کلیات
حمید سوریان ریحانی پور متولد ۲ شهریور ۱۳۶۴ در شهر ری، کشتی‌گیر فرنگی‌کار ایرانی است. سوریان قهرمان المپیک ۲۰۱۲ لندن در وزن ۵۵ کیلوگرم و همچنین دارنده ۶ مدال طلای کشتی فرنگی در مسابقات قهرمانی کشتی جهان است. سوریان از نظر شمار و کیفیت مدال، بهترین کشتی‌گیر همه ادوار ایران و ملقب به پسر افسانه‌ای ایران است. وی بعد از المپیک ۲۰۱۶ به بعد در کشتی حضور حرفه‌ای نداشته است.
حمید سوریان در تاریخ ۵ مرداد ۱۳۹۸، از سوی علیرضا دبیر (رییس فدراسیون کشتی) به عنوان نایب‌رئیس فدراسیون کشتی انتخاب شد.
کودکی و نوجوانی
حمید سوریان فرزند محمد سوریان و اعظم‌السادات شادالله‌زاده، جوان‌ترین عضو یک خانواده ۸ نفره است. وی ۵ برادر دارد. حمید در کنار کوه طبرک در شهرری متولد شده و مدارج تحصیلی تا دبیرستان را در این منطقه طی کرده‌است. او تحت تأثیر دو برادرش، محسن و مرتضی، که هر دو کشتی‌گیر بودند، به کشتی علاقه‌مند شد و سپس از سال ۱۳۷۶ و زیر نظر عبدالله زارع، به‌طور جدی کشتی را آغاز کرد. این روند تا شرکت در مسابقات بین‌المللی آسیایی و جهانی تحت نظر مربیان‌اش زارع و محسن سوریان ادامه یافت.
زندگی ورزشی
حمید سوریان در سال ۲۰۰۱ عضو تیم ملی نوجوانان در وزن ۴۶ کیلوگرم شد و در مسابقات نوجوانان آسیا به روی تشک رفت. در سال ۱۳۸۶ قهرمان قهرمانان ورزش ایران شد. در سال ۲۰۰۵ و در سن ۲۰ سالگی، توانست نخستین مدال طلا را در مسابقات جهانی بوداپست به دست آورد و عنوان قهرمانی بزرگسالان جهان را از آن خود کند. این مدال طلا پنج بار دیگر در رقابت‌های جهانی گوانگ‌ژوسال ۲۰۰۶، مسابقات جهانی ۲۰۰۷ باکو، رقابت‌های جهانی ۲۰۰۹ هرنینگ دانمارک، رقابت‌های ۲۰۱۰ مسکو و ۲۰۱۴ تاشکند تکرار شد. ۲ طلای مسابقات بزرگسالان آسیا در سال‌های ۲۰۰۷ و ۲۰۰۸ از دیگر دستاورد‌های سوریان است. مدال طلای المپیک ۲۰۱۲ لندن مهمترین افتخار ورزشی حمید سوریان است.
جوانان
حمید سوریان در سال ۲۰۰۴ در مسابقات قهرمانی جوانان آسیا مدال نقره گرفت، او همچنین در سال ۲۰۰۵ نشان طلای این دوره از مسابقات جهانی را از آن خود کرد. سوریان در مهرماه ۱۳۸۴ (۲۰۰۵ میلادی) در حالی که هنوز در رده جوانان قرار داشت، به دلیل نشان دادن عملکردی بالاتر از این رده، در مسابقات جهانی بزرگسالان شرکت داده شد.
قهرمانی جهان بوداپست ۲۰۰۵
سوریان جوان که در آن زمان کشتی‌گیری ناشناخته بود، در بوداپست دو کشتی‌گیر به نام‌های ووگار راگیموف اوکراینی و بایرام اوزدمیر از ترکیه را در دوره‌های نخست مسابقه‌ها به ترتیب با امتیاز ۶–۲ و ۷–۲ شکست داد و در کشتی با ازارو ریواس کوبایی که قهرمان سال ۱۹۹۹ جهان و نایب قهرمان المپیک سیدنی و قهرمان قاره آمریکا شد بود، در این پیکار سرنوشت‌ساز، موفق شد در زمانِ نخست ۲ بر ۱، در زمانِ دوم ۷ بر ۱ (و نتیجه نهایی ۹–۲)؛ این حریف کوبایی را شکست دهد. ارمک کوکتیف از قزاقستان حریف بعدی سوریان بود که در این دیدار او حریف خود را با ۶ امتیاز شکست داد و راهی مسابقه نهایی شد و با شکست پارگ ائون چول از کره جنوبی مدال طلا گرفت. سوریان در پنج کشتی که برگزار کرد، مجموعاً ۳۵ امتیاز از حریفان گرفت.
