کلیات
زوال عقل یک اصطلاح برای کاهش تواناییهای ذهنی است که باعث ایجاد اختلال در زندگی روزمره میشود. از علل دمانس میتوان آلزایمر را نام برد. زوال عقل یا دمانس یا خِرَدسودگی در پزشکی و روانپزشکی، اختلال مزمن و گاهی حاد فرایندهای روانی به علت بیماری عضوی مغز که با تغییر شخصیت و نئاندرتال شدن و موقعیتناشناسی و اختلال در حافظه و داوری و اندیشه همراه است.
شایعترین نوع دمانس، زوال عقل سالخوردگی یا بیماری آلزایمر است. از دیگر عوامل ایجاد دمانس میتوان به سکته مغزی، روانآشفتگی (دلیریوم) ناشی از سمی شدن بدن در اثر مواد مخدر و روانگردان و بیماریهای ناشایع ولی معروف مانند جنون گاوی اشاره نمود. طبق تعریف، خردسودگی عبارت است از تخریب پیش رونده کارکردهای شناختی که در زمینهای از هشیاری کامل (بدون وجود دلیریوم بسته به نوع عامل آن) بروز میکند.
دمانس یک بیماری خاص نیست. بهجای آن میتوان اصطلاح زوال عقل را بکار برد. زوال عقل به کاهش حافظه، تفکر و تواناییهای اجتماعی اشاره میکند که باعث اختلال در عملکرد روزانه میشود. زوال عقل عموماً شامل از دست رفتن حافظه میشود، از دست دادن حافظه علل مختلفی دارد؛ بنابراین از دست دادن حافظه به تنهایی، به این معنی نیست که شما دمانس را تجربه میکنید. بیماری آلزایمر شایعترین علل زوال عقل پیشرونده در افراد مسن است.
علائم زوال عقل
در حالی که علائم این پدیده میتواند به شدت متفاوت باشد، حداقل دو مورد از عملکرد ذهنی اصلی زیر باید به طور معنی داری تحت تاثیر دمانس قرار گیرد:
حافظه
ارتباطات و زبان
توانایی تمرکز و توجه
استدلال و قضاوت
ادراک بصری
افراد مبتلا به زوال عقل ممکن است با حافظه کوتاه مدت مانند پیدا کردن کیف پول، پرداخت صورتحساب، برنامهریزی، تهیه غذا، به یاد آوردن وقت ملاقات یا سفر مشکلاتی داشته باشند. بسیاری از دمانسها پیشرونده هستند. بدین معنا که شروع علائم به آرامی است و به تدریج و با گذشت زمان، علائم بدتر میشوند.
علائم دمانس با توجه به علل این پدیده متفاوت است، اما علائم و نشانههای رایج عبارتاند از:
از دست دادن حافظه
دشواری ارتباط برقرار کردن یا پیدا کردن کلمات
دشواری استدلال یا حل مسئله
دشواری انجام وظایف پیچیده
دشواری در برنامهریزی و سازماندهی
دشواری هماهنگی و عملکرد حرکتی
سردرگمی و عدم تمرکز
افسردگی
اضطراب
رفتار نامناسب
پارانویا
تحریک پذیری
هذیان گویی
علل زوال عقل
زوال عقل ناشی از آسیب به سلولهای مغزی است. آسیب به سلولهای مغزی باعث کاهش توانایی ارتباطی سلولهای مغز میشود. هنگامی که سلولهای مغز قادر به برقراری ارتباط طبیعی نیستند، تفکر، رفتار و احساسات تحت تأثیر قرار میگیرد.
انواع دمانس
انواع دمانسهایی که پیشرفت میکنند و قابل برگشت نیستند عبارتاند از:
بیماری آلزایمر: در افراد بالای ۶۵ سال، بیماری آلزایمر شایعترین علل زوال عقل است. اگر چه علت بیماری آلزایمر شناخته شده نیست، اغلب در مغز افراد مبتلا به آلزایمر پلاکهایی یافت میشود. پلاکها یک توده پروتئینی به نام بتا آمیلوئید هستند. بعضی از عوامل ژنتیکی نیز ممکن است در افراد آلزایمر ایجاد کند.
دمانس عروقی: این پدیده نیز از علل زوال عقل در اثر آسیب رسیدن به عروقهایی است که خون را به مغز میرسانند. مشکلات عروق خونی ممکن است ناشی از سکته مغزی یا سایر بیماریهای خونی باشد. آسیب به سلولهای گیجگاهی: این دسته، گروهی از بیماریها شامل تخریب سلولهای عصبی در قسمتهای جلویی و مرکزی مغز هستند. این مناطق معمولاً با شخصیت، رفتار و زبان مرتبط هستند که با علائم زوال عقل مشخص میشود. مطالعات انجام شده روی افراد ۸۰ ساله و مبتلا به زوال عقل نشان میدهد که بسیاری از آنها دارای ترکیبی از بیماری آلزایمر و دمانس عروقی بودند.
تحقیقات جدید نشان میدهد که خطر ابتلا به زوال عقل در افراد مبتلا به مشکلات تیروئید بیشتر است و به نظر میرسد این خطر با شدت بیماری نیز ارتباط دارد.
کد خبر: ۱۲۳۸۵۵۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۳/۰۱
مجله معتبر امریکایی مطالعه رابطه چای و عملکرد مغزی را انجام داد و هریک از شرکتکنندگان برای درک بهتر سلامت مغز خود، MRI و آزمایش عصبی روانشناختی انجام دادند.
کد خبر: ۱۲۳۷۴۶۹ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۲/۲۶
نتیجه مطالعات نشان می دهد عواملی چون انزوای اجتماعی، آسیب شنوایی، سکته مغزی، دیابت، بیماری قلبی و افسردگی، همگی با خطر بالای زوال عقل زودرس مرتبط هستند.
