کلیات
برای رسیدن به کربلا با پای پیاده، مسیرهای متعددی وجود دارد، اما سه مسیر از میان آنها اصلی بوده و بیشتر زائران آنها را انتخاب می‌کنند. از طرفی در این مسیرها امکانات رفاهی شامل وسایل نقلیه بهتر در دسترس قرار دارند. این سه مسیر «نجف - حیدریه - کربلا»، «حله - طویریج - کربلا» و «بغداد - مسیب - کربلا» محسوب می‌شوند. نجف-حیدریه-کربلا را باید کوتاه‌ترین، پرترددترین و مشهورترین مسیر دانست. یکی از جذابیت‌های این مسیر برای زائران علاوه بر کوتاه بودن آن، آغاز از شهر محل قرارگیری زیارتگاه پدر امام حسین (ع)، امام علی (ع) است.
2- در مسیر یاد شده تعداد 1452 ستون قرار دارد. آنها از ابتدای بزرگراه نجف - کربلا چیده شده و تا حرم حضرت ابوالفضل ادامه پیدا می‌کنند. فاصله هر ستون پنجاه متر بوده و دارای شماره هستند. در نظر داشته باشید از داخل شهر نجف، یک سری ستون از شماره 1 تا 182 شماره‌گذاری شده‌اند. مقصد این سری ستون‌ها ابتدای بزرگراه نجف - کربلا است. بعد از آن شماره‌گذاری مجددا از عدد 1 آغاز خواهد شد. در نتیجه از داخل شهر نجف تا حرم حضرت ابوالفضل باید به تعداد 1634 ستون حرکت کنید که بیان‌کننده مسافتی حدودا 80 کیلومتری است.
3- اگر پیاده روی از نجف تا کربلا را به صورت مداوم ادامه بدهیم، بین 20 الی 25 ساعت زمان نیاز دارد. با در نظر گرفتن زمان‌های توقف برای نماز، خوردن غذا و خواب، این سفر را سه الی چهار روزه تخمین می‌زنند. بسته به نوع سفر فرد یا گروه، ممکن است این زمان افزایش یا کاهش پیدا کند.
4- یکی از متداول‌ترین روش‌ها برای شروع مراسم، خروج از در ساعت حرم امام علی (ع) است. در ادامه، از سمت راست باب الساعة، راهپیمایی را از کنار خیابان امام زین العابدین (ع) یا خیابان امام جعفر صادق (ع) شروع کرده و تا آن را تا بزرگراه کربلا ادامه بدهید.
5- اگر مسیر انتخابی شما کنار رودخانه فرات به سمت کربلا (مسیر شط) است، بهتر است از شنا کردن یا حتی غسل در آن جدا خودداری کنید. اولین دلیل، جلوگیری از ابتلا به بیمارهای واگیردار محسوب می شود. دومین دلیل ناپسند بودن این حرکت نزد زائران اربعین است، چرا که برهنه شدن مردان در مقابل زنانی که در مسیر در حال عبور هستند را شدیدا طرد می‌کنند.
6- هرگز پرچم‌های بزرگ دارای میله‌های فلزی با خود حمل نکنید. به خاطر نوع سیم‌کشی‌ها در عراق، احتمال برخورد آنها با سیم‌های برق و در ادامه برق گرفتگی بالا است. عده‌ای از زائران پیشتر به خاطر بروز چنین اتفاقاتی جانشان را از دست داده‌اند.
7- برای جلوگیری از خستگی و گرفتگی عضلات، پیاده‌روی را به صورت پیوسته با سرعت ثابت ادامه بدهید. به عبارتی بهتر است برای حرکت، استراحت و تجدید قوا و سپس حرکت مجددف برنامه مشخصی از قبل داشته باشید. نمی‌توان برای همه افراد، با توجه به سن و سال و فیزیک‌های متفاوت نسخه‌ای جامع پیچید، اما روی هم رفته، استراحتی چند دقیقه‌ای بعد از عبور از 50 ستون پیشنهاد می‌شود. پیشنهاد دیگر، شستن پاها و ماساژ دادن کف آن بعد از هر مرتبه توقف برای استراحت یا نماز است. در ادامه بهتر است به پشت خوابیده و پاهایتان را به دیوار تکیه دهید. به این ترتیب خون جمع شده داخل پا در سرتاسر بدن پخش می‌شود. به طور کلی، هر زمان که دراز می‌کشید، پاهایتان را در حالتی بالاتر از بدن قرار دهید، به طوری که خون بیشتری به مغز برسد. با این کار از متورم شدن پاها نیز جلوگیری خواهید کرد.
