در مورد انسان هوشمند در ویکی تابناک بیشتر بخوانید

دومین فصل ایزگام‌دشت پس از ۶ سال وقفه بالاخره به انجام رسید. باستان‌شاسان اولین‌بار این محوطه را در سال ۱۳۹۶ کاوش کردند که منجر به کشف گورستانی از دوره مفرغ میانی شد. یعنی حدود ۳۶۰۰ سال قبل. تمام تدفین‌‌ها در این قبور در جهت شرقی غربی صورت گرفته. اغلب آن‌ها روی یکی از شانه‌ها و در حالی که پاهای‌شان جمع شده، اصطلاحا به صورت چمباتمه‌ای یا همان جنینی دفن شده‌اند. باستان‌شناسان احتمال می‌دهند که جهت شرقی غربی قبور به دلیل حرکت خورشید در آسمان است و شاید این مردم در حدود ۳۶۰۰ سال قبل میتراییسم بوده و احترام زیادی برای خورشید قائل بودند.

نئاندرتال یکی از چهار گونه شناخته شده نزدیک به انسان هستند که با اینکه نقاط اشتراک زیادی با انسان‌ها دارند اما جدای از ما به حساب می‌آیند. با ساعد و ساقی کوتاه‌تر، عضلات قوی‌تر و برجستگی ابرویی بزرگتر، نئاندرتال‌ها در حالی که بسیار متفاوت از ما بودند در عین حال آنقدر شبیه به ما بودند که بدانیم گونه‌ای نزدیک هستند. در این ویدیو داستان جالب این گونه انسان‌تبار را ببینید.