قهرمانی جهان گوانگ‌ژو ۲۰۰۶
سوریان در رقابت‌های قهرمانی جهان گوانگ‌ژو سال ۲۰۰۶ در فینال روشن بایراموف را شکست داد و از عنوان قهرمانی خود دفاع کرد. سوریان در دیدار‌های پیش از فینال خود لیندزی لوکار آمریکایی، ونلین ونکف بلغار و ووگار راگیموف را شکست داده بود.
قهرمانی جهان باکو ۲۰۰۷
سوریان در این رقابت‌ها به ترتیب شین پارکر استرالیایی، آندرس نیبلم دانمارکی، لیندزی دولاکر آمریکایی، ویرگیل مونتینو از رومانی، کریستین فریس صرب را شکست داد. سوریان در فینال در مقابل پارک ائون چول قرار گرفت و با نتیجه ۲ بر ۱ وی را شکست داد. سوریان با این طلا، سومین مدال طلای مسابقات قهرمانی جهان خود را به دست آورد.
المپیک ۲۰۰۸ پکن
سوریان در نخستین المپیک خود در المپیک ۲۰۰۸ که تیم ملی کشتی کشور ایران در بدترین عملکرد المپیکی خود تنها یک مدال برنز را کسب کرد، به ترتیب پس از برد برابر ونلین ونکوف از بلغارستان و الگین الوایس از پالائو در دور سوم مسابقات مغلوب نظیر مانکیف، روسی شد. در ادامه او با پیروزی برابر کریستین فریس از صربستان به دیدار رده‌بندی رسید که با باخت برابر پارک ائون چول کره‌ایبه مقام پنجم این رقابت‌ها رسید.
قهرمانی جهان دانمارک ۲۰۰۹
سوریان در فینال پس از غلبه بر هاکان نیبلوم دانمارکی با نتیجه مقتدرانه ۷ بر ۰ در رقابت‌های جهانی هرنینگ دانمارک چهارمین مدال طلای قهرمانی جهان خود را به دست آورد. وی در دیدار‌های پیش از فینال خود اسپنسر مانگو، رومن آمویان و ارهان کاراکس را شکست داده بود.
قهرمانی جهان مسکو ۲۰۱۰
سوریان که برای بار پنجم در قهرمانی جهان شرکت کرد به ترتیب محمد بوترفاسا را از الجزایر، ونلین ونکوف بلغاری، جانی هاپامیکی فنلاندی و رقیب سرسخت خود رومن آمویان آرمنی را شکست داده بود. سوریان در فینال ۵ بر ۳ در یک دیدار حساس چوی گیو-جین کره‌ای را شکست داد. سوریان با این طلا برای بار پنجم مدال طلا و قهرمانی خود را در مسابقات قهرمانی جهان تکرار کرد.
بازی‌های آسیایی گوانگ‌ژو ۲۰۱۰
حمید سوریان در رقابت‌های ۲۰۱۰ گوانگ‌ژو ناکام ماند و با ۲ شکست در مسابقات وزن ۵۵ کیلوگرم کشتی فرنگی در بازی‌های ۲۰۱۰ از دور مسابقات حذف شد. کارشناسان یکی از دلایل ناکامی او را کم کردن پیاپی وزن و ضعف بدنی ناشی از آن عنوان کردند.
المپیک ۲۰۱۲ لندن
سوریان سهمیه المپیک ۲۰۱۲ را در مسابقات گزینشی قزاقستان به دست آورد. سوریان در نخستین مبارزه خود در المپیک لندن، بعد از ظهر ۵ اوت به وقت لندن با آرسن اِرالیف از قرقیزستان روبرو شد و توانست ۳ بر ۱ او را شکست دهد. در مرحله یک چهارم نهایی پیتر موداس از مجارستان و در نیمه نهایی هاکان اریک نیبلوم از دانمارک را از پیش رو برداشت و به فینال رسید.
