کلیات

اختلالات جنسی یا اختلال در عملکرد جنسی شامل هر مشکلی است که باعث عدم رضایت فرد یا زوج از فعالیت جنسی ‌شود. حدود 43 درصد از زنان و 31 درصد از مردان، درجاتی از اختلال در عملکرد جنسی را گزارش کرده‌اند.

اختلال جنسی 

اختلال جنسی یا ناکارآمدی جنسی می‌تواند در هر مرحله از چرخه واکنش جنسی(sexual response cycle) رخ دهد. بنابراین مانع حس رضایت از فعالیت جنسی می‌شود.

چرخه واکنش جنسی شامل مراحل هیجان، برانگیختگی، ارگاسم و ثبات است. میل و برانگیختگی، هر دو بخشی از مرحله هیجانی واکنش جنسی هستند. باید بدانید که زنان همیشه به ترتیب از این مراحل عبور نمی‌کنند.

طبق تحقیقات، اختلالات جنسی شایع هستند، ولی بسیاری از مردم دوست ندارند در موردش صحبت کنند. از آنجایی که گزینه‌های درمانی برای این مشکل در دسترس هستند، پس باید نگرانی‌های خودتان را با شریک زندگی و دکتر روانشناس یا سکس تراپیست، در میان بگذارید.

انواع اختلالات جنسی

به طور کلی، اختلالات جنسی به چهار دسته تقسیم می‌شود:

• اختلالات میل (Desire disorders): فقدان میل جنسی یا علاقه به برقراری رابطه جنسی.
• اختلالات برانگیختگی(Arousal disorders): ناتوانی در برانگیختگی فیزیکی یا عدم هیجان زدگی در حین فعالیت جنسی.
• اختلالات ارگاسم (Orgasm disorders): تأخیر یا عدم ارگاسم (اوج لذت جنسی).
• اختلالات درد (Pain disorders): درد هنگام مقاربت.

چه کسانی تحت تاثیر اختلالات جنسی قرار دارند؟

اختلالات جنسی می‌تواند در هر سنی بروز پیدا کند. اگرچه در افراد بالای 40 سال شایع تر است؛ چون اغلب با کاهش سطح سلامت به خاطر افزایش سن، در ارتباط است.

علائم اختلال جنسی 

این علایم در مردان به شرح زیر است:

• ناتوانی در دستیابی یا حفظ نعوظ (آلت تناسلی سفت) مناسب برای مقاربت(اختلال نعوظ).
• عدم وجود یا تاخیر در انزال با وجود تحریک جنسی کافی (تأخیر در انزال).
• ناتوانی در کنترل زمان انزال (انزال زودرس یا دیررس).

این علایم در زنان به شرح زیر است:

• ناتوانی در رسیدن به ارگاسم.
• عدم ترشحات کافی و مناسب واژن در قبل از مقاربت و در حین آن.
• ناتوانی در شل کردن مناسب ماهیچه‌های واژن برای انجام مقاربت.

علایم مشترک در بین مردان و زنان:

• عدم علاقه یا میل به رابطه جنسی.
• ناتوانی در برانگیختگی.
• درد حین مقاربت.

چه چیزی باعث اختلال جنسی می‌شود؟

علل فیزیکی: بسیاری از بیماری‌های فیزیکی یا پزشکی می‌توانند باعث ایجاد مشکلات و اختلال در عملکرد جنسی شوند. این بیماری‌ها شامل دیابت، بیماری قلبی و عروقی (رگ‌های خونی)، اختلالات عصبی، عدم تعادل هورمونی، بیماری‌های مزمن مانند نارسایی کلیه یا کبد و اعتیاد به الکل و سوء مصرف مواد هستند. علاوه بر این، عوارض جانبی برخی داروها، از جمله برخی داروهای ضد افسردگی هم می‌تواند روی عملکرد جنسی تأثیر بگذارد.

علل روانشناختی: اینها شامل استرس و اضطراب کاری، نگرانی در مورد عملکرد جنسی، مشکلات زناشویی، افسردگی، احساس گناه، نگرانی در مورد تصویر بدن و اثرات ترومای جنسی در گذشته هستند.

چه داروهایی می تواند باعث اختلال در عملکرد جنسی فرد شوند؟

برخی از داروهای تجویزی و حتی داروهای بدون نسخه هم می‌توانند عملکرد جنسی  را تحت تأثیر قرار دهند. برخی از داروها روی میل جنسی (لیبیدو) و برخی دیگر روی برانگیختگی یا توان رسیدن به ارگاسم اثر دارند. خطر عوارض جانبی جنسی داروها زمانی افزایش می‌یابد که فرد، چندین دارو را با هم مصرف کند.

عوارض جانبی جنسی با مصرف داروهای زیر گزارش شده است:

داروهای بدون نسخه

برخی از آنتی هیستامین‌ها و ضد احتقان‌هایی که بدون نسخه در داروخانه‌ها فروخته می‌شوند، می‌توانند باعث اختلال در نعوظ یا مشکلات انزال شوند.

داروهای ضد افسردگی

• داروهای ضد افسردگی سه حلقه‌ای، از جمله آمی تریپتیلین(Elavil)، دوکسپین (Sinequan)، ایمی پرامین(Tofranil) و نورتریپتیلین (Aventyl، Pamelor)
• مهارکننده‌های مونوآمین اکسیداز (MAOIs)، از جمله فنلزین (Nardil) و ترانیل سیپرومین (Parnate)
• داروهای ضد روان پریشی، از جمله تیوریدازین (Mellaril)، تیوتیکسن (Navane) و هالوپریدول (Haldol)
• داروهای ضد شیدایی مانند کربنات لیتیوم (Eskalith، Lithobid)
• مهارکننده‌های انتخابی بازجذب سروتونین (SSRIs) مانند فلوکستین (Prozac)، سرترالین (Zoloft) و پاروکستین (Paxil).

داروهای زیر ممکن است باعث اختلال در نعوظ شوند:

داروهای ضد فشار خون (برای درمان فشار خون بالا)

• دیورتیک‌ها، شامل اسپیرونولاکتون (آلداکتون) و تیازیدها (دیوریل، ناتورتین و غیره)
• داروهای دارای ماده فعال مرکزی، از جمله متیل دوپا (آلدومت) و رزرپین (سرپاسیل، رائودیکسین)
• مسدود کننده‌هایa-آدرنرژیک، از جمله پرازوسین (مینی پرس) و ترازوسین (هیترین)
• مسدودکننده‌های b-آدرنرژیک (بتا)، از جمله پروپرانولول (ایندرال) و متوپرولول (لوپرسور)

داروهای زیر ممکن است میل جنسی را کاهش دهند:

هورمون‌ها

• لوپرولید (لوپرون)
• گوسرلین (زولادکس)