در مورد ادعیه مذهبی در ویکی تابناک بیشتر بخوانید

روز هجدهم، روز عید غدیر و عید الله اکبر است و اعمال آن: هشتم- بخواند اين دعا را كه سيد بن طاوس از شيخ مفيد نقل كرده‏ است. این دعا را در تابناک می‌خوانید و می‌شنوید.

زیارت اربعین از جمله زیاراتی است که در زیارت حضرت امام حسین (علیه‌السلام) در روز اربعین وارد شده است. این زیارت در چهلمین روز شهادت آن حضرت است. در حدیث معروف امام حسن عسکری (علیه‌السّلام) «زیارت اربعین»، یکی از پنج علامت مؤمن شمرده شده است؛ چه بر سر تربت و مزار سیدالشهدا (علیه‌السّلام) خوانده شود و چه از راه دور؛ بنابر آنچه به دست ما رسیده است. مهم، توجه به مفاهیم مطرح شده در این زیارت است. پیش از پرداختن به مضامین بلند این زیارت شریف، لازم است اشاره‌ای به سند آن کنیم. متن زیارت اربعین را حضرت صادق (علیه‌السّلام) به صفوان بن مهران (معروف به صفوان جمّال) آموخته است و فرموده که این زیارتنامه را هنگامی که آفتاب روز اربعین برآمد و روز بلند شد، بخواند. این توصیه، اهمیّت این زیارت ماثور را می‌رساند. حدیث را سید بن طاووس با سند خویش از صفوان روایت می‌کند. متن زیارت، در «اقبال الاعمال» سید بن طاووس، «المزار الکبیر» محمد بن جعفر مشهدی، «المصباح» کفعمی و «مصباح المتهجد» شیخ طوسی آمده است. علامه مجلسی هم در بحارالانوار، به نقل از تهذیب شیخ طوسی آن را نقل کرده است. گرچه در بعضی کلمات، تفاوت‌های جزئی میان نقل‌ها دیده می‌شود، ولی کلیت آن ثابت و یکسان و معتبر می‌باشد. این زیارت نامه را در تابناک می‌بینید و می‌شنوید.

«عَرَفَة» کلمه‌ای عربی از ماده «ع ر ف» است. این ماده به معنای ادراک، فهم و شناختن چیزی همراه با تفکر و تدبر در آثار آن است. نام عرفه، از سرزمین عرفات (جایی در مکه که باید در این تاریخ در آن وقوف کرد) گرفته شده و گفته‌اند عرفات را از آن رو عرفات خوانده‌اند که زمینی مشخص و شناخته‌شده در میان کوه‌ها است. روز عَرَفَه، نهم ذی‌الحجه، یک روز پیش از عید قربان است. بنابر فقه شیعه، حج‌گزاران باید از ظهر تا غروب شرعی این روز را در عرفات وقوف کنند. در واقع روز عرفه روز آغاز مناسک حج است. حج گزاران در این روز در صحرای عرفات گرد هم می‌آیند و ضمن دعا و استغفار، از توفیق در ادای فریضه مهم حج شکرگزاری می‌کنند. نظر به اهمیت این روز، ادعیه و مناجاتی ویژه آن از معصومین و بزرگان دینی نقل شده است. در برخی منابع، دعایی از پیامبر(ص) برای این روز نقل شده است. از جمله مشهورترین این ادعیه، دعای عرفه امام حسین(ع) است که بسیاری از شیعیان هر ساله در نقاط مختلف دنیا، به قرائت آن در این روز اهتمام جدی دارند. از دعاهای مشهور دیگر برای این روز، دعای عرفه امام سجاد(ع) نقل شده است. روایات بسیاری روز عرفه را به عنوان روزی ویژه برای بخشایش گناهان و استجابت دعا معرفی کرده‌اند. همچنین امامان شیعه احترامی خاص برای این روز قائل بوده‌ و مردم را به بزرگداشت این روز فرا می‌خوانده‌اند و سائلان را به هیچ روی، دست خالی رد نمی‌کرده‌اند. دعای عرفه امام حسین(ع) دعایی منسوب به امام حسین(ع) که بنابر روایات، آن حضرت در روز نهم ذی الحجه (روز عرفه) در صحرای عرفات خوانده است. بنابر برخی شواهد، قرائت این دعا توسط امام حسین (ع)، مربوط به آخرین سفر حج ایشان نبوده است. شیعیان این دعا را در روز عرفه و در صحرای عرفات و نیز در مساجد مناطق دیگر جهان می‌خوانند. این دعا، در بردارنده آموزه‌های عرفانی و عقیدتی است. عالمان و محدثان شیعه با توجه به محتوای بلند این دعا آن را از امام حسین(ع) دانسته و تنها در انتساب بخش پایانی آن، برخی به دیده تردید نگریسته و آن را به برخی مشایخ صوفیه نسبت داده‌اند. نظر به اهمیتی که این دعا نزد شیعیان دارد، ترجمه‌های بسیاری به زبان‌های مختلف از آن در دست است. کفعمی در کتاب البلدالامین و سیدبن طاووس در کتاب مصباح الزائر این دعای را ذکر کرده‌اند و پس از آن دو، علامه مجلسی در بحار الانوار و شیخ عباس قمی در مفاتیح الجنان این دعا را آورده‌اند. در مورد راویان حدیث (بشر و بشیر) آیت‌الله خویی می‌گوید: این دو برادر پسران غالب اسدی کوفی هستند. بشر از اصحاب امام حسین(ع) و اصحاب امام سجاد(ع) اما بشیر تنها از راویان حسین بن علی(ع)است. اگر چه بعضی از محدثان یقین به سند این نیایش ندارند، مفهوم و محتوای این دعا به قدری با عظمت و مطابق اصول است که از سند بی‌نیاز و احتیاجی به آن ندارد. از آن رو که قسمت پایانی دعای عرفه را تنها سید ابن طاووس در اقبال الاعمال آورده و خود سید ابن طاووس در کتاب دیگرش مصباح الزائر و کفعمی و علامه مجلسی آن را ذکر نکرده است، علامه مجلسی صدور آن را از امام حسین(ع) مورد تردید قرار داده و احتمال داده است که این قسمت را بعضی از مشایخ صوفیه به این دعا افزوده‌اند. که ممکن است این قسمت ابتدا در برخی کتاب‌ها وجود داشته که سید ابن طاووس با غفلت از حقیقت آن و به گمان اینکه جزء دعای عرفه است، آن را در پایان دعا قرار داده است و یا اینکه نسخه اصلی کتاب اقبال الاعمال دارای این زیاده نبوده و بعد‌ها برخی از مشایخ صوفیه آن را به این کتاب شریفه ملحق کرده‌اند که به نظر احتمال دوم مناسب‌تر است. بدیهی است که نظیر مضامین این نیایش در عالی‌ترین درجه حکمت و عرفان اسلامی را جز انبیای عظام و ائمه معصومین نمی‌توانند بیان نمایند. اکنون دعای عرفه را با متن اصلی و ترجمه فارسی در تابناک می‌بینید، می‌شنوید و می‌خوانید.