در فینال با شکست دادن روشن بایراموف رقیب مطرح خود در ۲ وقت پیاپی، با اقتدار موفق شد مدال طلای ۵۵ کیلوگرم فرنگی مردان المپیک ۲۰۱۲ را تصاحب کند. مدال طلای سوریان نخستین مدال المپیک کشتی فرنگی ایران پس از ۴۰ سال است. او پس از قهرمانی با پرچم ایران دور افتخار زد و مدالش را در روز تولد مادرش به او تقدیم کرد.
قهرمانی جهان ۲۰۱۴ تاشکند
سوریان در این دوره به ترتیب و با توانمندی الکس آنچیت، هیثم محمود، اسماعیل بوررو، طالح ممدوف و المورات تاسمورادوف را از پیش رو برداشت و به فینال رسید. سوریان در فینال با پیروزی ۲ بر ۱ خود مقابل مینیگیان سمنوف برنده مدال برنز المپیک ۲۰۱۲ ششمین مدال طلای جهانی خود را در رقابت‌های قهرمانی جهان در ازبکستان کسب کرد. به این ترتیب او با کسب هفتمین مدال طلا رکورد ۶ مدال طلای عبدالله موحد یکی از اسطوره‌های کشتی را شکست و از از نظر مرغوبیت شمارِ مدال، بهترین کشتی‌گیر تاریخ ایران نام گرفت.
قهرمانی جهان لاس وگاس ۲۰۱۵
حمید سوریان پس از استراحت در دور نخست، در دور دوم روبرویِ ریایبر رودریگز از ونزوئلا به پیروزی دست یافت و در دور سوم نیز جانی هاپاماکی فنلاندی را با ضربه فنی شکست داد و راهی یک‌چهارم نهایی شد. سوریان در این مرحله درحالی‌که با نتیجه ۲ بر صفر از روشن بایراموف دارنده مدال‌های طلای جهان و نقره المپیک عقب بود؛ بعد از دریافت اخطار دوم، با تصمیم رئیس تشک دیسکالیفه شد. وی در گروه شانس مجدد با نتیجه ۶ بر ۵ مغلوب یون وونچول از کره شمالی شد و شانس حضور در دیدار رده‌بندی را نیز از دست داد.
المپیک ۲۰۱۶ ریو
حمید سوریان پس از ناکامی در کسب سهمیه المپیک در مسابقات جهانی لاس وگاس و دو تورنمنت گزینشی در قزاقستان و مغولستان، در آخرین شانس برای حضور در المپیک در تورنمنت استانبول شرکت کرد و با چهار پیروز پی در پی که همگی با ضربه فنی و بدون دادن حتی یک امتیاز بود، موفق به کسب سهمیه المپیک از مسابقات گزینشی استانبول شد. او در فینال کشتی‌گیر آمریکایی را ضربه فنی کرد.
حمید سوریان در المپیک ریو در دیدار اول خود در مقابل شینوبو اوتا با نتیجه نزدیک ۶ بر ۵ شکست خورد و از صعود به مرحله بعد بازماند. با فینالیست شدن اوتا، سوریان به مرحله شانس دوباره راه یافت و در نخستین دیدار خود در مقابل المت کبیسپایف قزاقستانی نیز نتیجه را واگذار کرد و حذف شد.
سبک کشتی
مهدی رستم‌پور کارشناس کشتی در مورد سبک فنی او می‌نویسد: «اگر اعجوبه اش می‌دانند، نه صرفاً به خاطر شش طلای جهانی بلکه بیشتر به دلیل ریزه‌کاری‌های مبتکرانه‌اش است. اینکه ساختار فن «کنده فرنگی» را تغییر داده هنگامی که حریفان را لیفت می‌کند، نمی‌توانند متوجه شوند از سمت راست یا چپ، یا حتی از روبرو یا از پشت تابانده خواهند شد! به همین خاطر از هرگونه بدلکاری یا بکار بستن تمهیدات دفاعی بازمی‌مانند.» الکساندر کارلین، کشتی‌گیر افسانه‌ای روس، حمید سوریان را «بهترین» خوانده‌است.
نائب دبیری فدراسیون کشتی
حمید سوریان در تاریخ ۵ مرداد ۱۳۹۸، از سوی علیرضا دبیر (رییس فدراسیون کشتی) به عنوان نایب‌رئیس فدراسیون کشتی انتخاب شد.