در مورد ادعیه عید قربان در ویکی تابناک بیشتر بخوانید

«عَرَفَة» کلمه‌ای عربی از ماده «ع ر ف» است. این ماده به معنای ادراک، فهم و شناختن چیزی همراه با تفکر و تدبر در آثار آن است. نام عرفه، از سرزمین عرفات (جایی در مکه که باید در این تاریخ در آن وقوف کرد) گرفته شده و گفته‌اند عرفات را از آن رو عرفات خوانده‌اند که زمینی مشخص و شناخته‌شده در میان کوه‌ها است. روز عَرَفَه، نهم ذی‌الحجه، یک روز پیش از عید قربان است. بنابر فقه شیعه، حج‌گزاران باید از ظهر تا غروب شرعی این روز را در عرفات وقوف کنند. در واقع روز عرفه روز آغاز مناسک حج است. حج گزاران در این روز در صحرای عرفات گرد هم می‌آیند و ضمن دعا و استغفار، از توفیق در ادای فریضه مهم حج شکرگزاری می‌کنند. نظر به اهمیت این روز، ادعیه و مناجاتی ویژه آن از معصومین و بزرگان دینی نقل شده است. در برخی منابع، دعایی از پیامبر(ص) برای این روز نقل شده است. از جمله مشهورترین این ادعیه، دعای عرفه امام حسین(ع) است که بسیاری از شیعیان هر ساله در نقاط مختلف دنیا، به قرائت آن در این روز اهتمام جدی دارند. از دعاهای مشهور دیگر برای این روز، دعای عرفه امام سجاد(ع) نقل شده است. روایات بسیاری روز عرفه را به عنوان روزی ویژه برای بخشایش گناهان و استجابت دعا معرفی کرده‌اند. همچنین امامان شیعه احترامی خاص برای این روز قائل بوده‌ و مردم را به بزرگداشت این روز فرا می‌خوانده‌اند و سائلان را به هیچ روی، دست خالی رد نمی‌کرده‌اند. دعای عرفه امام حسین(ع) دعایی منسوب به امام حسین(ع) که بنابر روایات، آن حضرت در روز نهم ذی الحجه (روز عرفه) در صحرای عرفات خوانده است. بنابر برخی شواهد، قرائت این دعا توسط امام حسین (ع)، مربوط به آخرین سفر حج ایشان نبوده است. شیعیان این دعا را در روز عرفه و در صحرای عرفات و نیز در مساجد مناطق دیگر جهان می‌خوانند. این دعا، در بردارنده آموزه‌های عرفانی و عقیدتی است. عالمان و محدثان شیعه با توجه به محتوای بلند این دعا آن را از امام حسین(ع) دانسته و تنها در انتساب بخش پایانی آن، برخی به دیده تردید نگریسته و آن را به برخی مشایخ صوفیه نسبت داده‌اند. نظر به اهمیتی که این دعا نزد شیعیان دارد، ترجمه‌های بسیاری به زبان‌های مختلف از آن در دست است. کفعمی در کتاب البلدالامین و سیدبن طاووس در کتاب مصباح الزائر این دعای را ذکر کرده‌اند و پس از آن دو، علامه مجلسی در بحار الانوار و شیخ عباس قمی در مفاتیح الجنان این دعا را آورده‌اند. در مورد راویان حدیث (بشر و بشیر) آیت‌الله خویی می‌گوید: این دو برادر پسران غالب اسدی کوفی هستند. بشر از اصحاب امام حسین(ع) و اصحاب امام سجاد(ع) اما بشیر تنها از راویان حسین بن علی(ع)است. اگر چه بعضی از محدثان یقین به سند این نیایش ندارند، مفهوم و محتوای این دعا به قدری با عظمت و مطابق اصول است که از سند بی‌نیاز و احتیاجی به آن ندارد. از آن رو که قسمت پایانی دعای عرفه را تنها سید ابن طاووس در اقبال الاعمال آورده و خود سید ابن طاووس در کتاب دیگرش مصباح الزائر و کفعمی و علامه مجلسی آن را ذکر نکرده است، علامه مجلسی صدور آن را از امام حسین(ع) مورد تردید قرار داده و احتمال داده است که این قسمت را بعضی از مشایخ صوفیه به این دعا افزوده‌اند. که ممکن است این قسمت ابتدا در برخی کتاب‌ها وجود داشته که سید ابن طاووس با غفلت از حقیقت آن و به گمان اینکه جزء دعای عرفه است، آن را در پایان دعا قرار داده است و یا اینکه نسخه اصلی کتاب اقبال الاعمال دارای این زیاده نبوده و بعد‌ها برخی از مشایخ صوفیه آن را به این کتاب شریفه ملحق کرده‌اند که به نظر احتمال دوم مناسب‌تر است. بدیهی است که نظیر مضامین این نیایش در عالی‌ترین درجه حکمت و عرفان اسلامی را جز انبیای عظام و ائمه معصومین نمی‌توانند بیان نمایند. اکنون دعای عرفه را با متن اصلی و ترجمه فارسی در تابناک می‌بینید، می‌شنوید و می‌خوانید.