دعای فرج، دعایی است که با عبارت «إلهی عَظُمَ البَلاء» آغاز می‌شود. دعای فرج، برای اولین بار در کتاب کُنوز النجاح شیخ طبرسی (درگذشت ۵۴۸ق) آمده است، البته فقط بخش آغازین آن یعنی تا «أَوْ هُوَ أَقْرَبُ». برخی دیگر از آثاری که این دعا را آورده‌اند این کتاب‌ها هستند: المزار الکبیر اثر ابن مشهدی (درگذشت ۶۱۰ق)، جمال الاسبوع اثر سید بن طاووس (درگذشت ۶۶۴ق)، المزار اثر شهید اول (درگذشت ۷۸۶ق)، مصباح اثر کفعمی (درگذشت ۹۰۵ق)، وسائل الشیعه اثر شیخ حر عاملی (درگذشت ۱۱۰۴ق). کتاب النجم الثاقب به نقل از کتاب «کنوز النجاح» می‌نویسد: «دعای فرج دعایی است که امام مهدی (عج) آن را به اباالحسن محمد بن احمد بن ابی لیث در شهر بغداد که از ترس کشته شدن به مقابر قریش (کاظمین) پناه برده بود تعلیم داد و ابوالحسن به برکت این دعا از کشته شدن نجات پیدا کرد.» دعای فرج از سه بخش تشکیل شده است: در بخش اول به آزمایش بزرگی که مردم در زمان غیبت به آن مبتلا گشته‌اند اشاره شده است. در بخش دوم بعد از درود بر پیامبر(ص) و اهل بیت(ع)، به لزوم فرمان‌برداری مؤمنان از ایشان به سبب جایگاه والایی که دارند پرداخته شده است. در بخش پایانی دعا از خداوند خواسته شده به سبب حقوق و منزلتی که معصومان(ع) بر ما دارند امور ما را کفایت و ما را یاری کنند. این دعا را به همراه متن اصلی و ترجمه فارسی با صدای محسن فرهمند می‌شنوید و می‌خوانید

دعای عهد دعایی است که از امام صادق (ع) روایت شده و مشتمل بر تجدید بیعت با امام زمان (عج) است. این دعا از دعاهایی است که تأکید زیادی بر خواندن آن در دوران غیبت امام زمان (عج) شده است. گفته‌شده که هرکس چهل صبح این دعا را بخواند از یاوران حضرت قائم (عج) خواهد بود. سید بن طاووس در مصباح الزائر، ابن مشهدی در المزار الکبیر، کفعمی در المصباح و البلد الامین، و مجلسی در بحارالانوار و زاد المعاد این دعا را از امام صادق نقل کرده‌اند. نقل این دعا توسط عالمان بزرگی همچون سید بن طاوس، کفعمی و علامه مجلسی نشان از اعتماد آنان به دعای عهد دارد؛ و محتوای این دعا در ادعیه دیگر مورد تأیید قرار گرفته است. این ادعا را به همراه متن اصلی و ترجمه فارسی در تابناک می‌بینید و می‌شنوید و می‌خوانید.