8- مخصوصا در روز دوم، بهترین زمان برای حرکت سپیده دم و قبل از اذان صبح است. با این کار نه تنها با ازدحام در مسیر رو به رو نخواهید شد، بلکه از گرما نیز در امان مانده و مجبور نمی‌شوید بخش قابل توچهی از مسیر را زیر آفتاب سوزان طی کنید.
9- با توجه به ازدحام جمعیت، احتمال گم کردن همراهان بالا است. برای جلوگیری از بروز این حادثه، درباره محل توقف از قبل به توافق برسید. به عبارتی شماره ستون‌های مشخصی را برای استراحت یا خواندن نماز تعیین کنید تا در صورت گم شدن، محل گرد آمدن مجددتان باشد. بر اساس تجربه، اطراف ستون‌های با شماره‌های رند همچون 100 یا 300، افراد زیادی جمع می‌شوند. برای استراحت در مکانی خلوت‌تر، ستون‌هایی با شماره‌های تصادفی را برگزینید!
10- برای کمک به کاهش خستگی سفر و کمک به یکدیگر در صورت بروز هر گونه مشکل، بهترین روش برای پیاده روی از نجف تا کربلا به شکل گروهی است. البته بهتر است تعداد اعضای هر گروه بین پنج الی ده نفر باشد. ازدیاد اعضا سبب بروز مشکلات دیگری همچون کندی در حرکت خواهد شد.
11- از ابتدا تا انتهای مسیر پیاده روی از نجف تا کربلا چادرها و سازه‌هایی خواهید دید. موکب‌هایی از عراق یا کشورهای دیگر مخصوصا ایران مسئولیت مدیریت آنها را بر عهده دارند. اغلب این موکب‌ها متعلق به قبایل و عشایر عراقی است. معمولا از دهه دوم ماه صفر، استقرار موکب‌ها آغاز می‌شود. آنها سرویس‌هایی همچون ارائه انواع نوشیدنی‌های گرم و سرد و مخصوصا غذا را در اختیارتان قرار می‌دهند. تعدادی از آنها محل خواب و استراحت بوده و برخی دیگر مسئولیت اجرای برنامه‌های فرهنگی را بر عهده دارند. وسعت برخی از آنها، امکان برپایی نماز جماعت را فراهم می‌کند.
12- مسیر پیاده روی از نجف تا کربلا بین ساعت 21 تا نماز صبح خلوت است. در صورتی که گرما امانتان را بریده و تحمل شلوغی راه را ندارید، می‌توانید با برنامه‌ریزی، پیاده‌روی را در این ساعات دنبال کنید. البته اگر این بازه زمانی را برای ادامه مسیر انتخاب کردید، باید به نکته مهمی توجه داشته باشید. قبل از غروب، توزیع شام توسط موکب‌ها آغاز می‌شود. با رسیدن به غروب آفتاب رفته رفته حجم افراد در حال پیاده‌روی کاهش پیدا کرده و زائران به منظور استراحت، آرام آرام در موکب‌ها مستقر می‌شوند. به همین دلیل زائرانی که بعد از غروب همچنان به پیاده‌روی ادامه می‌دهند، طی مسیر با مشکل یافتن جا مواجه خواهند شد. در بهترین حالت، موکب‌های مسقف نصیبشان نخواهد شد.
13- اگر تصور می‌کنید قادر به پیاده روی برای 80 کیلومتر نیستید، اما همچنان روی شرکت در مراسم اصرار دارید، نیازی به نگرانی وجود ندارد. هر زمان که تصور کردید پاهایتان برای ادامه مسیر پیاده روی از نجف تا کربلا دیگر جوابگو نیست، قادر خواهید بود سوار خودروهایی که از مسیر عبور می‌کنند شوید.
14- اگر در پی برقراری تماس تلفنی هستید، بهتر است این کار را پیش از طلوع آفتاب انجام دهید. در سایر زمان‌ها ترافیک شبکه به شدت بالا رفته و اغلب با مشکل عدم امکان برقراری تماس مواجه می شوید.
15- توصیه می‌کنیم کتابچه‌ای زیارتی را نرم افزاری از آن را همراه داشته باشند. این زیارت‌نامه باید شامل زیارت‌نامه اماکن زیارتی مهم شامل نجف، کوفه و کربلا باشد.