کد خبر: ۱۲۳۶۲۱۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۲/۱۹
اختلالات بینایی با افزایش خطر ابتلاء به زوال عقل در آینده مرتبط است
کد خبر: ۱۲۳۳۹۳۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۲/۰۶
یک موسسه خیریه انگلیسی اعلام کرده است از هر ۱۰ مورد مرگ در انگلیس، یک مورد به دلیل زوال عقل و آلزایمر رخ میدهد.
کد خبر: ۱۲۳۰۶۴۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۱/۱۹
سطح مغز انسان مدرن از دهه ۱۹۳۰، حدود ۱۵ درصد افزایش یافته و بزرگی مغز به این معنی خواهد بود که ممکن است بتوان از مشکلات مربوط به مغز جلوگیری کرد.
کد خبر: ۱۲۲۹۵۸۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۱/۱۲
اگرچه هیچ درمانی برای زوال عقل و آلزایمر وجود ندارد اما پزشکان همیشه به دنبال علائم اولیه تشخیص زوال عقل هستند زیرا تشخیص زودهنگام میتواند برای بیماران و خانوادههای آنان مفید باشد.
کد خبر: ۱۲۲۸۶۲۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۱/۰۶
تجمع جرم (پلاک) و رسوبات روی دندان ها محیط مناسبی برای رشد و گسترش باکتریها ایجاد میکند که به بیماری و التهاب لثه منجر میشود و میتواند بر مغز هم تاثیر بگذارد.
کد خبر: ۱۲۲۵۳۴۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۱۲/۱۵
کد خبر: ۱۲۲۵۰۸۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۱۲/۱۳
خطر زوال عقل مرتبط با ویتامینی است که معمولا در مواد غذایی محبوب صبحانه یافت میشود.
کد خبر: ۱۲۲۴۸۷۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۱۲/۱۲
استاد دانشگاه و جراح بیمارستان جانز هاپکینز بامداد یکشنبه تایید کرد که «جو بایدن» رئیس جمهور آمریکا علائم بیماری زوال عقل تهاجمی را دارد.
کد خبر: ۱۲۲۱۰۹۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۱۱/۲۲
درست در نقطهای از زندگی که جداً به سلامتی بلندمدت و فناپذیری خود فکر میکنیم، شاید احساس کنیم که در حال از دست دادن ظرفیتهای ذهنیمان هستیم. نام حیوانات و انسانهای مورد علاقه را گاه و بیگاه از یاد میبریم. کلیدها را گم میکنیم و برای روزهای خاص باید تقویم را علامتگذاری کنیم.
کد خبر: ۱۲۱۹۷۲۹ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۱۱/۱۵
متخصصان مغز و اعصاب دانشگاه «اکستر» در انگلیس و دانشگاه «ماستریختِ» هلند در یک مطالعه تازه به تاثیر برخی فاکتورهایی که در ایجاد زوالعقلِ زودرس و در سنین جوانی نقش دارند، پی بردهاند.
کد خبر: ۱۲۱۷۰۹۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۱۱/۰۱
با توجه به آزمایشهای جدید در بیمارستان عمومی «ماساچوست»، مصرف روزانه مولتیویتامین میتواند تا دو سال مانع از زوال قدرت شناختی مغز شود.
کد خبر: ۱۲۱۶۸۶۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۱۰/۳۰
حدود یک میلیون نفر فرد مبتلا به آلزایمر در ایران زندگی میکنند و آمارهای گزارش انجمن آلزایمر ایران نشان میدهد که سن ابتلا به این بیماری در کشور پایین آمده است.
کد خبر: ۱۲۱۶۱۸۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۱۰/۲۶
اصطلاح « زوال عقل » به یک بیماری خاص اطلاق نمیشود؛ بلکه مجموعهای از علائم را در بر میگیرد که در نتیجه ابتلا به بیماریهایی مانند آلزایمر پدید میآیند و به سلولهای عصبی که پیامها را از مغز انتقال میدهند، آسیب میزنند.
کد خبر: ۱۲۱۱۳۹۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۹/۳۰
زوال عقل یا دمانس، گروهی از علائم را توصیف میکند که حافظه، تفکر و توانمندیهای اجتماعی را چنان تحت تاثیر قرار میدهد که زندگی روزمره فرد مختل می شود. زوال عقل ، یک بیماری مشخص نیست، بلکه چندین بیماری مختلف میتوانند باعث زوال عقل شود.
کد خبر: ۱۲۱۱۲۸۹ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۹/۲۹
محققان کشف کردند که برخی ویژگیهای خاص شخصیتی مانند وظیفهشناسی و برونگرایی میتواند خطر بروز زوال عقل را کاهش دهد.
کد خبر: ۱۲۰۹۲۶۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۹/۱۹
در حال حاضر طبق گزارش مرکز کنترل و پیشگیری از بیماریهای آمریکا (CDC) ۵.۸ میلیون نفر در ایالات متحده به آلزایمر و سایر انواع بیماریهای مربوط به زوال عقل مبتلا هستند.
کد خبر: ۱۲۰۸۵۹۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۹/۱۵
نتایج یک تحقیق جدید نشان میدهد خوردن توت فرنگی که یکی از میوههای محبوب و دوست داشتنی است میتواند به پیشگیری از زوال عقل و افسردگی کمک کند. یک وعده فنجان توت فرنگی همچنین ۱۰۰ درصد از مقدار توصیه شده روزانه ویتامین C را تامین میکند.
کد خبر: ۱۲۰۴۷۵۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۸/۲۴