کلیات

شرکت صنایع تولیدی کروز در سال ۱۳۶۱ تأسیس و در مدت زمان سی سال به یکی از بزرگ‌ترین و اصلی‌ترین تأمین‌کنندگان قطعات در صنعت خودرو ایران تبدیل شد. شرکت صنایع تولیدی کروز در سال ۱۳۹۶ از سوی سازمان مدیریت صنعتی به‌عنوان پنجاهمین شرکت ایران رتبه‌بندی شد. اکنون نزدیک به ۱۲۰۰۰ نفر نیروی انسانی به‌صورت مستقیم در این شرکت شاغل هستند و هم‌اکنون سهامدار کنترلی شرکت صنایع تولیدی کروز، شرکت توسعه صنایع وینارت است.

دادگاهی شدن مدیران

مدیران این شرکت در سال ۱۳۹۹ تحت پیگرد قرار گرفتند و اولین جلسه دادگاه آنان در بهمن ۱۴۰۰ برگزار گردید. در این دادگاه اتهاماتی همچون پرداخت رشوه به حسین فریدون برادر حسن روحانی رئیس‌جمهور سابق ایران توسط مدیران کروز مطرح شد. حسین فریدون پیش از این نیز به دلیل فساد اقتصادی محاکمه و به حبس و جزای نقدی محکوم گردیده بود.

در جلسه دادگاه نماینده دادستان از تخلف سنگین این شرکت سخن گفت و اتهامهای وارده به مدیر عامل شرکت را چنین اعلام داشت:

مشارکت عمده در نظام اقتصادی کشور از طریق سردستگی و رهبری گروه مجرمانه در زمینه قاچاق حرفه‌ای و سازمان یافته قطعات خودرو به میزان ۳۳ هزار و ۹۶۱میلیارد و ۶۸۶ میلیون و ۴۱۹ هزار و ۱۰۰ تومان در فاصله سال‌های ۹۲/۱۰/۷ تا ۹۹/۱/۲۲ از مجرای مشارکت در پرداخت رشوه به کارکنان گمرک به شرح اتهامات انتسابی به متهمان ردیف ۱۲ تا ۱۷ و همچنین مشارکت در اخلال در توزیع مایحتاج عمومی از طریق گرانفروشی قطعات خودرو به عنوان نیازمندی‌های عمومی و تحصیل مال از طریق نامشروع به میزان ۲۲۰ میلیون و ۴۴۳ هزارو ۷۸ دلار آمریکا از شرکت‌های خودرو سازی سایپا و ایران خودرو در حد فاصل سال‌های ۹۵ تا ۹۸ متهم است.

در جلسه دادگاه نماینده دادستان گفت «قرار داد این شرکت در سال ۷۶ با شرکت ساپکو مبلغ ۶ و نیم میلیارد تومان بوده و با توجه به رانت و انحصار ایجاد شده در شرکت ایران خودرو، در حال حاضر این رقم به بیش از ۲ هزار و ۳۰۰ میلیارد تومان رسیده‌است.» در دادگاه نماینده دادستان گزارش تحقیق مجلس مبنی بر اینکه این شرکت با تحویل ندادن تعمدی برخی قطعات باعث ناقص مانده بیش از ۱۸ هزار خودرو شده‌است را تأیید کرد.

عبدالله رضیان عضو هیئت رئیسه کمیسیون صنایع و معادن مجلس در اردیبهشت ۱۳۹۸ گفته بود که «در حال حاضر تأمین حدود ۵۰ درصد قطعات مورد نیاز صنعت خودرو در انحصار ۷ نفر است که شرایط موجود مدیریت قیمت خودرو را در اختیار افراد محدود قرار می‌دهد و می‌توانند به‌طور دلخواه قیمت‌ها را کاهش یا افزایش دهند و این موضوع رانت را به‌وجود می‌آورد.» برخی سایت‌ها محمد علی‌پور، حمید کشاورز و همسرش فردانه علمیه؛ حمیدرضا منجی، منصور پورزرین، نادر ابوالحسنی سخا و امیر عباس حسینی از شرکت کروز را مصداق این ۷ نفر و مافیای خودرو در ایران دانستند.