تپه‌های اوین اعدام شده و اعلام می‌شود که این عده حین فرار هدف قرار گرفته‌اند و کشته شده‌اند. با توجه به تکثر بالای تصاویر جزنی در دستان تظاهرات کنندگان و آرم های چریک‌های فدایی خلق، به نظر می‌رسد که این تظاهرات چندین روز پس از اعدام جزنی توسط عناصر این گروه سازماندهی شده و گروهی از دانشجویان نیز با این گروه در این تظاهرات همراهی کرده‌اند. تصاویر این تظاهرات را در تابناک می‌بینید.
کد خبر: ۷۷۶۹۷۴ تاریخ انتشار : ۱۳۹۶/۱۲/۰۵
وقایع اتفاقیه؛
پاییز 1357، با اوج گیری قیام مردم ایران و انقلاب همراه بود و کنترل امور تا حدود زیادی از دست رژیم محمدرضا پهلوی در ایران خارج شده بود. در 23 آذر 1357، تظاهرات خشم‌آلود مردم در اکثر شهرهاي کشور ادامه دارد و دهها نفر در کرمان، مشهد، اصفهان، جهرم، يزد و سبزوار به شهادت رسيدند. در مشهد مأموران با حمله به بيمارستان شاهرضا تعدادي از پزشکان، پرستاران و بيماران را به شهادت رساندند. روزنامه نيويورک تايمز نوشت آمريکا براي حمايت بيشتر از شاه جمعي از کارشناسان نظامي و ضد‌شورش خود را به تهران اعزام کرده است. در چنین روزی، اميرخسرو افشار وزير خارجه ايران، طي ديداري با ديويد اوئن همتاي انگليسي خود در لندن مصرّانه درخواست کرد کاري براي نجات حکومت شاه انجام دهند. تصاویری که اکنون می‌بینید، از این تظاهرات در 23 آذر 1357 است.
کد خبر: ۷۷۶۱۸۴ تاریخ انتشار : ۱۳۹۶/۱۲/۰۲